Tanzania

Republica Unida de Tanzania Jamhuri ya Muungano wa Tanzania United Republic of Tanzania
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Uhuru na Umoja (Suahili; Libertat y Unidat)
Himno nacional: Mungo Ibariki Afrika
Situación de Tanzania
Capital  • Población	Dodoma¹ 765.179 (2022)
Mayor ciudat	Dar es Salaam
Idiomas oficials	Suahili
Forma de gubierno President Primer ministro	Republica Samia Suluhu Mwigulu Nchemba
Unificación • Calendata	26 d'abril de 1964
Superficie  • Total  • % augua Mugas	Posición 30º 947.303 km² 6,4% 3.402
Población  • Total  • Densidat	Posición 23º 67.474.121 71 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2006)  • PIB per capita	Posición 97º US$ 29.682'000.000 777
Moneda	Chelín tanzano
Chentilicio	Tanzano/a
Zona horaria	UTC+3
Dominio d'Internet	.z
Codigo telefonico	+255
Prefixo radiofonico	5HA-5IZ
Codigo ISO	834 / TZA / TZ
Miembro de: Commonwealth, ONU, UA
¹Dodoma ye a capital oficial. Dar es Salaam ye a capital de facto.

A Republica Unida de Tanzania, u simplament Tanzania ye un país y estau situau en a costa este d'Africa Central. Muga a lo norte con Kenya y Uganda, a l'ueste con Ruanda, Burundi, a Republica Democratica d'o Congo, a lo sud con Zambia, Malawi y Mozambique y a l'este con l'oceano Indico.

A suya población ye de 64.474.121 habitants (2024) en una superficie de 947.303 km², con una densidat de población de 71 hab/km². A capital oficial d'o país se troba situada en a ciudat de Dodoma, encara que la mayor ciudat por o suyo numero d'habitants en ye Dar es Salaam (que heba estau l'antiga capital colonial y que en ye la capital de facto). Independient dende o 26 d'abril de 1964 (dica l'inte yera una colonia britanica), s'organiza politicament como una republica, estando l'actual president de Tanzania Samia Hassan Suluhu, y estando-ne o suyo primer ministro Kassim Majaliwa. Tanzania fa parte d'a Commonwealth, d'a Organización d'as Nacions Unidas y d'a Unión Africana.

Tanganika, colonizada en primeras por l'Imperio Alemán, como consecuencia d'a redota alemana en a Primera Guerra Mundial se convertió en una colonia britanica, a la que s'adhibió l'antigo estau independient de Zanzíbar, que dimpués d'a Guerra Anglo-Zanzibariana s'heba convertiu en un protectorau britanico.

Historia

Ta mas detalles, veyer l'articlo Historia de Tanzaniaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Encara que l'actual Tanzania ye o producto d'a fusión de l'antiga Tanganika con Zanzíbar, o suyo territorio tien una luenga historia, que tien lo suyo orichen en a Prehistoria, en estar Tanzania uno d'os lugars a on s'ha puesto trobar os mas antigos repuis d'a humanidat.

Prehistoria

Asinas, uno d'os chacimientos arqueolochicos mas antigos d'a Humanidat ye lo que se troba en a foz d'Olduvai, en a val d'o Rift, chunto a las planas d'o Serengeti, a lo norte d'o país y amán d'a suya muga con Kenya. Ye en l'espacio protechiu de l'aria de conservación d'o Ngorongoro y por as suyas circumstancias cuasi excepcionals dende lo punto d'anvista de l'Arqueolochía permite l'estudio en prou buenas condicions d'a presencia humana mientres un periodo contino de 2 millons d'anyadas, en un treballo arqueolochico que s'inició en 1911 y que se desenrroló a escape dende 1931 con os treballos de Mary Leakey y Louis Leakey. Asinas, en 1959 se i descubrió un cranio d'Australopithecus boisei y dende alavez cuantos repuis, encluyendo-ie l'holotipo d'Homo habilis.

Primers pobladors conoixius

Se suposa que los primers pobladors d'o territorio de l'actual Tanzania yeran chents que charraban as ditas luengas khoisanidas, amanadas a las luengas d'os actuals bosquimans y hotentoz d'o sud d'o continent africano. Encara que en quedan repuis d'ixos primers habitants, a mayor parte d'éls fuoron expulsaus con as immigracions d'os pueblos bantús dende l'ueste y dende lo sud en os sieglos V aC y IV aC y con as immigracions de pueblos niloticos plegaus dende la cuenca d'o río Nilo en o norte, en succesivas immigracions dende lo sieglo X aC dica lo sieglo XVIII, destacando-ne os masais, que plegoron en o norte de Tanzania arredol d'o sieglo XIV.

Cuan i plegoron os primers misioners y exploradors europeus, en o territorio ya s'heban organizau estaus codesionaus, encara que hue mos son muit poco conoixius.

Sí se conoix millor a historia de Zanzíbar, en a costa de Tanzania, y d'a resta d'a zona costera d'o país. Destacaba l'antiga ciudat de Rhapta, en una ubicación desconoixida con exactitut pero que se trobaba alto u baixo entre lo río Pangani a lo norte y Dar es-Salaam a lo sud. Rhapta estió una ciudat bien present dende lo sieglo I en o sistema comercial de l'oceano Indico con mercaderías que proveniban dende la India, dende la peninsula arabica y dende Echipto a traviés d'a mar Roya, y mesmo d'atras partes de l'Imperio Romano. Ta la navegación se feban servir os monzons, en un sistema de viaches estacionals bien regulaus, plegando enta Zanzíbar y enta la costa en aviento y marchando-ne en marzo u abril. As mercaderías que s'exportaban yeran oro, vori, fustas preciosas, piels d'animals, cera y esclavos. Un manuscrito escrito en idioma griego, o Periplo d'a mar Eritrea, que data d'o sieglo I, ya amuestra a mercaders griegos casaus con mullers bantús d'a costa tanzana y charrando la luenga local.

As ciudaz-estau comerciants

Dende lo sieglo VII se constata la presencia en a redolada de comerciants instalaus de forma definitiva, en chicotas factorías adedicadas a lo comercio con l'interior d'o territorio. Tmién puet estar que en morir Mahoma en 632 y prencipiar barallas por a suya succesión bel uns optasen por marchar dendel a peninsula arabica enta las costas tanzanas. Asinas i plegó, por eixemplo, Ali ibn Hasan, qui yera soldán de Shiraz, en Persia, y i plegó con toda la suya familia arredol de 950, succdindo-se miqueta a miqueta as immigracions, mas que mas de chents procedents d'a peninsula arabica. Ta istos inmigrants, fablants d'a luenga arabe, o lugar a on i plegaban yera "Zenji-bar", ye decir, a "tierra d'os negros" en idioma persa, estando posible que ista sía la etimolochía d'o toponimo de Zanzíbar.

Iste ye l'orichen d'a cultura suahili que s'estendilla por a costa de l'oceano Indico, y que consiste en a mezcla de tradicions culturals d'orichen africano con elementos procedents d'a cultura arabe. Un eixemplo en ye l'idioma suahili, una luenga que dencima d'una estructura lingüistica propia d'as luengas bantús amuestra una ampla capa d'elementos procedents de l'arabe y d'o persa.

Os immigrants arabes establioron cuantas ciudaz-estau costeras, entre las cuals podemos citar Lamu, Pate, Pemba, Zanzíbar, Malindi, Mombasa u Sofala. Antiparte, os immigrants d'orichen persa s'establioron en Kilwa, una ciudat que floreixió entre los sieglos XI y XIV adedicada mas que mas a lo comercio de vori procedent d'a caza d'elefants y hipopotamos, y tamién de l'oro d'as amanada menas de Sofala, en o territorio de l'actual Mozambique. O puesto de destín d'as mercaderías yera no nomás que l'Africa d'o norte y atros territorios musulmans, so que tamién países d'Europa. Pero ixa riqueza de ciudaz que composaban o territorio no estioron capables de fer frent unidas cuan i plegoron os primers europeus en zaguerías d'o sieglo XV.

A presencia portuguesa (1498-1729)

O primer en plegar en a costa tanzana estió lo portugués Vasco de Gama, plegando-ie en 1498 mientres o suyo primer viache enta la India dimpués de pasar dende l'oceano Atlantico enta l'oceano Indico por o cabo de Buen Esperanza, en l'actual Sudafrica. No trobó muita cooperación (mas bien a lo contrario) entre los comerciants d'orichen arabe d'a rechión, fácil que no nomás por de razons relichiosas (os portugueses pofesaban o Cristianismo mientres que los arabes d'a redolada profesaban l'Islam) so que tamién por razons comercials, en considerar que a nueva rota maritima ubierta por os portugueses que uniba la India dreitament con Portugal los podeba deixar a la marguin d'o lucrativo comercio que dica l'inte practicaban y que los portugueses podioron constatar.

Asinas que Vasco de Gama tornó en 1502, nomás que ista vegada ya no yera un solo vaixiello, so que una vintena de barcos prou bien equipaus amás, menazando a las oligarquías locals con represalias de no pagar un tributo anyal en oro a lo rei de Portugal. En refusar-ne os arabes, os portugueses imposoron a la fuerza la suya dominación, mesmo con gran brutalidat. Asinas, en 1502 espulloron Kilwa, que yera la ciudat-estau situada mas enta lo sud, y en 1503 facioron igual con Zanzíbar, ta continar dimpués con ciudaz situadas mas a lo norte, como Mombasa u Lamu. Nomás que Mogadiscio, en a costa norte de l'actual Somalia, podió fuyir d'ista destrucción, y los portugueses consiguioron o control d'o comercio de l'oro en l'oceano Indico dimpués de continas luitas mientres tot un decenio, en una autentica Cruzada contra l'Islam en a redolada. Amás, os portugueses prenioron tamién o control d'as rotas comercials en l'oceano Indico entre India y Africa, fendo de Zanzíbar o suyo prencipal puerto comercial en a redolada, por a suya situación estratechica en una isla.

Sindembargo, dende lo sieglo XVII os portugueses troboron cada vegada mas resistencia d'as poblacions locals, amás de no tener a suficient capacidat militar ta controlar territorios tan amplos. Os suahilis recibiban amás aduya d'o soldanato d'Omán, que teneba las suyas propias barallas con os portugueses por o control d'o golfo Persico y d'as suyas rotas comercials enta India. Asinas, en 1587 os suahilis facioron una mortalera con os portugueses instalaus en Pemba, continando un periodo de luitas dica que en 1698 tropas omanís refirmoron as sublevacions d'os arabes y conquerioron Mombasa, conquiesta que continó en 1699 con Kilwa y Pemba. Os portugueses facioron una contra-ofensiva y mesmo reconquirioron Mombasa, pero en 1729 rebloron definitivament, contentando-se con mantener as suyas bases en l'actual Mozambique.

Dende 1729 dica meyaus d'o sieglo XIX

Dende l'expulsión d'os portugueses, estioron os arabes d'o soldanato d'Omán qui controlaban toda la redolada. Sindembargo, a las ciudaz costeras tampoco no lis cuacaba la sutitución de dominios, en pender d'un soldanato que se trobaba a una distancia de bels 3.000 km, en o golfo Persico. Mesmo bellas ciudaz como Mombasa tenioron a tentación de clamar a los portugueses ta que los aduyasen a fer fuera a los nuevos ocupants. Antiparte, en a nueva potencia dominadora, o soldanato d'Omán, bi heba prous luitas succesorias.

O sieglo XVIII se convertió en un sieglo fosco, dende o punto d'anvista economico, ta toda la redolada. Nomás continaba en expansión o comercio d'esclavos, en amenistar-se una gran cantidat de mano d'obra en os soldanatos d'o golfo Persico y d'a peninsula arabica, amás d'as propias necesidaz d'os terratenients arabes de Zanzíbar y Pemba ta las suyas plantacions. Tmién os europeus feban emplego intensivo d'ista fuent, destacando-ne o reino de Francia, ta las lucrativas plantacions de canya de zucre en isla de Francia (hue Reunión) y isla de Francia (hue Mauricio), as dos en l'oceano Indico. A fuent d'os esclavos yera l'interior d'o continent, ninviando os esclavos dende l'actual Malawi y zonas amanadas en rotas de caravanas con destín en Zanzíbar, que en 1811 s'heba convertiu en un emporio comercial en o mundo d'o trafico d'esclavos.

A prencipios d'o sieglo XIX plega a estar nuevo soldán d'Omán Said bin Sultan Al-Busaid. Iste enampló los dominios omanís en as costas de l'oceano Indico en Africa, luitando ontra lo clan Mazrui que 1814 no nomás controlaba que Mombasa so que tamién Pate y Lamu. Ta fer frent a ista menaza, Said bin Sultan Al-Busaid cambió la capital d'o suyo soldanato dende la ciudat de Mascat en Omán enta Zanzíbar y encomenzó tamién un plan d'expansión. Por eixemplo, s'heban importau plantas de Syzygium aromaticum (clavo d'olor) dende la colonia francesa d'a isla Borbón en 1812 y Said bin Sultan Al-Busaid alentó la producción d'ista nueva especia, dica que Zanzíbar concentraba as tres cuatrenas parz d'a suya producción mundial. Tamién fomentó a expansión d'o trafico d'esclavos y con os beneficios de toz dos comercios ta 1840 heba rematau con o poder d'os Mazrui y controlaba firmament as costas de l'Indico dende l'actual Somalia dica l'actual Mozambique. Sindembargo, ya se feba notar a presencia d'as potencias colonials europeas.

• Guerra Anglo-Zanzibariana

Cheografía

Ta mas detalles, veyer l'articlo Cheografía de Tanzaniaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Cráter d'o Ngorongoro.

Tanzania ye un país de l'Africa de l'Este d'una superficie de 945.087 km². Os países mugants son:

• Norte: Kenya y Uganda
• Ueste: Ruanda, Burundi y a Republica Democratica d'o Congo
• Sud: Zambia, Malawi y Mozambique

Vista dende la mar, Tanzania forma un altiplano d'uns 1.000 metros d'altaria que s'estendilla dica los lacos Malawi y Tanganica que surte dende la val d'o Gran Rift, que comprende os lacos Natron, Eyasi y Manyara que desepara a cadena de montanyas d'o norte, dominada por o Kilimanjaro, amán d'a muga con Kenya.

As condicions climaticas semiaridas d'o norte y a presencia d'a mosca tsé-tsé en as rechions d'o centro y de l'ueste ha prevocau que a población s'agrupase en a resta d'o país.

En a rechión d'Arusha, que se troba a lo norte d'o país, podemos trobar-ie as restas d'o cráter d'o Ngorongoro. O cráter Ngorongoro, con a suya forma de caldera, formau fa bels 2.500 anyos, s'ha feito famoso debiu a que con o suyo diametro de 20 km. y una superficie d'alto u baixo uns 300 km² ye un paradiso natural, una "arca de Noé" ecuatorial a on as condicions climaticas permiten a os animals habitar mientres tot l'anyo, dende los hipopotamos dica los flamencos rosas que habitan en l'amanau laco Makat.

O centro d'o país ye constituyiu por un altiplano banyau por os ríos que desembocan a l'este, en l'oceano Indico. A frontera maritima d'o país ye formada por una plana costera a on i trobamos l'archipelago de Zanzíbar, formau por tres islas prencipals: Zanzíbar, Pemba y Mafia.

En Tanzania i trobamos numerosos volcans pero nomás un d'éls se troba activo: l'Oi Onyo Legaï. O mont mas altero ye lo Kilimanjaro, que tamién ye un volcán.

Hidrografía

Mapa de Tanzania, con l'antiga capital.

O punto mas relevant d'a hidrografía de Tanzania ye lo laco Victoria, que se troba a l'este d'o país, mugando con os estaus d'Uganda y Kenya. Ye lo laco mas amplo d'Africa y tradicionalment se l'ha conoixiu como a fuent d'o río Nilo. A o sud-ueste, deseparando Tanzania d'a Republica Democratica d'o Congo, i trobamos o laco Tanganica. S'estima que iste laco ye lo segundo mas viello (y o segundo mas fundo) d'o mundo dimpués d'o laco Baikal en Siberia.

D'entre os suyos ríos, cal destacar o río Ruvuma, con una longaria de 800 km y que forma a lo sud en a mayor parti d'o suyo recorriu a muga con Mozambique. Tamién o río Ruvubu, que por contra fa parte d'a cuenca hidrolochica d'o río Nilo en estar afluent d'o río Kagera, que desaugua en o laco Victoria (considerando-se que iste laco ye afluent d'o río Nilo).

Ecolochía

Sabana d'acacias en o Parque Nacional de Tarangire.

A mayor parti d'o territorio de Tanzania corresponde a o bioma de sabana. O WWF i distinge siet ecorrechions de sabana:

1. Mosaico de selva y sabana d'a cuenca d'o laco Victoria, en l'extremo nord-este, entre lo Laco Victoria y Ruanda. Ye una ecorrechión de sabana que ocupa 165.800 kilometros cuadraus en una francha que rodia o laco Victoria por o norte y l'ueste, dende l'ueste de Kenya, pasando por o centro d'Uganda, l'este d'a Republica Democratica d'o Congo, lo nord-ueste de Tanzania y l'este de Ruanda, dica lo nord-este de Burundi. Muga al o norte con a sabana sudanesa oriental, a lo nord-este con a sabana arbustosa de Kenya, a l'este con a selva de montanya de l'Africa Oriental y a sabana arbustosa de Tanzania, a lo sud con a sabana arbolada de Miombo d'o Zambeze central y a l'ueste con a selva de montanya d'a falla Albertina. Amás, perteneixe tamién a la ecorrechión un enclau situau a lo nord-este, en a muga entre Sudán y Etiopia, rodiau por a sabana sudanesa oriental a lo norte y a l'ueste, a selva de montanya d'Etiopia a l'este, a sabana arbustosa de Somalia a lo sud-este y a sabana arbustiva de Kenya a o sud. A fauna ye abundant en toz os sentius: grans mamiferos (hipopotamos y brúfols), reptils, como crocodilos, y peixes como os conoixius ciclidos.
2. Sabana arbustosa de Tanzania fa parti d'a rechión dita sabana d'acacias de l'Africa Oriental, incluyida en a lista Global 200, ye una ecorrechión de sabana que ocupa una superficie de 227.800 kilometros cuadraus a lo norte y centro de Tanzania y lo sud-ueste de Kenya, a ecorrechión ye dividida en dos por os praus volcanicos d'o Serengueti. A vechetación dominant ye la sabana arbustiva, en a que las especies mas representativas perteneixen a los cheneros Acacia, Commiphora y Crotalaria. A concentración de grans mamiferos ye extraordinaria. A ecorrechión ye o escenario d'a migración anyal de mas d'un millón de nyus azuls (Nyu taurinus), 400.000 gacelas de Thomson (Gazella thomsoni) y 200.000 cebras comuns (Zebra comuna). Consecuentment, as poblacions de grans depredadors tamién son grans: hiena tacada (Crocuta Crocuta), lión (Panthera leo), leopardo (Panthera pardus ), guepardo (Acinonyx jubatus), licaón (Lycaon pictus)... Se conoixen tres reptils endemicos: a serpient verenosa Amblyodipsas dimidiata y as Amphisbaenia Geocalamus acutus y Geocalamus modestus. L'estau de conservación ye vulnerable, estando las suyas prencipals menazas a caza furtiva y la expansión de l'agricultura y a ganadería.

Una gacela d'o Serengueti.

1. Praus volcanicos d'o Serengueti': ye una ecorrechión de sabana que ocupa una amplaria de 18.000 kilometros cuadraus, en dos rechions deseparadas en as dos marguins d'o brazo oriental d'a Gran val d'o Rift. A rechión occidental se troba en a plana de Serengueti. A ecorrechión ye formada por planas herbacias onduladas cubiertas de cenisas volcanicas procedents de diversos volcans d'os arredols, interrumpidas por afloramientos rocosos isolaus (inselbergs) ditos en Africa kopje. As temperaturas maximas meyanas oscilan entre 24 y 27 °C, y as minimas entre 15 y 21 °C. As precipitacions anyals, muit estacionals, varían entre os 1.050 mm d'o nord-ueste y os 550 d'o sud-este y bi ha dos estacions humidas, entre marzo y mayo y entre noviembre y aviento. Entre as especies dominants d'a flora se troban Sporobolus , Pennisetum mezianum , Eragrostis tenuifolia , Andropogon greenwayi, Panicum coloratum, o gramen, Chloris Gayana, Dactyloctenium, Digitaria macroblephara y Kyllinga. Istos praus son vitals ta las migracions de millons de grans mamiferos: o nyu azul ( Nyu taurinus), a cebra de Burchell, a gacela de Thomson (Gazella thomsoni), u Eland común (Taurotragus oryx)... Un gran numero d'especies de depredadors habita en a ecorrechión: guepardo (Acinonyx jubatus), lión (Panthera leo), leopardo (Panthera pardus ), hiena tacada (Crocuta crocuta), hiena rallada (Hyaena hyaena), chacal rallau (Canis adustus), chacal dorau (Canis aureus) chacal de gualdrapa (Canis mesomelas), ratel (Mellivora capensis), caracal (Caracal caracal), serval (Leptailurus serval), gato salvache (Felis sylvestris), rabosa orelluda (Otocyon megalotis) y cuantas especies de chinetas y mangostas (familia Viverridae). Atras especies importants por a suya abundancia son o cobo untuoso (Kobus ellipsiprymnus), bubal (Alcelaphus buselaphus), topi (Damaliscus lunatus), impala (Aepyceros melampus), gacela de Grant (Gazella granti), brúfol cafre (Syncerus caffer) y o crocodilo d'o Nilo (Crocodylus niloticus). A ciguenya blanca (Ciconia ciconia) hiverna en ista ecorrechión. O Parque Nacional de Serengueti fue declarau Patrimonio d'a Humanidat por a UNESCO.

Glaciar en o mont Kilimanjaro.

1. Sabana arbustosa de Kenya, ye una ecorrechión de sabana semiarida que ocupa una superficie total de 326.000 kilometros cuadraus d'o nord-ueste a lo sud de Kenya, y s'estendilla amás por o nord-este d'Uganda, o sud-este de Sudán, a o sud-ueste d'Etiopia y o nord-este de Tanzania. O clima ye tropical estacional, con dos estacions de plevias, a mas important entre marzo y chunio y l'atra entre octubre y aviento. As plevias son muit variables d'anyo en anyo, y las sequeras son frecuents. De meyana, as precipitacions anyals varían entre os 200 mm amán d'o laco Turkana y os 600 mm amán d'a costa de Kenya. Os incendios son frecuents. A vechetación dominant ye la sabana arbustiva, en a que las especies mas representativas perteneixen a los cheneros Acacia, Commiphora y Boswellia. A diversidat en a fauna ye gran. Destacan diversos ungulaus adaptaus a las condicions d'arideza d'a ecorrechión: a cebra de Grévy (Equus grevyi), l'orix beix (Oryx beisa), o gerenuk (Litocranius walleri) y lo kudu menor (Tragelaphus imberbis). Os zaguers rinoceronts negros (Diceros bicornis) de l'Africa Oriental se troban en zonas protechidas d'ista ecorrechión, bi ha pocas especies endemicas, cuatre radedors: Gerbillus cosensi, Gerbillus diminutus, Gerbillus percivali y Muridae; tres aus: alaudido de Friedmann (Mirafra polpa), Mirafra williamsi y Timaliidae de Hinde ( Turdoides hindei); tres reptils: os Gekkonidae Lygodactylus scheffleri y Lygodactylus laterimaculatus y a serpient Amblyodipsas teitana y un anfibio: a granota Hyperolius sheldricki.

Elefants travesando o río Tarangir.

1. Sabana arbolada de miombo oriental cubre una superficie de 483.900 kilometros cuadraus entre lo sud de Tanzania, a lo norte de Mozambique y lo sud-este de Malawi, entre los 200 y os 800 u 900 metros d'altaria, muga a lo nord-ueste con a selva de l'Arco Oriental d'o Rift y a sabana arbustiva de Tanzania, a o nord-este con a selva mosaico costera de Zanzíbar, a l'este con a selva mosaico costera d'Inhambane, a l'ueste con o mosaico montanyoso de prau y selva d'o Rift meridional y o laco Malawi, a o sud-ueste con o prau inundau d'o Zambeze, o mosaico montanyoso de selva y prau de Malawi meridional y a sabana arbolada de mopane d'o Zambeze, y a o sud con a sabana costera inundada d'o Zambeze. A vechetación de Miombo ye adaptada a la sequedat d'o clima y a pobreza d'a tierra. As especies arbories dominants son Brachystegia spiciformis, Brachystegia boehmii, Brachystegia allenii y Julbernardia globiflora. A ecorrechión aculle as que posiblement son as mayors poblacions d'elefant africano (Loxodonta africana) y licaón (Lycaon pictus) d'o continent. O estau de conservación ye relativament estable, ya que a causa d'a presencia d'a mosca tse-tse y a guerra civil en Mozambique, a población humana ye escasa, pero ye augmentando.
2. Sabana arbolada de miombo d'o Zambeze central una d'as sabanas mas amplas d'Africa, con una superficie de 1.184.200 kilometros cuadraus, ocupa l'ueste de Tanzania, l'este y sud de Burundi, o sud-este d'a Republica Democratica d'o Congo, o norte de Malawi y de Zambia y l'extremo oriental d'Angola. O clima ye arido, con severas sequeras, pero existen en a ecorrechión numerosos almarchals, que cubren o 30% d'a suya superficie. Nomás que dos musaranyas son endemicas entre os mamiferos: Crocidura ansellorum y Crocidura zimmeri, asinas como dos aus: o Ploceidae de Lufira (Ploceus ruweti) y o estrildido de cara negra (Estrilda nigriloris), entre l'herpetofauna, o numero d'endemismos ye mas gran: se conoixen 19 especies de reptils endemicas y 13 d'anfibios.

Parque Nacional d'as Montayas Udzungwa.

1. Arbustos d'Itigi y Sumbu ye una chicota ecorrechión de sabana, muit poco estudiada, que ocupa una superficie total de 7.800 kilometros cuadraus repartius en dos enclaus deseparaus: uno en o centro de Tanzania, arredol d'a ciudat d'Itigi, y l'atro en Zambia, entre os lacos Moer y Tanganica, en a muga con a Republica Democratica d'o Congo, en que dentra en o territorio licherament, toz dos enclaus se troban rodiaus por a sabana arbolada de Miombo d'o Zambeze central, o enclau tanzano muga amás, a o sud-este, con a sabana arbustiva de Tanzania, o de Zambia muga a l'este con o laco Tanganica y l'ueste con o prau inundada d'o Zambeze, en a redolada d'o laco Moer. O clima se caracteriza por tres estacions a o largo de l'anyo: una estación freda y seca entre mayo y agosto, una estación calida y seca entre agosto y noviembre, y una estación pleviosa entre noviembre y abril. As precipitacions meyanas anyals se situan en 1.400 mm en o enclau de Zambia, y en 500 mm en o de Tanzania. A vechetación caracteristica d'a ecorrechión ye d'una espesura impenetrable, de tot diferent d'as sabanas que la rodían. S'han identificau mas de cient especies lenyosas, por un regular arbustos muilt ramificaus, sin punchas, d'entre 3 y 5 metros d'altaria. A mayor parti d'as especies son de fuella caduca. O rinoceront negro (Diceros bicornis) ha estau erradicau d'a ecorrechió debiu a la cazata furtiva. Se conoixen poblacions d'elefants ( Loxodonta africana) y brúfol cafre (Syncerus caffer).

As rechions montanyosas son cubiertas de selvas umbrofilas y, a mayor altaria, praus de montanya:

• Selva montanyosa de l'Africa Oriental a o nord-este.
• Selva montanyosa d'a falla Albertina a l'ueste.
• Selva de l'Arco Oriental d'o Rift a l'este y o centro.
• Artica montanyosa de l'Africa Oriental a o nord-este.
• Mosaico montanyoso de praus y selva d'o Rift meridional a o sud-ueste.

As costas son ocupadas por selvas costeras (selva mosaico costera de Zanzíbar a lo norte y lo centro, y selva mosaico costera d'Inhambane al o sud) y manglars (Manglar de l'Africa Oriental).

A ecolochía de Tanzania se completa con diversos enclaus de praus inundaus:

• Saleras de l'Africa Oriental (norte y centro).
• Praus embadinaus d'o Zambece (centro).

Clima

Tanzania tien un clima tropical. En os altiplanos, as temperaturas varían entre os 10˚C y os 20˚C mientres as estacions calidas y fredas, respectivament. A resta d'o país tien temperaturas que rarament baixan por debaixo d'os 20˚C. O periodo mas calido se troba entre los meses de noviembre y de febrero (25˚C - 31˚C), y o periodo mas fredo se da entre mayo y agosto (15˚C - 20˚C).

En Tanzania i trobamos dos rechímens de plevias: uno ye "unimodal" (aviento - abril) y l'atro ye "bimodal" (octubre - aviento y marzo - mayo). O primero lo trobamos a lo sud, sud-este, centro y l'ueste d'o país, y lo segundo se da en a parti norte y a costa norte. En o caso d'o modo bimodal, as plevias entre os meses de marzo y mayo se conoixen como plevias luengas u masika, mientres que las plevias d'octubre dica aviento por un regular se conoixen como pevias curtas u vuli.

Organización politico-administrativa

Tanzania ye dividida administrativament en trenta y una rechions (mkoa).

As rechions de Tanzania.

Puesto (Aria)	Rechión	Capital	Districtos	Superficie (km2)	Población (2022)	Puesto (población)	Codigo postal	Mapa
9	Rechión d'Arusha	Arusha	7	37.576	2.356.255	11	23xxx
26	Rechión de Dar es Salaam	Dar es Salaam	5	1.393	5.383.728	1	11xxx
8	Rechión de Dodoma	Dodoma	7	41.311	3.085.625	5	41xxx
21	Rechión de Geita	Geita	5	20.054	2,977.608	7	30xxx
12	Rechión d'Iringa	Iringa	5	35.503	1.192.728	24	51xxx
16	Rechión de Kagera	Bukoba	8	25.265	2.989.299	6	35xxx
6	Rechión de Katavi	Mpanda	3	45.843	1.152.958	25	50xxx
10	Rechión de Kigoma	Kigoma	8	25.265	2.470.967	9	47xxx
24	Rechión de Kilimanjaro	Moshi	6	13.250	1.861.934	18	25xxx
3	Rechión de Lindi	Lindi	6	66.669	1.194.028	23	65xxx
7	Rechión de Manyara	Babati	6	44.522	1.892.502	17	27xxx
19	Rechión de Mara	Musoma	7	21.760	2.372.015	10	31xxx
11	Rechión de Mbeya	Mbeya	7	35.954	2.343.754	12	53xxx
31	Rechión de Mjini Magharibi	Zanzibar City	2	230	893.169	26	71xxx
2	Rechión de Morogoro	Morogoro	7	70.624	3.197.104	4	67xxx
23	Rechión de Mtwara	Mtwara	7	16.710	1.634.947	20	63xxx
25	Rechión de Mwanza	Mwanza	7	9.467	3.699.872	2	33xxx
20	Rechión de Njombe	Njombe	6	21.347	889.946	27	59xxx
28	Rechión de Pemba Norte	Wete	2	574	272.091	28	75xxx
30	Rechión de Pemba Sud	Chake-Chake	2	332	271.350	29	74xxx
13	Rechión de Pwani	Kibaha	7	32.547	2.024.947	15	61xxx
18	Rechión de Rukwa	Sumbawanga	4	22.792	1.540.519	21	55xxx
4	Rechión de Ruvuma	Songea	6	63.669	1.848.794	19	57xxx
22	Rechión de Shinyanga	Shinyanga	5	18.901	2.241.299	13	37xxx
17	Rechión de Simiyu	Bariadi	5	25.212	2.140.497	14	39xxx
5	Rechión de Singida	Singida	6	49.340	2.008.058	16	43xxx
14	Rechión de Songwe	Vwawa	5	27.656	1.344.687	22	53xxx
1	Rechión de Tabora	Tabora	7	76.151	3.391.679	3	45xxx
15	Rechión de Tanga	Tanga	11	26.667	2.615.597	8	21xxx
29	Rechión d'Unguja Norte (Zanzibar Norte)	Mkokotoni	2	470	257.290	30	73xxx
27	Rechión d'Unguja Sud (Zanzibar Sud)	Koani	2	854	195.873	31	72xxx

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Tanzania.
• Pachina web oficial d'o Gubierno de Tanzania.
• Pachina web d'os Parques Nacionals de Tanzania.

• Datos: Q924
• Multimedia: Tanzania / Q924