Ir al contenido

James Clerk Maxwell

Articlo d'os 1000
De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
James Clerk Maxwell
O matematico y fisico escocés James Clerk Maxwell.
O matematico y fisico escocés James Clerk Maxwell.
Información personal
Calendata de naixencia 13 de chunio de 1831
Puesto de naixencia Edimburgo (Escocia)
Calendata de muerte 5 de noviembre de 1879
Puesto de muerte Cambridge (Reino Uniu)
Ocupación Matematico y fisico

James Clerk Maxwell (13 de chunio de 18315 de noviembre de 1879) estió un matematico y fisico teorico escocés. O suyo exito mas important estió a formulación d'un conchunto d'ecuacions eponimas —conoixitas como ecuacions de Maxwell— que por primera vegata exprisaban as leis basicas d'a electricidat y o magnetismo d'una traza unificata. Tamién desembolicó a distribución de Maxwell, una estatistica que mira de describir aspectos d'a teoría cinetica d'os gases. Istos dos descubrimientos contribuyoron a inaugurar a era d'a fisica moderna, asentando los fundamentos ta os futuros treballos en campos como a relatividat especial y a mecanica cuantica. Maxwell ye tamién conoixito por haber creyato a primera camara fotografica de colors combinatos en 1861, por meyo d'o sistema d'a sintesi aditiva.

(Os treballos de Maxwell) ... o mas prefundo y profeitoso que ha experimentato a fisica dende os tiempos d'Newton.
Albert Einstein The Sunday Post[1]

A mayoría d'a ilustre carrera de Maxwell se desembolicó en a Universidat de Cambridge, a on que as suyas investigacions a sobén feban uso d'a suya aptitut matematica, emplegando elementos d'a cheometría y l'alchebra. Con istas destrezas, Maxwell fue capable de contrimostrar que os campos electrico y magnetico viachan a traviés d'o espacio en forma d'ondas y a la velocidat constant d'a luz. Finalment, en 1861 Maxwell escribió una publicación dividita en cuatre partis en o Philosophical Magazine dita "Sobre as linias fisicas de fuerza"[2] a on que proposó en primerías que a luz yera de feito ondulacions en o propio meyo, que ye a causa d'o fenomeno electrico y magnetico.

Maxwell ye considerato por muitos, mas que mas por aquellos que treballan en o campo d'a fisica, como lo cientifico d'o sieglo XIX que mas influyó en a fisica d'o sieglo XX. Muitos consideran que as suyas aportacions a la fisica son d'a mesma mida que as d'Isaac Newton y Albert Einstein.[3] En a enquesta d'o milenio, una enquesta que mira de fer una lista d'os 100 fesics mas relevants d'a historia, Maxwell fue votato como lo tercer fisico mas gran de toz os tiempos, nomás dezaga de Newton y Einstein.[4] En o centenario d'o naixencia de Maxwell, o mesmo Einstein describió lo treballo de Maxwell como a obra "mas prefunda y mes profeitosa que a fisica ha experimentato dende a epoca de Newton."[5] Einstein teneba una fotografía de Maxwell en a paret d'o suyo estudio, a lo costato de fotografías de Michael Faraday e Newton.[6]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (en) McFall, Patrick "Brainy young James wasn't so daft after all" al The Sunday Post, 23 d'abril del 2006
  2. (en) On Physical Lines of Force
  3. (en) Ivan Tolstoy "James Clerk Maxwell: A Biography". Cannongate. Edinburgh. 1981. ISBN 0-86241-010-X
  4. (en) [http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/541840.stm bbc.co.uk
  5. (en) McFall, Patrick. "Brainy young James wasn't so daft after all". The Sunday Post, 23 d'abril de 2006
  6. (en) Robyn Arianrhod. "Einstein's Heroes: Imagining the World through the Language of Mathematics". UQP, revisato por Jane Gleeson-White. The Sydney Morning Herald, 10 de noviembre de 2003.