Saturno (planeta)

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Saturno  ♄
Caracteristicas orbitals
Radio meyo: 1,4267254·1012
Excentricidat: 0,05415060
Periodo orbital
(sideral):
29a 167d 6,7h
Periodo orbital
(sinodico):
378,1 días
Inclinación: 2,48446°
Velocidat orbital meya: 9672,4 m/s
Satelites: 61
Caracteristicas fisicas
Diametro equatorial: 1,20536·108 m
Superficie: 4,38·1016
Masa: 5,688·1026 kg
Densidat meya: 690 kg/m³
Gravedat superficial: 9,05 m/s²
Velocidat d'escape: 35.490 m/s
Periodo de rotación: Ecuat. 10h 13m 59s
Interno 10h 39m 25s
Inclinación axial: 26,73°
Albedo: 0,47
Temperatura superficial:
 • Minima: 82 K
 • Meyana: 143 K
Caracteristicas atmosfericas
Hidrocheno >93%
Helio >5%
Metano 0,2%
Vapor d'augua 0,1%
Almoniaco 0,01%
Etano 0,0005%
Fosfina 0,0001%
Iste articlo ye sobre a planeta Saturno, ta atros usos d'iste termin se veiga Saturno.

Saturno ye a seisena planeta per orden de distancia a o Sol[1] y a segunda mas gran d'o Sistema Solar, dimpués de Chupiter tanto per a mida como per a masa d'él. Saturno, chunto con Chupiter, Urano e Neptuno, se clasifica como chiganta gaseosa. A vegatas, istas cuatre planetas se dicen chovianas, que significa "parellanas a Chupiter".

Estando a planeta mes luenga d'o Sistema Solar alufrable a uello espullato en o cielo nocturno dende a Tierra, ye conoixito dende a Prehistoria e corresponde a o Fenón (Φαίνων (Phaínōn)) de l'astronomía griega, a o Zohal (زُحَل) de l'astronomía arabe asinas como a o Tǔxīng (土星 / "Estrela d'a Tierra") de l'astronomía chinesa.

Dezaga d'un uso antigo, a la fin Saturno se clama asinas en honor a o dios romano Saturno, equivalent en a mitolochía griega a Cronos. O simbolo d'él "", d'orichen antigo, representarba a falz de dito dios u estarba derivato d'a letra griega kappa κ minuscla, inicial d'o griego antigo Κρόνος (Krónos). Manimenos, a Unión Astronomica Internacional recomienda substituir o simbolo "" per l'abreviadura "S", correspondent a la letra latina S mayuscla, inicial d'o anglés Saturn.

Saturno ye una planeta chiganta, con o mesmo títol que Chupíter, Urano e Neptuno, e mes precisament una chiganta gaseosa de tipo chupíter fredo como Chupíter. Con un diametro circa nueu vegatas e meya a d'a Tierra, ye principalment composato per hidrocheno y helio. A masa d'él equivale 95 vegatas a d'a Tierra e o volumen d'él 900 ye o d'a planeta nuestra. O suyo periodo orbital ye circa 29 anyadas. Yera en o perihelio o 26 de chulio de 2003 y estará en o afelio d'él o 17 d'abril de 2018 e dimpués en o pericheo o 27 de chunio de 2018.

Saturno poseye un sistema d'aniellos, composatos principalment per particlas de chelo e polvo. Saturno en poseye de numerosos satelites, d'os cuals cincuanta e tres se son confirmatos e nombratos. Titán ye o satelite d'él mes gran e a segunda luna mes gran d'o Sistema Solar aprés Ganimedes arredol Chupíter. Titán ye mes gran que Mercurio e ye a unica luna d'o Sistema Solar que poseye una atmosfera significativa.

A velocidat d'o viento sobre Saturno puet alcanzar os 1 800 kilometros per hora, una valor superior que as revelatas per Chupíter mas menor que sobre Neptuno.

Caracteristicas fisicas[editar | modificar o codigo]

Masa e dimensions[editar | modificar o codigo]

Saturno ha la forma d'un esferoide oblato: a planeta ye aplanata en os polos e botinchata en o ecuador. Os diametros ecuatorials e polars d'él difieren aproximatament un 10% (120 536 km ta o primero, 110 449 km ta o segundo), conaecuencia de a suya rapida rotación sobre él mesmo e d'una composición interna extrematament fluida. As atras chigantas gaseosas d'o Sistema Solar (Chupíter, Urano e Neptuno) son igualment aplanatas, mas de traza menos marcata.

Saturno ye a segunda planeta mes masiva d'o Sistema Solar, 3,3 vegatas menos que Chupíter, pero 5,5 vegatas mes que Neptuno e 6,5 vegatas mes que Urano. En contimparación con a Tierra, Saturno ye 95 vegatas mes masiva. Estando o suyo diametro circa nueu veces mes gran que o d'a Tierra, se poderban meter 760 cuerpos d'a grandaria d'ista zaguera aíntro d'o volumen ocupato per a chiganta gaseosa.

Saturno ye a unica planeta d'o Sistema Solar cuya densidat meya ye inferior a la de l'augua: 0,69 g/cm³. O que quiere dicir que si trovásenos un oceano prou gran ta contener a Saturno, íste i flotarba. Ista cifra en amaga d'enormes disparidaz en o reparto d'a masa en l'interior d'a planeta: si l'atmosfera d'ella, esencialment composata per hidrocheno (o gas mes lichero), ye menos denso que l'augua, o suyo nuclio en ye considerablement mes.

Composición[editar | modificar o codigo]

L'alta atmosfera de Saturno ye constituita per un 93,2% d'hidrocheno e un 6,7% d'helio en termins de moleclas de gas (96,5% d'hidrocheno e un 6,7% d'helio en termins d'atomos). Chicotas cuantidaz de metano CH4, d'etano C2H6, d'almoniaco NH3, d'acetileno C2H2 e de fosfina PH3 se son igualment detectatas. As boiras mes altas son composatas de cristals d'almoniaco, mientres que as boiras mes baixas semblan estar constituitas ya per hidrosulfuro d'amonio ya per NH4SH ya per augua H2O. En relación ta l'abundancia d'elementos d'o Sol, l'atmosfera de Saturno ye sensiblement mes pobre en helio.

A cuantidat d'elementos mes pesatos que l'helio no ye pas conoixita con precisión, pero se suposa que las suyas proporcions corresponden ta l'abundancia inicial durando a formación d'o Sistema Solar. A masa total d'istos elementos s'estima en 19 a 31 vegatas a d'a Tierra, una fracción significativa estando situata en a rechión d'o nuclio de Saturno.

Estructura interna[editar | modificar o codigo]

A estructura interna ye parellana a la de Chupíter, con un nuclio rocoso de silicatos e de fierro, rodiatos per una napa d'hidrocheno metalico, dimpués, d'hidrocheno liquido e aprés, a la fin, d'hidrocheno gaseoso. Chicotas cuantidaz de chelos diversos bi estarban igualment presents. As transicions entre diferents napas estarban progresivas e a planeta no acubillarba pas una superficie propriament dita. A rechión d'o nuclio poseyerba entre 9 e 22 veces a masa d'a Tierra.

Saturno ha una temperatura interna a-saber-lo elevata, alcanzando probablement os 12 000 K en o nuclio, y en libera, a diferencia de Chupíter, mes d'enerchía que d'a que en recibe d'o Sol. A mayor parti d'ixa enerchía provién d'un efecto de compresión gravitacional (Mecanismo de Kelvin-Helmholtz), manimenos, iste efecto no ye asanz per él solo ta explanicar a producción termica. Una explanicación proposata estarba una "plevia" de gotetas d'helio en as fundarias de Saturno, a lo liberar-bi'n de calor per fricción cuan cayen en una mar d'hidrocheno mes lichero.

Atmosfera[editar | modificar o codigo]

Animación d'o sistema nebuloso polar hexagonal.

De traza parellana a Chupíter, l'atmosfera de Saturno s'organiza en bandas paralelas, mesmo si istas bandas son menos vistables e mes amplas amán d'o . De feito, o sistema nebuloso de Saturno no s'alufró per a primera vez que durando as misions Voyager. Dende allora, os telescopios terrestres en han feito prou de progreso ta poder siguir l'atmosfera saturniana e as caracteristicas corrients en Chupíter (como as tronadas ovals de larga duración) se son retrobatas en Saturno. En 1990, o telescopio espacial Hubble alufró una enorme boira blanca amán d'o de Saturno que no yera pas present cuan i pasón as sondas Voyager. En 1994, atra tronada de menor grandaria se bi alufró.

Una enorme tronada fotiata per a sonde Cassini en estiu de 2011.

A boira de 1990 ye un eixemplo de gran taca blanca, un fenomeno meteorolochico saturnián efimero que se produce circa cada trenta anyadas (ye dicir, circa cada anyada saturniana). Grans tacas blancas se son alufratas en 1876, 1903, 1933 e 1960. Si a periodicidat se i mantién, atra tempesta deberba producir-se enta 2020.

En as primeras imáchens transmititas per a sonda Cassini, l'atmosfera d'o hemisferio norte apareix azul, de traza parellana a la d'Urano. Ista color ye probablement causata per a esparricada de Rayleigh.

A imachinería infrarroya ha amostrato que Saturno poseye un vortice polar calient, o unico fenomeno d'ista mena conoixito en o Sistema Solar.

Un sistema ondulatorio hexagonal existe arredol d'o polo norte, enta 78º de latitut. Íste estió observato per primera vez entre que i passaban as sondas Voyager. Os cantos d'o hexagono miden circa 13 800 km. A estructura chira sobre ella mesma con un periodo de 10 h 39 min 24 s. O sistema no acore pas en lonchitut como as atras estructuras nebulosas de l'atmosfera vistable. O suyo orichen no ye pas conoixito. A mayor parti d'os astronomos pareixen pensar que se tracta d'un conchunto d'ondas estacionarias. Entre as atras teorías, poderba tractar-se d'una mena desconoixita d'aurora polar. Bella forma poligonals se ye reproducita eno interior de pozals de fluidos en rotación.

As imáchens presas per o telescopio espacial Hubble indican a presencia en o polo sud d'una corrient a galet, pero no d'un vortice polar u d'un sistema hexagonal analochico. Manimenos, a NASA sinyaló en noviembre de 2006 que a Cassini bi heba alufrata una tempesta analoga a un huracán, estacionata en o polo sud e que poseyeba un uello platerament definito. Se tracta d'o unico uello nunca observato sobre atro planeta treito d'a Tierra.

Dende 2004 a 2009, a sonda Cassini pudo igualment alufrar a formación, o desembolique, e a fin de nueu violentas tronadas. As tronadas de Saturno son particularment largas. Una tronada duró dende noviembre de 2007 a chulio de 2008. De feito, una muito violenta tronada escomencipió en chinero de 2009 e duró mes de ueito meses. Ístas pueden estendillar-sen sobre mes de 3 000 km de diametro arredol d'a rechión clamata "Callizo d'as Tempestas" situata a 35º a o sud de l'. As descargas electricas provocatas per as tronadas de Saturno n'emiten d'ondas de radio diez mil vegatas fuertes que as d'as tronadas terrestres.

Magnetosfera[editar | modificar o codigo]

O campo magnetico de Saturno ye mes feble que o de Chupíter (pero sindembargo mes intenso que o d'a Tierra) e a magnetosfera d'él.

Rotación[editar | modificar o codigo]

Patindo l'atmosfera de Saturno una rotación diferencial, a-saber-los sistemas se i son definitos, con periodos de rotación proprios (un caso parellán a o de Chupíter):

  • O primer sistema a un periodo de 10 h 14 min 00 s e pertoca a la zona ecuatorial, que s'espandilla entre o canto norte d'o cinturón ecuatorial meridional e o canto sud d'o cinturón ecuatorial boreal.
  • O segundo sistema pertoca a totas as atras latituz e poseye un periodo de 10 h 39 min 24 s.
  • O tercer sistema, basato en a rotación d'as emisions de radio de Saturno, poseye un periodo de 10 h 39 min 22,3 s.

Iste zaguer sistema, midito cuan i pasón as sondas Voyager, yera cheneralment o emplegato ta parlar de a rotación d'a planeta. Manimenos, a sonda Cassini midió que o periodo de rotación de radio se yera licherament augmentato, alcanzando 10 h 45 min 45 s (± 36 s). A causa exacta d'o cambeo no se conoixe pas.

En marzo de 2007, s'anunció que a rotación d'as emisions de radio no s'explanicaba per a rotación d'a planeta, sino que ye causata per os movimientos de convección d'o disco de plama que embolica Saturno, os cuals son independients d'a rotación. As variacions de periodo poderban estar causatas per guéisers d'a luna Encelado. A vapor d'augua mesa en a orbita de Saturno se cargarba electricament e influirba sobre o campo magnetico d'a planeta, ranzoniando a suya rotación en relación con a de Saturno. Si isto se verifica, no se conoixe garra metodo fiable ta determinar o periodo de rotación real d'o nuclio de Saturno.

Temperatura[editar | modificar o codigo]

Data a suya distancia d'o Sol, Saturno ye una planeta muito freda en a superficie: a temperatura maxima d'él ye de 134 K (-139 °C), a temperatura meya d'él alcanza 93 K (-180 °C) e a suya temperatura minima ye de l'orden de 72 K (-201 °C).

Aniellos planetarios[editar | modificar o codigo]

Os aniellos de Saturno en o tocant a las orbitas de beluns d'os suyos satelites.

Saturno ye reconoixible per os aniellos d'él que lo rodían. Éls son constituitos per rocas e chelo. Os aniellos de Saturno son un d'os espectaclos mes extraordinarios d'o Sistema Solar e constituyen a caracteristica principal d'a planeta Saturno. A diferencia d'os d'atras chigantas gaseosas, son extrematament brilants (con un albedo de 0,2 a 0,6) e pueden estar veyitos dende a Tierra con l'aduya d'uns simplos prismaticos.

Bi reina una sobatida permanent: olas, topetadas e acabaladuras de materias.

Caracteristicas d'os aniellos e divisions de Saturno
Nombre Radio interno Radio externo Amplaria
(km)
Gordaria
(m)
km RS km RS
Aniello D 66 900 1,110 74 510 1,236 7610 ?
División de Guérin 74 510 1,236 74 658 1,239 148
Aniello C 74 658 1,239 92 000 1,527 17 342 5
Aniello B 92 000 1,527 117 580 1,951 25 580 5-10
División de Cassini 117 500 1,95 122 200 2,03 4700
Aniello A 122 170 2,027 136 775 2,269 14 605 20-40
División d'Encke 133 589 2,216 325
División de Keeler 136 530 2,265 35
R/2004 S 1 137 630 2,284 ? ?
R/2004 S 2 138 900 2,305 ? ?
Aniello F 140 180 2,326 30-500 ?
Aniello G 170 000 2,82 175 000 2,90 5000 1x105
Aniello E 181 000 3 483 000 8 302 000 11x107

Satelites naturals[editar | modificar o codigo]

Un montache de Saturno e as principals lunas d'él (Dione, Tetis, Mimas, Encelado, Rea e Titán; no s'amuestra Chapeto). Ista famosa imachen se creyó a partir de fotografías presas en noviembre de 1980 per a sonda Voyager 1.

Saturno ha a o menos 150 lunas e lunetas,53 d'as cuals han nombre formals. Titán, o mes gran, abraca mes d'o 90% d'a masa en orbita arredol de Saturno, incluyitos-bi os aniellos. A segunda luna mes gran de Saturno, Rea, puede que tienga un tenue sistema d'aniellos proprio, chunto con una tenua atmosfera.

Posible excomencipio d'una nueva luna de Saturno (imachen presa per a sonda Cassini o 15 d'abril de 2013).

Muitas d'as lunas son chicotas: 34 ha un diametro de menos de 10 km e atras 14 lo tienen d'entre 10 e 50 km. Tradicionalment, a mayoría d'as lunas de Saturno se son nombratas a partir d'os Titans d'a Mitolochía griega. Titán ye o unico satelite en o Sistema Solar con una atmosfera important, en a cual acayece una complexa quimica organica. Ye l'unico satelite con lacos d'hidrocarburos.

O 6 de chunio de 2013, científicos d'o IAA-CSIC informón d'a detección d'hidrocarburos aromaticos policiclicos en l'atmosfera superior de Titán, un posible precursor ta la vida. O 23 de chunio de 2014, a NASA aseguró aber una buena preba de que o nitrocheno de l'atmosfera de Titán veniban de materials d'a Boira d'Oort, asociata con os cometas, e no de materials que formó Saturno en tiempos mes antigos.

A luna saturniana Encelado, que sembla parellano en a suya composición quimica a os cometas, ye estata veyita a ormino como un habitat potencial ta la vida microbiana. Entre as rebas d'ista posibilidat son as particlas ricas en sal d'o satelite que tienen una composición similar a las de l'oceano que indican que a mayoría d'o chelo d'Encelado auchato viene d'a evaporación d'augua salata liquida.

En abril de 2014, científicos d'a NASA informón de l'escomencipio d'una nueva luna, aíntro de l'Aniello A, que estió fotiata per a Cassini o 15 d'Abril de 2013.

Cronolochía[editar | modificar o codigo]

Alufradas pretelescopicas[editar | modificar o codigo]

Saturno ye a mes luenga d'entre as cinco planetas vistables a uello espullato de nueit, estando alufradas atestigatas dende a prehistoria.

Alufradas telescopicas terrestres[editar | modificar o codigo]

En 1610, Galileo Galilei, endrezando o suyo telescopio enta Saturno, bi alufró os aniellos pero no replecó o que i veyeba, describindo que a planeta aberba "orellas". En 1612, a o pasar a Tierra per o plan d'os aniellos, ístos disparixión. En 1613, reaparixión sin que Galileo podese proposar una hipotesi sobre o que bi alufraba.

En 1655, Christiaan Huygens descubre un astro amán de Saturno que estará nombrato mes tardi Titán.

En 1656, Christiaan Huygens, utilizando un telescopio muito mes potent, repleca que a planeta ye rodiata en realidat per un aniello, que él piensa que ye solido.

En 1675, Giovanni Cassini determina que l'aniello se compone de a-saber-los chicoz aniellos, trestallatos per divisions; a mes gran d'entre elles se clamará mes tardi a división de Cassini.

En 1859, James Clerk Maxwell demostró que os aniellos no pueden estar solidos. Proposó a hipotesi de que son constituitos per un gran numero de chicotas particlas, totas orbitando arredol de Saturno independientment. A teoría de Maxwell estió prebata correcta en 1895 per estudios espectroscopicos menatos per James Edward Keeler en l'Observatorio Lick.

Sondas espacials[editar | modificar o codigo]

Sobrevuelos[editar | modificar o codigo]

Saturno veyito per a Voyager 2.

En o primer cuarto d'o sieglo XX, Saturno ye estato visitato per a-saber-las sondas espacials: Pioneer 11 en 1979, Voyager 1 en 1980 e Voyager 2 en 1981.

A Pioneer 11 pasó a 22 000 km d'as boiras de Saturno en setiembre de 1979. A sonda en prenió de fotografías en baixa resolución d'a planeta e de beluns d'os suyos satelites, as cuals no yeran asanz buenas ta distinguir as caracteristicas d'a suya superficie. Ísta estudió o espardimiento d'os aniellos, descubrindo l'aniello F e o feito de que as divisions no son pas vueitas de materials. A Pioneer 11 mesuró igualment a temperatura de Titán.

En noviembre de 1980, a Voyager 1 visitó o sistema saturnián. A sonda ninvió as primeras imáchens en alta resolución d'a planeta, d'os suyos aniellos e d'os suyos satelites. A superficie d'a-saber-las lunas estión veyitas per primera vegata. A Voyager 1 efectuó un sobrevuelo sobre Titán, augmentando os conoiximientos sobre l'atmosfera d'ista luna. Sindembargo, a sonda prebó igualment que ista atmosfera yera emprenyable ta las largarias d'onda d'a luz vistable. O sobrevuelo auchó a sonda difuera d'o plan d'o Sistema Solar.

En agosto de 1980, a Voyager 2 contina l'estudio de Saturno. Ella en prenió mes de grans plans d'as lunas e en adoció de prebas sobre a evolución de l'atmosfera e d'os aniellos. Desgraciatament, durando o sobrevuelo, a plataforma d'a camara orientable remanió entrascata durando dos días e cualques fotografías no pudon prener-sen seguntes l'anglo preveyito. A gravedat de Saturno estió emplegata ta endrezar a sonda enta Urano que, a la suya vez, la endrezarba enta Neptuno.

As sondas i descobrión e confirmón muitos satelites orbitando amán u aíntro d'os aniellos de Saturno. Ellas descobrión igualment a división de Maxwell e a división de Keeler.

Resumen d'os sobrevuelos
Sonda Calendata Distancia (km)
Pioneer 11 1 de setiembre de 1979 21 000
Voyager 1 12 de noviembre de 1980 124 000
Voyager 2 25 d'agosto de 1981 161 000

Cassini[editar | modificar o codigo]

Saturno eclixando o sol, veyito per la sonda Cassini.

A sonda Cassini-Huygens se'n metió en orbita arredol de Saturno o 1 de chulio de 2004 ta estudiar o sistema saturnián, con un ficacio particular per Titán. En chunio de 2004, ísta efectuó un sobrevuelo per Febe.

L'orbitador realiza dos sobrevuelos per Titán e arrulla o 25 d'aviento o modulo aterrizador Huygens. Íste s'aposentó sobre Titán o 14 de chinero de 2005, transmitindo un flumen de fotografías durando a decorrida e aprés l'aterrizache d'él. Mentres l'anyo 2005, Cassini efectuó muitos atros sobrevuelos per Titán e atros satelites.

O 10 de marzo de 2006, a NASA voció que Cassini metió en evidencia en Encelado depositos d'augua liquida ascapando-se a traviés de guéisers.

O 20 de setiembre de 2006 a Cassini fotió un aniello planetario no encara descobierto, difuera d'os aniellos principals e situato en l'interior d'os aniellos E e G.

En chulio de 2006, a Cassini detectó a primera preba de lacos d'hidrocarburos amán d'o polo norte de Titán, o que se confirmará en chinero de 2007, nuevas imáchens evidencian mars d'hidrocarburos, habendo a mes gran d'éls a grandaria d'a Mar Caspia.

A misión d'a sonda deberba en princicio rematar en 2008, aprés de 74 arredol de Saturno, car pendeba d'a reserva de carburant necesario ta modular cada orbita; a principios de 2008, maguer, a la veyita de reservas agún existents, ella se prolongó dos anyadas.

En abril de 2013, a Cassini en grabó d'imáchens d'un vasto huracán golpeando o polo norte de Saturno cuyo uello, de 2 000 kilometros de diametro, ye 20 vegatas mes gran que os d'os huracans terrestres, con vientos superiors a 530 km/h. Puet que siga astí dende muitas anyatas.

Cultura[editar | modificar o codigo]

"Saturno, o portador d'a viellera" ye o 5º movimiento d'a obra ta gran orquestra As Planetas, composata y escrita per Gustav Holst entre 1914 et 1916.

Saturno ye o puesto a on os pantasmas d'a pelicla Bitelchús (1988) plegón cuan eixen d'a casa d'éls. Iste puesto paquizo yera poblato per cucos d'arena chigantescos.

Mencions a Saturno en fuents aragonesas[editar | modificar o codigo]

En o "Libro d'el Trasoro" dicen:

Por que Saturno qui es la mal alta de todas, e es cruel e sanyosa e de fria natura, va por todos los xij signos en vn anyo e xiij dias. E sabet que a la fin de aquesti tiempo no reuiene ella pas en vn logar e en el punto do ella es moujda, ante torna en el otro signo apres

En o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" dicen:

Car jndes son de tal man(er)a q(ue) eillos no sallen point fu(er)a de lur t(ier)ra / Et por esto ay grant m(u)ltitud de gentes / Car eillos son son point mudables por q(ue) eillos son en(e)l p(r)im(er) cljmat q(u)i es de sat(ur)no / Et sat(ur)no es tardio & poco Mudable / Car eill esta a faz(er) su torno por los .xij. signos xxx aynnos & la luna passa todos los .xij. signos en vn mes / Et por q(u)anto Sat(ur)no es dassi tardio moujmje(n)to por esto las gentes de su climat [^han] natura & volu(n)tat que eillos no se q(u)ieren point mouu(er) /

Saturno en o cine[editar | modificar o codigo]

Os viaches u os vesitans de planetas foranos ye un tema recurrent en a filmografía de ciencia ficción, Saturno no ye una excepción y bi ha bella cinta con iste planeta como tema central. Cal destacar: Saturn 3 u a cinta danesa de debuixos animaus Rejsen til Saturn.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • (en) David M Harland. Mission to Saturn. Springer (2002). ISBN 1-85233-656-0.
  • (en) Lovett, L.; Horvath, J.; Cuzzi, J.. Saturn: A New View. Nueva York: Harry N. Abrams, Inc., 2006. ISBN 0810930900.
  • (en) Alexander, Arthur Francis O'Donel. The Planet Saturn - A History of Observation, Theory and Discovery (1962).
  • (en) Gore, Rick. Voyager 1 at Saturn: Riddles of the Rings. National Geographic, . Vol. 160 no. 1, 1981. ISSN 0027-9358. OCLC 643483454.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (en) "Saturn" en a pachina web d'a NASA

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Biquizionario
Biquizionario
O Biquizionario tien una dentrada sobre o simbolo astronomico de Saturno..


O Sistema
Solar
Planetas · Nanas Sol · Mercurio · Venus · Tierra · Marte · Ceres · Chupiter · Saturno · Urano · Neptuno · Orcus · Plutón · Haumea · Quaoar · Makemake · Gonggong · Eris · Sedna