Unesco

De Biquipedia
(Reendrezau dende UNESCO)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Organización d'as Nacions Unidas ta la Educación, a Ciencia y a Cultura
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
Bandera d'a Unesco Escudo d'a Unesco
(En detalle) (En detalle)
Lema: {{{lema}}}
Himno: {{{inno}}}
Situación ONU
Situación ONU
Os países miembros d'a Unesco
Capital {{{capital}}}
Seu París
Mayor ciudat {{{mayor ziudat}}}
Idiomas oficials
Forma de gubierno
Directora cheneral

Audrey Azoulay
Miembros 193 estatos
Establimiento 16 de noviembre de 1945
Superficie {{{superfizie}}} km²
Población
 • Total

{{{poblazión}}}
PIB ([[{{{año PIB}}}]])
• PIB per capita
• PIB nominal ([[{{{año PIB nominal}}}]])
• PIB nominal per capita
{{{PIB}}}
{{{PIB per capita}}}
{{{PIB nominal}}}
{{{PIB nominal per capita}}}
Moneda {{{moneda}}}
Zona horaria {{{utc}}}
Dominio d'Internet {{{cctld}}}
Pachina web www.unesco.org

A Organización d'as Nacions Unidas ta la Educación, a Ciencia y a Cultura mas a sobén conoixita por as suyas siglas en anglés Unesco[1] (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), fue establita por as Nacions Unidas en 1946 ta promover a colaboración internacional en educación, ciencia, cultura y comunicación.

Hue en dia 193 estatos perteneixen a la Unesco, que tien a seu en París (Francia), y tien mas de 60 oficinas arredol d'o mundo. Os prochectos patrocinatos por a Unesco encluyen prochectos cientificos internacionals, programas d'alfabetización, d'amostranza tecnica u de formación de mayestros, prochectos historicos y culturals rechionals, fomento d'a cooperación internacional t'alzar o patrimonio cultural y natural mundial, y promoción d'os dreitos humans.

A traviés d'a Convención sobre a Protección d'o Patrimonio Mundial Cultural y Natural, a Unesco creyó en l'anyo 1972 un plan de protección d'os biens culturals d'o mundo conoixito como Patrimonio Común d'a Humanidat.

O papel d'a Unesco ha estato controvertito muitas vegatas. Mientres os anyos 70 y 80, diferents países occidentals criticoron que a Unesco s'emplegaba como un foro de países comunistas y d'o Tercer Mundo en contra d'os países occidentals. Especialment, se criticó o plan Nueva Orden Internacional d'a Información, decindo que iba en contra d'a libertat de prensa. Os Estaus Unius d'America albandonoron a Unesco en 1984, y retornoron-ie en 2003. O Reino Uniu se'n retiró en 1984, y torno a dentrar-ie en 1997. Tamién s'ha criticato a la Unesco por suyo exceso de burocracia.

Una d'as misions d'a Unesco ye la de mantener una relación de puestos que son consideratos Patrimonio d'a Humanidat. Istos puestos son historicos, naturals y culturals y a suya preservación y adecuación son consideratas importants ta la comunidat internacional. Manimenos a Unesco, no s'embreca dreitament en o mantenimiento d'istos.

A Unesco atorga una gran diversidat de becas, premios, medallas y reconeiximientos en educación, ciencia, cultura y paz a mas a mas de dotar beluns d'ixos premios con dotacions economicas ta a continación d'o dosembolique d'a actividat premiata.

Patrimonio d'a Humanidat en Aragón seguntes a Unesco[editar | modificar o codigo]

As tres Serols, Patrimonio d'a humanidat dende 1997.

En Aragón bi ha 4 biens declaratos Patrimonio d'a Humanidat por a Unesco:

Directors Chenerals d'a Unesco[editar | modificar o codigo]

Federico Mayor Zaragoza, o solo director espanyol d'a Unesco.
Nombre Nacionalidat Anyadas
1 Julian Huxley Reino Uniu 19461947
2 Jaime Torres Bodet Mexico 19481952
- John Wilkinson Taylor Estaus Unius 19521953 (interín)
3 Luther H. Evans Estaus Unius 19531958
4 Vittorino Veronese Italia 19581961
5 René Maheu Francia 19611974
6 Amadou-Mahtar M'Bow Senegal 19741987
7 Federico Mayor Zaragoza Espanya 1987-1999
8 Koichirō Matsuura Chapón 19992009
9 Irina Bokova Bulgaria 20092017
10 Audrey Azoulay Francia 2017-hue

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Os acronimos de mes de cuatre letras s'escribirán como nombres propios: Unesco, Adena,... Propuesta ortografica de l'Academia de l'Aragonés. EDACAR, 2010, p. 68. ISBN 978-84-614-4170-0.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]