Infinitivo simple en francés

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tiempos verbals
en francés
Modo indicativo

Present
Pasau perfecto simple
Pasau imperfecto
Pasau perfecto composau
Pasau anterior
Pasau plusquamperfecto
Futuro simple
Futuro perfecto

Modo condicional

Condicional simple
Condicional perfecto

Modo subchuntivo

Present
Pasau imperfecto
Pasau perfecto
Pasau plusquamperfecto

Modo imperativo

Imperativo present
Imperativo pasau

Modo infinitivo

Infinitivo simple
Infinitivo composau

Modo participio

Participio pasau
Participio present

Modo cherundio

Cherundio

Tiempos perifrasticos

Present progresivo
Pasau recient
Futuro proximo

O infinitivo simple en francés ye una forma no personal d'o verbo que se considera a suya forma substantiva por tener propiedaz lexicas cercanas a lo substantivo.[1] No puede formar una oración simpla.

O infinitivo francés deriva dreitament d'o infinitivo latín as suyas terminacions son -er, -ir, -re y -oir.[2][3]

Orichen y terminacions[editar | modificar o codigo]

En latín bi heba cuatre conchungacions: a primera conchugación yera a d'os verbos con infinitivos en -ĀRE, a segunda a d'os verbos en -ĒRE (infinitivo plano), a tercera a d'os verbos en -ĔRE (infinitivo esdrúixol) y a cuarta a d'os verbos en -ĪRE.[4] Ya en latín bi heba transferencia de verbos dende una conchugación ta atra, sobre tot entre a segunda y a tercera y en os dos sentius.

A primera conchugación latina de verbos con infinitivos en -ĀRE evolucionó t'os verbos remataus en -er d'acuerdo con a lei fonetica que fa que en francés o fonema /a/ d'o latín evolucione ta /e/ (CLAVEM > clé). Se considera esta conchugación en -er como a primera conchugación francesa.

  • CANTĀRE > chanter.

A segunda conchugación latina de verbos con infinitivos planos en -ĒRE evolucionó t'os verbos que tienen infinitivos en -oir en francés d'acuerdo con a lei fonetica que fa que en francés a vocal luenga Ē evoluciona ta /oi/ en silaba libre (TĒLA > toile).[4] Estos se consideran como grupos d'a tercera conchugación francesa (verbos acabaus en -oir)

  • AVĒRE > avoir.

A tercera conchugación latina de verbos con infinitivos esdrúixols en -ĔRE evolucionó t'os verbos que tienen infinitivos en -re en francés[4], coincidindo con o que esdevenió en aragonés benasqués (os verbos benasqueses en -re son a IV clase benasquesa de J.A Saura Rami)[5]), en catalán y occitán. Estos verbos se consideran grupos como d'a tercera conchugación francesa (verbos acabaus en -re).

  • VENDĔRE > vendre.

A cuarta conchugación latina de verbos con infinitivos plans en -ĪRE, a on que bi heba muitos verbos incoativos, evolucionó t'os verbos que tienen infinitivos en -ir, cheneralizando-se-ie l'uso d'o incremento incoativo ya desfuncionalizau -ss-[4] (derivau d'a secuencia latina -SK que en a conchugación incoativa de verbos acabaus en -ir ha dau -ix-). Se considera son a segunda conchugación francesa os verbos acabaus en -ir con incremento incoativo -iss, excluyindo a los que no en tienen (venir, tenir, partir, dormir, mentir, sentir, sortir, ouvrir, découbrir, offrir, courir, servir y mourir), que fan part de bel grupo d'a tercera conchugación francesa (verbos acabaus en -ir d'a tercera conchugación en francés).

  • FINĪRE > finir (segunda conchugación francesa).
  • *FLORĪRE > florir (segunda conchugación francesa).
  • DORMĪRE > dormir (tercera conchugación francesa).

Emplegos[editar | modificar o codigo]

O infinitivo apareixe dezaga d'un verbo, d'un substantivo, d'un pronombre, d'un adverbio u d'un adchectivo. A vegadas un infinitivo puede ir precediu d'una preposición.[2]

O infinitivo simple puede ir dezaga d'as preposicions sans, avant de, au lieu de, afin de[2], ecetra, pero ye dezaga d'as preposicions à y de con as que forma unas estructuras sintacticas de gran importancia en francés, as estructuras d'infinitivo d'obchecto,[1] que no s'han de confundir con as oracions completivas d'infinitivo.

Sin preposición[editar | modificar o codigo]

O infinitivo no leva debant garra preposición dezaga de determinaus verbos: de deseyo u voluntat, de percepción fisica, de movimiento, modals, indicadors de preferencia y beluns d'os impersonals.

O funcionamiento d'os verbos que indican deseyo u voluntad ye o mesmo que en atras luengas romances como l'aragonés:

  • Je voudrais te poser une questión.

En a manca de preposición con os verbos de movimiento coincide con l'occitán y difiere de l'aragonés y o catalán.

Infinitivo simple con a preposición à[editar | modificar o codigo]

Bi ha construccions verbals con a preposición à debant d'o infinitivo (infinitivo d'obchecto)[7]:

  • Arriver à+infinitivo[8]: plegar a+infinitivo.
  • Apprendre à+infinitivo[8]: aprender a+infinitivo.
  • Aider à+infinitivo[8]: aduyar a+infinitivo.
  • Commencer à+infinitivo[8]: encomenzar a+infinitivo.
  • Chercher à+infinitivo[7]: precurar de+infinitivo.
  • Enseigner à+infinitivo[7]: ensinyar a/amostrar a.
  • Montrer à+infinitivo[7]: amostrar a.
  • Trouver à+infinitivo[7].

Eixemplos:

  • Ils ont tardé à venir une semaine.
    • Tardoren a venir una semana.[6]
  • J'ai donné à manger aux enfants à cinq heures.

Infinitivo simple con a preposición de[editar | modificar o codigo]

A preposición de tien a mesma función que a suya equivalent en aragonés y tamién s'apostrofa debant de parola encomenzada por vocal.

A l'igual que en aragonés introduce complementos de rechimen verbal. S'ha de tener en cuenta que os autors franceses consideran esta clase de complementos como una clase especial de complément d'objet indirect, termonolochía que en gramatica francesa fa referencia a la construcción d'este complemento y no a la suya naturaleza[7].

Son verbos que tienen complementos de rechimen verbal u obchectos indirectos encomenzaus por a preposición de en construccions d'infinitivo d'obchecto: accepter, achever, attendre, cesser, conseiller, craindre, décider[9], détester, entreprendre, essayer, éviter, finir[9], redouter, regretter, souhaiter, tâcher[7] y formas con o verbo avoir como avoir envie, avoir horreur y avoir besoin[9]. Ye visible en o títol d'a canción Pour essayer de faire une chanson, de Charles Aznavour.

Eixemplos:

  • Vous avez décidé de vous en aller en France.
    • Determinórez d'ir-tos-ne ta Francia[6].
  • Il a essayé de le retaper mais il en a pas pu.
    • Ha prebau d'apanyar-lo pero no ha puisto[10].

Proposicions infinitivas independients[editar | modificar o codigo]

En francés una proposición infinitiva puede estar una proposición independient.

O infinitivo tiene a sobén un rol cercano a lo d'o imperativo[11], pa expresar un orden en cheneral impersonal, como en os proverbios, recetas u avisos a o publico: « Ne pas toucher, danger. » « Laisser cuire à feux doux cinq minutes. »

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 (es) Jesús Cantera y Eugenio de Vicente: Gramática francesa. Editorial Cátedra, S.A., 1999. pp 170-171, pp 221-222.
  2. 2,0 2,1 2,2 (es) Gramática francesa. Larousse Editorial, S.A, 2014., pp 125-132.
  3. (fr) Maïa Grégoire, Odile Thiévenaz: Grammaire progressive du français. Clé International, 2002. pp 103-113.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 (es) Heinrich Lausberg: Lingüistica romanica. Tomo II morfología. Editorial Gredos. p 362, pp 366-367.
  5. (es) José Antonio Saura Rami: Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas, Zaragoza, Gara d'Edizions-Institución Fernando el Católico (2003). p 214.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 (es) Chabier Lozano Sierra, Ánchel Loís Saludas: Aspectos morfosintácticos del belsetán, 2005, Gara d'Edizions, pp 103-105, pp 141-145.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 (es) Jesús Cantera y Eugenio de Vicente: Gramática francesa. Editorial Cátedra, S.A., 1999, pp 221-222.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 (fr) Ludivine Glaud, Yves Loiseau, Elise Merlet: Grammaire essentielle du françáis. B1. Les Éditions Didier, 2015.
  9. 9,0 9,1 9,2 (fr) Claire Miquel: Communication progressive du français. Niveau débutant 2º Édition. Editorial: Clé International. p 98.
  10. (es) BLAS GABARDA, Fernando y ROMANOS HERNANDO, Fernando, Diccionario Aragonés: Chistabín-Castellano; Gara d'Edizions. Zaragoza, 2008. ISBN978-84-8094-061-0, p 430.
  11. [1]

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]


O infinitivo simple en aragonés y atras luengas romances
infinitivo simple en galaicoportugués | infinitivo simple en astur-leyonés | infinitivo simple en castellano | infinitivo simple en aragonés | infinitivo simple en catalán | infinitivo simple en occitán | infinitivo simple en francés | infinitivo simple en italiano