Zaragoza

Zaragoza
Municipio d'Aragón
Basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar y río Ebro.
Entidat  • País  • Provincia  • Comarca	Municipio  Aragón  Zaragoza Comarca Central
Partiu chudicial	Zaragoza
Superficie	973.78 km²
Población  • Total	682 513 hab. (2013)
Altaria  • Meyana	199 m.
Alcalde	Jorge Azcón
Codigo postal	50001–50022
Chentilicio	Zaragozano/a Manyo/a
Parroquial  • Archidiocesi  • Arcipestrau	Zaragoza 10 arcipestraus
Ríos	Ebro, Galligo y Uerba
Coordenadas	41°39’ 0’’N 0°52’59’’U
Zaragoza Zaragoza en Aragón
Web oficial

Zaragoza ye una ciudat aragonesa, capital d'Aragón y d'a provincia de Zaragoza. Se troba situata en a Comarca Central a o canto d'o río Ebro y en a desembocadura d'a Uerba y o Galligo en o centro d'una gran val con gran variedat de paisaches, dende disiertos (como as Bardenas y os Monegros) dica selvas pretas, tasqueras, montanya, etc.

A población d'a ciudat de Zaragoza yera de 706.904 habitants en 2019, estando asinas a cinquena ciudat en población d'Espanya. A población de l'aria metropolitana de Zaragoza s'estimó que yera en 2006 de 783.763 habitants. O municipio ye o puesto de residencia de mas d'o 50% d'a población total d'Aragón. A ciudat se troba a 199 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, en una situación cheografíca excepcional, ya que ye un nyudo de comunicacions entre as grans ciudaz de Madrit, Barcelona, Valencia, Bilbau y Tolosa, distants as cinco a bels 300 km de Zaragoza, alto u baixo.

A ciudat ye prou conoixita por o suyo folklore, o suyo patrimonio cultural, a gastronomía local, y os suyos tres monumentos prencipals (a basilica d'o Pilar, a seu d'o Salvador y o palacio de l'Alchafaría).

Chunto d'a Seu y l'Alchafaría, bi ha atros edificios que fan parti d'o mudéchar aragonés y por tanto d'o Patrimonio d'a Humanidat seguntes a UNESCO.

Simbolos

A figura d'o lión rampant en os suyos emblemas se debe a que Alifonso VII de Leyón, rei de Castiella y de Leyón, fue, mientres un tiempo, rei de Zaragoza y cedió l'animal heraldico a ciudat.

Dimpués a muerte sin descendencia d'Alifonso I, lo Batallero, tanto su chirmán Remiro como lo suyo parient o rei castellanoleyonés Alifonso pretendeban o trono.

Historia

Edat Meya

O 18 d'aviento de 1118 o rei Alifonso I conquere la ciudat de Zaragoza, rematando asinas con a existencia d'a Taifa de Saraqusta.

Toponimia

O suyo nombre actual procede d'o suyo antigo toponimo romano, CAESAR AUGUSTA a traviés de l'arabe Saraqosta y d'o mozarabe que, como en Almonecir < AL-MONASTIR, feba metatesi de -ST- ta -ts-, representato como ç:

• Caesaraugusta > Çaragoça (mozarabe y aragonés medieval) > Zaragoza (castellano y aragones actuals).

En a parla baturra d'a Ribera Baixa d'Ebro se diz Zirigoza, lo que mos fa pensar en variants medievals d'o nombre como Ceragoça. Si no hese pasato por l'arabe o nombre hese estato bella cosa pareixita a Sargosta u Zargosta.

Demografía

población en mils.

Evolución demografica

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 - - - - 603.367 603.367 604.631 610.976 620.419

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 626.081 638.799 647.373 649.181 654.390 666.129 674.317 675.121 674.725

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 679.624 682.004 666.058 664.953 661.108 664.938 666.880 674.997 681.877

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 - 675.301 673.010 - - - - - - -

1990- : población de dreito. Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidaz poblacionals en l'INE.

En 2013 viviban en Zaragoza 107.864 foranos, lo que suposaba lo 15% d'o total. Dende 2004 dica 2013 dita cifra pasó de 43 355 a 107 864, ye dicir, augmentó cuasi un 150%. Os barrios con mayor población forana yeran Delicias (25 428 habitants, o 23% d'o total d'o districto) y lo Casco Historico (11 881, o 25%). Os mayors grupos yeran rumanos, marroquins, ecuatorianos, chineses y colombians.

Cheografía

Hidrografía

Bi ha tres rios en Zaragoza: l'Ebro, O Galligo y a Uerba.

Districtos y barrios

Zaragoza ye dividita administrativament en doce districtos, que se subdividen cadagún en barrios:

• Districto 1: Casco Antigo: Sant Pavlo (El Gancho), La Madalena, Sant Miguel, As Tenerías, Sant Agostín, El Tubo.
• Districto 2: Centro
• Districto 3: Delicias: A Bombarda, A Bozada, Delicias, Monsalut, Ciudat Chardín, Parque Roma.
• Districto 4: Universidat: Romareda, Casablanca, Montecanal, Val d'Espartera, Arcosur.
• Districto 5: Sant Chusé: Sant Chusé.
• Districto 6: Las Fuents: Cartuixa Baixa, Las Fuents.
• Districto 7: L'Almozara: L'Almozara, Torres de San Lamberto.
• Districto 8: Oliver-Val de Fierro: Val de Fierro, Miralbueno, Oliver.
• Districto 9: Torrero-A Paz: Torrero, A Paz, Torreciella de Val Madriz.
• Districto 10: Marguin ezquierda: Actur-Rei Ferrando, Rabal, Barrio de Chesús, Vadorrei, Cogullada, Parque Goya, Picarral, La Jota.
• Districto 11: Barrios Rurals Norte: Chuslivol, Movera, Montanyana, Penyaflor, Sant Chuan de Mozarrifar, Sant Gregorio, Santa Isabel.
• Districto 12: Barrios Rurals Ueste: Alfoceya, Venda de l'Olivar, Villarrapa, Casetas, Garrapiniellos, Monzalbarba.

Clima

Tabla climatica de Zaragoza

Zaragoza tiene un clima semiarido fredo, propio d'a depresión d'Ebro. Os hibiernos son liucherament fredos,con minimas meyas arredol d'os 2 graus positivos, estando normals as chelatas nocturnas (23 diyas de chelatas de meya a l'anyo), mientres que las maximas gosan situar-se bels 10 graus de meya encara que dintre los meses d'aviento y chinero a causa d'a inversión termica producida per as boiras, as maximas pueden cayer pro mesmo plegando a estar mas baixas que las zonas amán de Zaragoza con mas altaria an i hai sol, en istes eventos as maximas y las minimas son practicament as mesmas y las maximas pueden baixar facilment a los 2 graus. Os estius son calidos, as maximas gosan superar cuasi siempre los 30 °C, mesmo pasando los 35 °C cualques diyas y ocasionalment s'ha plegau y superando liucherament o barrache d'os 40 graus en cualques eventos calidos; mientres que las minimas, a causa d'a continentalidat de Zaragoza, gosan baixar d'os 20 graus encara que a vegadas ista marca se supere en eventos calidos provocando que sía dificil conciliar lo soneyo en tener altas temperaturas tanto per lo día como per a nueit.

As escasas plevias se concentran en primavera y en agüerro en menor medida (6 u 7 días de plevida per mes), ocurrindo sequeras estivals practicament toz los anyos (1 u 2 días de plevida per mes), encara que en ocasions en estiu puedan ocurrir fuertes tronadas a vegadas mesmo con piedra a causa d'a calor y que fan amainar un poquet a sequera. En hibierno las precipitacions tamién son pros escasas nomás un poquet mas comuns que en verano, lo que provoca que tot y con as baixas temperaturas tasament nieu, un diya en l'hibierno y solament 4 días de plevida per mes. O promeyo anyal ye pro escaso, d'uns 315 mm.

Temperaturas mas altas rechistradas

Temperatura	Calendata
44,6 °C	27 de chulio de 1876
44,5 °C	7 de chulio de 2015
43,1 °C	22 de chulio de 2009
42,8 °C	26 d'agosto de 2010
42,6 °C	17 de chulio de 1978

Temperaturas mas baixas rechistradas

Temperatura	Calendata
-16,6 °C	31 de aviento de 1887
-15,2 °C	18 de chinero de 1918
-11,4 °C	5 de febrero de 1963

Seguntes l'Achencia Estatal de Meteorolochía, a velocidat meya de l'aire ye de 19 km/h. O cierzo bufa con frecuencia entre l'hibierno y a primers d'a primavera.

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals
Partiu	1979	1983	1987	1991	1995	1999	2003	2007	2011	2015	2019	2023
Partido Popular	-	8	5	7	15	15	11	12	15	10	8	15
Partido de los Socialistas de Aragón	11	18	13	15	6	10	12	13	10	6	10	10
Vox	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2	4
Zaragoza en Común	-	-	-	-	-	-	-	-	-	9	3	2
Chunta Aragonesista	-	-	0	0	2	4	6	3	3	2	0	0
Podemos-Equo	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2	0
Ciudadanos	-	-	-	-	-	-	-	-	-	4	6	0
Partido Aragonés	7	4	8	6	4	2	2	2	0	0	0	0
Partido Comunista de España / Izquierda Unida	4	1	2	3	4	0	0	1	3	-	-	-
Centro Democrático y Social	-	-	3	0	-	-	0	0	0	-	-	-
Unión de Centro Democrático	7	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Partido del Trabajo Aragonés	2	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Total	31	31	31	31	31	31	31	31	31	31	31	31

Alcaldes

Ta más detalles, veyer l'articlo Lista d'alcaldes de Zaragozaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Lista d'alcaldes

Lechislatura	Nombre	Partiu politico
1916–1916	José Salarrullana de Dios
1916–1917	Gumersindo Claramunt Pastor
1917–1918	Emilio Laguna Azorín
????–1920	Ricardo Horno Alcorta	Partido Liberal-Conservador
1918–1923	Julián Alberto Cerezuela
1923–1923	Basilio Fernández Milagro
1923–1924	Juan Fabiani y Díaz de Cabra	Unión Patriotica
1925–1925	Gonzalo González Salazar
1925–1927	Julián Alberto Cerezuela
1927–1928	Miguel Allué Salvador
1929–1930	Enrique Armisén Berasategui
1930–1931	Jorge Jordana y Mompeón
1931–1932	Sebastián Banzo Urrea	Partido Republicano Radical
1932–1933	Manuel Pérez-Lizano y Pérez	Derecha Liberal Republicana
1933–1933	Mariano Augusto Muniesa Belenguer	Partido Republicano Radical Socialista
1933–1934	Federico Martínez Andrés	PRS - PRRSI
1934–1936	Miguel López de Gera	Partido Republicano Radical
1936–1936	Federico Martínez Andrés	Izquierda Republicana
1936–1937	Miguel López de Gera	Movimiento Nacional
1937–1939	Antonio Parellada García
1939–1940	Juan José Rivas Bosch
1941–1946	Francisco Caballero Ibáñez
1946–1949	José María Sánchez Ventura
1954–1966	Luis Gómez Laguna
1966–1970	Cesáreo Alierta
1970–1976	Mariano Horno Liria
1976–1979	Miguel Merino Pineda
1979–1983	Ramón Sainz de Varanda	Partido de los Socialistas de Aragón
1983–1986
1986–1987	Antonio González Triviño
1987–1991
1991–1995
1995–1999	Luisa Fernanda Rudi	Partido Popular
1999–2000
2000–2003	José Atarés Martínez
2003–2007	Juan Alberto Belloch Julbe	Partido de los Socialistas de Aragón
2007–2011
2011–2015
2015–2019	Pedro Santisteve Roche	Zaragoza en Común
2019–2023	Jorge Azcón Navarro	Partido Popular
2023–hue	Natalia Chueca Muñoz	Partido Popular

Economía

Amás d'a ventallosa situación cheografica, destaca en Figueruelas una d'as factorías de General Motors. A progresiva puyata d'a economía agraria ha convertito a la General Motors en un d'os prencipals pilars d'a economía d'a provincia. A la fabrica d'autos s'unen como base d'a economía aragonesa a empresa Balay, centrata en a fabricación de eletrodomesticos, CAF (Construccions y Auxiliars de Ferrocarrils S.A.) d'a que salen unidaz ferroviarias tanto ta o mercato estatal como ta o internacional y diversas meyanas empresas de caracter nacional como Pikolín u Lacasa, entre atras.

Actualment, a economía d'a ciudat ye en plen desembolique devito a prochectos como a Expo 2008, a Plataforma Lochistica de Zaragoza (PLAZA), asinas como por o paso d'o tren de Alta Velocidat Espanyola (AVE), que converte a la ciudat en un important centro de comunicacions.

Arte y cultura

A ciudat poseye una universidat dende 1542, encara que os suyos orichens se troban en o sieglo XII. Actualment se divide en cuantos campus, d'os que dos se troban en a ciudat.

Existen cuantos teatros, a on s'amostran obras d'intrés cheneral y de teatro alternativo. O mas antigo ye o Teatro prencipal, en o Coso, a man de l'antigo teatro romano. Tamién destacan o teatro d'o mercato y o teatro d'a estación.

Se conta con un Auditorio-Centro de Congresos que amogolona la practica totalidat d'os muitos congresos que se celebran en Zaragoza y tamién de l'actividat musical d'a capital. En iste Auditorio tienen a seu o grupo Enigma-Orquesta de Cambra de l'Auditorio de Zaragoza, orquesta de formación variable que poseye un convenio con iste Auditorio y que tien una chicota temporada de conciertos, adedicando-se con especial intrés a la espardidura d'a musica contemporania. Tamién ofreixe conciertos pedagochicos ta escolans y colabora con o coro de l'Auditorio, coro Amici Musicae. Continando con a musica clasica, tamién organizan conciertos as entidaz d'estalvio Ibercaja y CAI, asinas como Choventuz Musicals de Zaragoza, pero todas istas d'un modo mas esporadico y enfocadas a atra mena de roldes y publico.

Anque l'ocio d'a ciudat escurra por camíns mas mudenos, como los cines, existindo 5 u 6 salas en torno a la que pasa por estar a vía prencipal, y atros tantos mas en os grans centros comercials de Grancasa y Augusta, habendo suposau, l'aparición de salas multicine, a disparición de bels d'os cines de mas solera anque no ha eschalamancau a pervivencia de belunas d'as antigas salas d'o centro .

As zonas de marcha, son Rollo (musica comercial y d'adolescents), O Casco (ta chent choven, universitaria), La Zona y a Xota.

Esleita ta organizar a Exposición internacional Expo Zaragoza 2008, asinas mesmo ha estato esleita como seu d'un Secretariato d'a Organización de Nacions Unitas ta la Decada de l'Augua d'a UNESCO.

Molimentos

Palacio de l'Alchafaría.

Zaragoza ye una ciudat bimilenaira por la que han pasato cuasi totas as civilizacions que han dominato a Peninsula Iberica, estando una important ciudat en cada una d'ellas. Por ixo bi ha enrunas y molimentos de toz os estilos y epocas.

A tamas de tener enrunas y edificios de gran belleza, Zaragoza ye encara una ciudat esconoixita ta la mayoría d'os espanyols y mesmo zaragozanos. Ista situación cambeó una miqueta a radiz d'a celebración d'a Exposición Internacional de 2008, convertindo-se dende alavez Zaragoza en un destín preferito en o turismo cultural y d'interior.

Os 3 grans puestos d'intrés obligatos en toda vesita a Zaragoza son:

• O Pilar, una gran obra relichiosa decorata con pinturas de Francisco de Goya y Lucientes y o suyo cunyato Francho Bayeu. A plaza anexa, a Plaza d'o Pilar, ye una d'as mas amplas d'Europa, con meyo kilometro de largaria y un aria de cuasi 2,5 hectarias.
• A Seu d'o Salvador (La Seo), recient esviellata y mezcla d'estilos, dende os suyos alacez romanicos dica o barroco pasando por o gotico y o mudéchar, ye construita dencima d'as enrunas d'a mesquita d'epoca musulmana y a la vegata ista yera construita dencima d'un templo romano. Destacan o suyo cimborio, abside, o retablo de l'altar mayor y l'orgán.
• O Palacio de L'Alchafaría: costrucción arabe que estió residencia d'o rei taifa de Saraqusta y actualment ye seu d'as Corz d'Aragón. Se puede besitar destacando o siestro rodiato d'arcos de ferradura entrenugatos con sobrebuenas cheserías, o mirab, y a planta superior, de factura renaixentista, con a gran escalera de dentrada y a sala d'o tron.

Amás bi ha atros puestos de gran intrés:

Murallas romanas, Torraza d'a Zuda y Sant Chuan d'os Panez.

• Zaragoza Romana :
  • Murallas romanas.
  • Museu d'o teatro romano .
  • Museu d'as tiermas de Caesaraugusta.
  • Museu d'o puerto fluvial.
  • Museu d'o foro romano.
• Zaragoza Mudéchar:
  • Ilesia de Sant Pavlo.
  • Ilesia de Sant Chil Abate.
  • Ilesia de Sant Miguel d'os Navarros .
  • Ilesia Parroquial de Santa María Madalena.
  • Torretón d'a Zuda, chunto a las murallas romanas.
  • Edificio de Correus d'estilo neomudéchar, situato en o Paseyo d'a Independencia.
  • Arco y casa d'o Dean.

A Loncha

• Zaragoza Renaixentista:
  • Casa d'os Morlans.
  • Casa Palacio d'os Contes de Sastago.
  • Basilica de Santa Engracia.
  • A Loncha, situada en a Plaza d'o Pilar chunto a la Casa d'a Villa.
  • Museu Ibercaja Camón Aznar (Palacio d'os Pardo u Casa Aguilar)
  • Museu Pablo Gargallo. (Palacio d'os contes d'Arguillo)
  • Palacio d'os Contes de Morata u Luna que ye seu d'o Tribunal superior de Chusticia d'Aragón)
  • Siestro d'a infanta.
• Zaragoza Barroca:

A Basilica de Nuestra Sinyora d'o Pilar y o puent de Piedra sobre o río Ebro en Zaragoza, a capital d'Aragón.

• • Ilesia de Sant Felipe y Sant Chaime o Menor.
  • Ilesia de Sant Chuan d'os Panez.
  • Palacio de Villaguallarda.
• Zaragoza Neoclasica:
  • Palacio Arcebispal.
  • Palacio d'a familla Palafox.
  • Palacio d'os Contes de Sobradiel u de Gabarda (En a plaza d'a Chusticia)
  • Puerta d'o Carmen.
• Zaragoza Modernista:
  • Casín Mercantil, en a plaza d'Espanya.
  • Bels edificios d'a carrera Alifonso y o Paseyo de Sagasta.
• Zaragoza Contemporania:
  • Antiga Facultat de Medecina y Ciencias. Paraninfo Universitario.
  • Antigo matadero municipal.
  • Seu d'o concello municipal.
  • Centro d'Historia de Zaragoza. Antigo convento de Sant Agostín.
  • Casa Solans u Chalet de don Juan Solans, obra de Miguel Ángel Navarro Pérez.
  • Diputación provincial.
  • Edificio Pignatelli que ye a seu d'o Gubierno d'Aragón.
  • Escuela d'Artes y Oficios, situata en a plaza d'os Setios.
  • Grupo Escolar Joaquín Costa, obra de Miguel Ángel Navarro Pérez.
  • Mercato Central.
  • Plaza de Toros d'a Misericordia .
  • Puent de Fierro.
  • Teatro d'o Mercau, obra de Miguel Ángel Navarro Pérez.
  • Teatro prencipal.
• Arquitectura recient:
  • Auditorio Palacio de Congresos, d'o suyo exterior destaca prencipalment a suya frontera prencipal.
  • Gara de Zaragoza-Delicias, situata en l'Avenita de Navarra, construida ta o tren d'Alta Velocidat (TAV) que comunica Zaragoza con Madrit y Leida y que en o futuro comunicará tamién Zaragoza con Barcelona y Francia.
  • Seu d'a Confederación Rechional de Empresarios d'Aragón, situada en o barrio de l'ACTUR, y que estió o pabillón d'Aragón en a Expo'92 de Sevilla.
• Zonas urbanas:
  • Plaza d'o Pilar a on que se troban o Pilar, A Seo, a casa d'a Ciudat y a Loncha entre atros.
  • Paseyo d'a Independencia, plaza d'Espanya y plaza d'Aragón que ye o centro de Zaragoza .
  • Carrera Alifonso. Comunica a Plaza d'o Pilar con o Coso-Plaza d'Espanya.
  • O Tubo, laberinto de catellas emplenas de bars situato dezaga d'a Plaza d'Espanya un tanto veniu a menos por l'aviellamiento d'os suyos edificios y habitants y que agora se tracta d'apanyar por medio de rehabilitación u recostrucción d'os suyos edificios, entre os que destaca o nuevo edificio de Puerta Cinecha.
  • Plaza d'o Chusticia. Destaca a belleza d'os suyos edificios y as nueiz d'os fins de semana por a concentración de chóvens.
  • Plaza de Sant Felip, atra plaza con edificios polius amán d'una d'as zonas de marcha d'a ciudat.
  • Plaza de Santa Marta. En a suya comarca bi ha muitas tabiernas de tapeo.
  • Plaza de Sant Bruno. En ista plaza s'organizan muitos mercaus a l'aire libre como o mercau medieval.
  • Plaza d'os Sitios.

Parques y chardins

• Zonas naturals:
  • O río Ebro.
  • O Parque José Antonio Labordeta.
  • A Canal Imperial d'Aragón.
  • O galacho de Chuslivol: un d'os galachos d'o río Ebro y convertiu en lacuna. D'intrés ecolochico y medioambiental.

Fiestas

Semana Santa de Zaragoza.

• A suya fiesta patronal se celebra o 12 d'octubre, día de Nuestra Sinyora la Virchen d'o Pilar, conoixita popularment como o Pilar. Istas fiestas son conoixitas en toda Espanya estando unas d'as mas prestichiosas y que atrayen mayor numero de turistas, prencipalment por actos como l'Ofrenda de Flors a la Virchen, O Rosario de Cristal (a sola manifestación relichiosa d'ista mena en o mundo), a comparsa de Chigants y Cabezutos, y a gran animación que viven as suyas carreras con rondas hoteras y pasavillas .

O Pilar.

L' afavilidat d'as suyas chents fan d'as suyas fiestas unas d'as mas intresans, con actos populars y actuacions en dreito en diversos puntos d'a ciudat.

• Tamién son importans o 23 d'abril, Sant Chorche, día Nacional d'Aragón, o 29 de chinero, Sant Valero, patrón de Zaragoza chunto a la Virchen d'o Pilar, y o 5 de marzo, a cincomarzada.
• A Semana Santa de Zaragoza, ye declarata Fiesta d'Intrés Turistico Nacional. Bi ha mas de vente chirmandaz en a ciudat y se fan mas de cincuenta procesions.

Gastronomía

• L'ambient peatoniando en a zona entre o Coso Baixo, carrera Mayor, Mercau Central y o río Ebro, disfrutando d'as suyas tradicionals tabiernas de tapas.

Museus

• Centro d'Historia de Zaragoza, Pza San Agustín nº2, (Barrio d'a Magdalena)
• Museus romanos:
  • Museu d'o tiatro romano, Carrera Betonica
  • Museu d'o foro, Plaza d'o Pilar, en fren d'a Seo
  • Museu d'as tiermas, Carrera de Sant Chuan y Sant Per
  • Museu d'o puerto flubial, Plaza de Sant Brun
• Museu Pablo Gargallo, Pza. Sant Felipe ,3 Tel. 976392058
• Museu Pilarista, Pza. d'o Pilar s/n Tel. 976397497
• Museu de Zaragoza, Pza. d'os Sitios, 6 Tel. 976222181
• Museu Pablo Serrano, Pº María Agustín,20 Tel. 976280659/976280660
• Museu Camon Aznar, C/ Espoz y Mina, 23 Tel. 976397328
• Museu Paleontolochico, C/ Pedro Cerbuna, 12 Tel. 976761079
• Museu Etnografico, en a reproducción d'una casa ansotana d'a dentrada a lo Parque José Antonio Labordeta (O "Parque Gran")
• Museu Pablo Serrano, adedicato a l'escultor aragonés Pablo Serrano.

mas información en Información Museus Municipals de Zaragoza

Accesos y transporte

Bi ha un servicio de trens de redolada entre Zaragoza y parti d'os municipios d'a suya aria metropolitana, clamato Cercanías Zaragoza, que fa parte d'o rete de Cercanías de Renfe Operadora. Actualment dito rete de trens de redolada nomás ye formato por una linia, a C-1. Tamién bi ha una linea de tramvía inagurata l'anyo 2011 y clamata Linea 1.

Tamién bi ha un servicio publico de loguero de bicicletas clamato BiziZaragoza u biZi.

Esporte

O equipo de fútbol mes representativo ye o Real Zaragoza que chuga en La Romareda, y equipos menors como o Club Deportivo Ebro, o Club Deportivo Giner Torrero, a Real Sociedad Deportiva Santa Isabel, o Club Deportivo Valdefierro, y o Club Deportivo Sant Gregorio Arrabal. Tamién son importants l'equipo de baloncesto, Basket Zaragoza 2002 S.A.D., de handbol, o CAI Balonmano Aragón y atro de voleibol, Bantierra Fábregas Sport, toz éls chugando en as ligas de maxima categoría.

Tamién cal que destacar el Centro Natación Helios, un club poliesportivo con equipos federatos en 16 esportes, as suyas seccions mes importants son as de natación, waterpolo y baloncesto.

Instalacions esportivas

• La Romareda, ye un campo de fútbol situato en o barrio d'a Romareda y a on chuga o Real Zaragoza.
• Campo Municipal de Fútbol de La Azucarera ye un campo de fútbol situato en o barrio d'o Rabal, clamato asinas porque se troban en a zona a on yera d'antis mas l'antiga zucrera.

Competicions esportivas

Zaragoza estió subseu olimpica de fútbol en os Chuegos Olimpicos de Barcelona 1992 chugandose-hi partius d'o Grupo A y D, y un partiu d'os cuartos de final en La Romareda.

Medios de comunicación

En Zaragoza s'editan bels periodicos, entre os que cal destacar o decán Heraldo de Aragón y O Periodico d'Aragón.

I hai cuantas canals de televisión que emiten dende la ciudat: la canal autonomica Aragón TV y las canals locals Canal 44, Zaragoza TV, La Cheneral Televisión, 15 TV (Radio Ebro) y Popular TV. Amás, Televisión Espanyola conta en Zaragoza con un centro territorial pa Aragón dende 1979.

Gran parte d'as emisoras de radio de Zaragoza son controladas per los grans grupos radiofonicos d'Espanya: Radio Nacional d'Espanya, Cadena SER, COPE y Onda Cero. A la marguin d'ellas, operan en Zaragoza atras emisoras d'ambito autonomico, como Aragón Radio y numerosas emisoras locals.

Ciudaz achirmanatas

As ciudaz achirmanatas con Zaragoza son:

Pau (2 de setiembre de 1960). Zaragoza (9 de setiembre de 1976). Biàrritz (11 d'agosto de 1977). La Plata (26 de noviembre de 1990). Ponce (25 de mayo de 1993). León (30 d'octubre de 2002). Betlem (31 d'octubre de 2003). Tijuana (4 de febrero de 2005). Móstoles (28 d'abril de 2005).

Coimbra (28 de chulio de 2005). Yulin (28 de marzo de 2008). Dalian (28 de marzo de 2008). Zamboanga (28 de marzo de 2008). La Paz (28 de marzo de 2008). Mdina (30 de mayo de 2008). Scopia (30 de mayo de 2008). San José de Cúcuta (27 de chunio de 2008). Córdoba (27 de chunio de 2008).

D'atra mán existen alcuerdos de colaboración con as ciudaz de:

• Tolosa
• Mostar
• Tirana
• Ploiesti

Personalidaz naixitas de Zaragoza

• Categoría principal: Naixius de Zaragoza.

Se veiga tamién

• Aragón.
• Historia d'Aragón.
• Semana Santa de Zaragoza.
• Linia 200 d'Adif.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Zaragoza.
• (es) Concello de Zaragoza.
• (es) Zaragoza Global.
• (es) Marca Zaragoza.
• (es) 10 líneas, conchunto de vinclos relacionatos con Zaragoza.
• (es) Ficha d'a población
• (es) Datos alazetals d'a ciudat.
• (es) Aeropuerto de Zaragoza.
• (es) Red Aragón.
• (es) Info Zaragoza.
• (es) Ciclo de cultura contemporania
• (es) Dentrada en a GEA (Gran Enciclopedia Aragonesa).

Referencias

• Datos: Q10305
• Multimedia: Zaragoza / Q10305