Siberia

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
       Districto federal siberiano        Siberia dende un punto de vista cheografico en Rusia        Siberia historica
Paisache de Taiga en a plana de Siberia occidentale : o curso d'a Vassiougan.

A Siberia (Sibir en ruso) ye a partita asiatica d'a Federación Rusa: une immensa rechion d'una superficie de 13,1 millons de km² muit poco poblata (39 millons d'habitants serían arredol de 3 habitants por km²). Situato en l'est de Rusia, s'estendilla dende os Monts Urals a l'ueste dica l'Oceano Pacifico y dende l'Oceano Arctico a lo norte dica Cazaquistán, os Monts de l'Altai y as mugas con Mongolia y China. Siberia constituye a partita asiatica de Rusia y a part norte d'Asia. Esta rechión que representa o 77% d'a superficie de Rusia pero no tien que o 27% d'a suya población se caracteriza por un clima frido y extramadament continental, y un paisache u releu travesato por grans ríos (Obi, Yenisei, ecetra). Historicament yera habitato por poblacions con diferents modos de vida por un regular no cautivadors (cazadors-recolectors y pastors transhumants), de diferents orichens etnicos: ugricos, turquicos, mongols, tunguses, y atros aborichens siberianos (paleosiberianos), pero dende o sieglo S XVI fue colonizato progresivament por os rusos en o periodo de l'Imperio Ruso y, accelerando-se o proceso de rusificación en o periodo sovietico. Siberia conoixió un desembolique economico gran en o sieglo XX por una politica d'inversions baixo o rechimen sovietico, espleitando-ne os inmensos recursos minerals y enercheticos

Etimolochía[editar | modificar o codigo]

O toponimo Siberia se remonta a lo Khanato de Sibir, un estato con clase dirichent tartaro conquiesto por cosacos rusos en o Sieglo XV. Sibir ye una ciudat chicota y a suya etimolochía ye de probable orichen turquico.