1859

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Escaicimientos

Atros países

• 4 de chunio - batalla de Magenta, en a Campanya d'Italia d'a Segunda Guerra d'Independencia Italiana: l'Exercito francés de Napoleón III de Francia redota a l'Exercito austriaco de Ferencz Gyulai.
• 8 de chulio - Carlos XV de Suecia puya a la cadiera reyal como nuevo rei de Suecia y rei de Noruega.
• 24 de noviembre - o biologo britanico Charles Darwin publica o suyo libro L'orichen d'as especies, en que explica a teoría d'a evolución.

Naixencias

Aragón

• ? - naixencia en Berbegal de Mariano Bielsa i Latre, conoixiu per a motada de Chistavín de Berbegal (†?).

Atros países

Chinero

L'emperador Guillén II d'Alemanya, naixito o 27 de chinero de 1859.

• 27 de chinero - naixencia en Potsdam (Reino de Prusia) d'o emperador de l'Imperio Alemán y rei de Prusia Guillén II d'Alemanya (†1941).

Mayo

• 15 de mayo - naixencia en París (Isla de Francia) d'o fisico francés Pierre Curie, Premio Nobel de Fisica en 1903 (†1906).
• 22 de mayo - naixencia en Edimburgo d'o medico, escritor y novelista escocés Arthur Conan Doyle (†1930).

Chunio

• 9 de chunio - naixencia en Charlton (Kent, Reino Uniu) d'o marino y militar britanico d'a Primera Guerra Mundial Doveton Sturdee (†1925).

Chulio

• 6 de chulio - naixencia en Olshammar (Örebro, Suecia) d'o escritor y poeta sueco Verner von Heidenstam, Premio Nobel de Literatura en 1916 (†1940).

Agosto

• 4 d'agosto - naixencia en Vågå (Noruega) de l'escritor noruego Knut Hamsun, Premio Nobel de Literatura en 1920 (†1952).

Octubre

• 9 d'octubre - naixencia en Mulhouse (Alto Rin, Alsacia) d'o militar francés Alfred Dreyfus, protagonista d'o dito caso Dreyfus (†1935).
• 18 d'octubre - naixencia en París d'o filosofo y escritor francés Henri Bergson, Premio Nobel de Literatura en 1927 (†1941).
• 20 d'octubre - naixencia en Burlington (Vermont) d'o filosofo y psicologo estausunidense John Dewey (†1952).
• 21 d'octubre - naixencia en Vilanova i la Geltrú (Garraf, provincia de Barcelona) d'o militar y politico catalán Francesc Macià, president d'a Cheneralidat de Catalunya (†1933).
• 29 d'octubre - naixencia en Hamburgo de l'ornitologo alemán Ernst Hartert (†1933).

Noviembre

• 15 de noviembre - naixencia en Øvre Eiker (Buskerud) d'o politico noruego Christopher Hornsrud.

Aviento

• 15 d'aviento - naixencia en Białystok (Imperio Ruso) d'o medico oftalmologo Ludwik Lejzer Zamenhof, creyador d'a luenga internacional d'o esperanto (†1917).
• 29 d'aviento - naixencia en Cuatro Ciénagas (Coahuila de Zaragoza) d'o politico mexicano Venustiano Carranza.

Defuncions

Atros países

A escritora y novelista alemana Bettina von Arnim, qui morió o 20 de chinero de 1859.

• 20 de chinero - muere en Berlín (Reino de Prusia, hue Alemanya) a escritora y novelista alemana d'o Romanticismo Bettina von Arnim (n.1785).
• 16 d'abril - muere en Canas (Alpes Maritimos, Occitania) o escritor, filosofo, historiador y politico frances Alexis de Tocqueville (n.1805).
• 21 de setiembre - muere en Plymouth (Reino Uniu) o naturalista, militar, artista, debuixant y espía britanico Charles Hamilton Smith (n.1776).
• 28 de noviembre - muere en Tarrytown (Nueva York) o escritor, novelista, historiador y diplomatico estausunidense Washington Irving (n.1783).
• 31 d'aviento - muere en Praga (hue Chequia) o compositor italiano Luigi Ricci.

Se veiga tamién

• Muertes en 1859.
• Naixitos en 1859.