Canis aureus

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Canis aureus
Un chacal común (Canis aureus).
Denominacions populars
chacal común, chacal dorato[1], chacal dorau, adibe [2]
Estau de conservación

Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Animalia
Chordata
Mammalia
Carnivora
Canidae
Canis
C. aureus
Descripción
Canis aureus
Linnaeus, 1758
Distribución cheografica
Distribución d'o chacal común.

O chacal común u dorau (Canis aureus (Linnaeus, 1758)[3]) ye un mamifero d'a orden d'os Carnivora y familia Canidae que ye nativo d'Europa de l'Este, o sudueste d'Asia, o sud d'Asia y as rechions d'o sudeste d'Asia. Se ye expandindo mas dillá d'as suyas tierras nativas en o sudeste d'Europa enta lo centro y nord-este d'Europa en arias an i hai poquez u garra lupo, bi ha presencia documentada en Bulgaria, Hongría, Alemanya y Francia an i hai una población estable.[4] En chinero de 2023 amaneixió un animal atropellau en una carretera de Alava, analisis d'ADN compreboron que se trataba d'un eixemplar de chacal común, certificando a suya presencia en a Peninsula Iberica per primera vegada.[5] A suya distribución per a Peninsula ye desconoixida ya que ye un animal muito sichiloso y que puede pasar desapercibiu y podendo estar tamién confundiu con atras especies.

Os masclos miden de 71 a 85 cm de longaria corporal y as fembras de 69 a 73 cm. Os masclos pesan entre 6 y 14 kg y as fembras entre 7 y 11 kg.

A dieta omnivora d'o chacal común u dorau le permite minchar una gran variedat de birollas como radedors, muixons y fruitas; ista dieta, de conchunta con a suya tolerancia a las condicions ixutas, le permite vivir en diferents habitats. As largas patas y lo cuerpo achil d'o chacal le permiten trotar grans distancias en busca de birolla. Ye capable de pasar sin augua mientres periodos alongaus.

Hibridos de cans y chacals clamaus cans de Sulimov son en servicio en l'aeropuerto de Sheremetyevo, amán de Moscú, an l'aerolinia rusa Aeroflot os despliega pa la detección d'olors.[6]

Subespecies[editar | modificar o codigo]

  • C. a. aureus
  • C. a. cruesemanni
  • C. a. ecsedensis
  • C. a. indicus
  • C. a. moreoticus
  • C. a. naria
  • C. a. syriacus

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Rafel Vidaller Tricas: O Chacal común u dorato, El Ebro Económico, 2022
  2. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  3. (la) Linnæus, C. (1758). "Canis aureus". Systema naturæ (in Latin). Vol. Regnum Animale (10 ed.). Holmiæ: Laurentius Salvius. pp. 39–40.
  4. (es) El chacal, que ya ha aparecido en España, asentado oficialmente en Francia
  5. (es)El chacal dorado llega a la Península Ibérica por primera vez desde que se tienen registros.
  6. (en) Hall, N. J.; Protopopova, A.; Wynne, C. D. L. (2016). "6-Olfacation in Wild Canids and Russian Canid Hybrids". In Jezierski, T.; Ensminger, J.; Papet, L. E. (eds.). Canine Olfaction Science and Law: Advances in Forensic Science, Medicine, Conservation, and Remedial Conservation. Taylor & Francis. pp. 63–64.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]