Hespital

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Cambra d'un hespital

Un hespital[1] u clinica ye un edificio destinato a tener cura d'as patolochías u malautías y d'os traumatismos masiau complexos ta poder estar tractatos en o domicilio, en un centro de salut, u en o estudiet d'un medico. A os grans hespitals tamién se les diz centro hespitalario de referencia.

En la mayoría d'os países desenvolicatos, respective a o domicilio y o estudiet d'o medico, o centro hespitalario presenta l'avantalla de tener:

  • una hichiene guaranciata por un personal de limpia.
  • una vichilancia de 24 horas sobre 24 y de 7 dies sobre 7 por personal medico y paramedico.
  • as competencias (medicos especialistas) y o material ta efectuar os examens y as curas, y as salas d'operacions.

D'atra man, a presencia de numerosas patolochías exposa a un risgo d'infección nosocomial.

Bel hespital tien un servicio d'urchencias, y mesmo tamién un servicio móbil d'urchencia y de reanimación.

Historia[editar | modificar o codigo]

A parola hespital viene d'o latín hospes, "huespede" u "vesita", pero tamién "ahuespador". De hospes se derivó hospitalia, "casa ta vesitas foranas". Alavez a parola feba referencia a mesons u cubillars a on que un guarda hespitalero ufriba refuchio a viachers y pelegrins, por ixo a sobén se trobaban en puestos de paso y camins. D'a epoca medieval podemos trobar eixemplos d'hespitals en Aragón en puertos pirenencos con un gran paso de pelegrins como o Hespital de Benás u o Hespital de Santa Cristina de Somport.

Dimpués hospitalia se transformó en hespital ta designar o puesto d'auxilio a os viellos y malautos, con o significato que hue se fa servir.

Hespitals en Aragón[editar | modificar o codigo]

A sanidat publica en Aragón se divide actualment en ueito sectors sanitarios, cadagún con a o menos un hespital prencipal y cuantos centros de salut:

Amás existen atros hespitals como o Hespital Psiquiatrico de Calatayú y o Hespital Militar de Zaragoza y centros privatos como o Hespital Sant Chuan de Dios de Zaragoza, a MAZ a Clinica Montpellier de Zaragoza, a Clinica Nuestra Sinyora d'o Pilar, a Clinica Quirón de Zaragoza u a Clinica Santiago de Uesca.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an)/(es) Juan Moneva y Puyol: Vocabulario de Aragón. Edición y estudio de José Luis Aliaga, Xordica Editorial, ISBN 978-84-88920-97-3, 2004, p.276
Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre os hespitals.