Isla de Man

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Isla de Man Ellan Vannin Isle of Man
Dependencia d'a Corona britanica
Bandera Escudo
Lema: Quocunque Jeceris Stabit
Himno: O halloo nyn ghooie
Entidat	Dependencia d'a Corona britanica
Capital  • Población	Doolish 26.218
Ciudat mas poblada	Doolish
Idioma oficial	Anglés y manés
Establimiento -Establita	1765
Superficie  • Total  • Augua	Pos. 190 572 km² 0
Gubierno  • Reina	Monarquía Isabel II
Población  • Total (2024)  • Densidat	Pos. 201 48 441 hab. 131,2 hab/km²
PIB (nominal)  • Total  • PIB per capita	Pos. 182 $2.719 millons $35.000
Zona horaria	UTC
'Identificadors  • Internet  • '	.im Codigo ISO
Prefixo telefonico	+44-1481
Moneda	Libra esterlina
Miembro de: Posesión d'a Corona Britanica

A Isla de Man (Ellan Vannin en manés, Isle of Man en anglés) ye una chicota isla d'a mar d'Irlanda que forma, con a isla de Gran Bretanya, a isla d'Irlanda y atras islas, l'archipelago d'as Islas Britanicas. Perteneixe a la Corona d'o Reino Uniu (British Crown Dependency), y no depende asinas formalment d'o Reino Uniu (ni tampoco fa parte formalment d'a Unión Europea). A isla tien una superficie de 572 km² y una población de 80.000 habitants, alto u baixo. L'himno nacional ye O halloo nyn ghooie composato por William Henry Gill (1839-1923).

Parla

Tradicionalment se i charraba o manés, si bien o suyo zaguer fablant nativo morió en 1974, y agora i domina l'anglés (atamas d'os intentos de revivir-la).

Historia

En a Edat de Fierro y en primerías de l'Edat Meya estió un territorio purament celta, encara que cuan i plegoron os vikingos establioron o Reino de Man y as Islas con muita influencia d'os anglo-saxons. O sistema politico que i establioron se basaba en o dito Tynwald, que hue contina existindo, convertindo-se asinas en o Parlamento mas antigo d'o mundo.

Cultura

Os maneses tienen una tradición cultural mixta celta y escandinava. Se considera que Man fa parte d'as ditas Nacions celtas, con Irlanda, Cornualla, Irlanda, Bretanya, Escocia y Galas.

Esporte

A competición mas destacata d'a isla ye a TT Isla de Man, que ye una cursa motociclista considerata d'as mas periglosas d'o mundo con mas de 200 muertos mientres as suyas edicions. Ista cursa principió a fer-se en l'anyo 1907 y estió puntuable ta o Campionato d'o Mundo de Motociclismo dende l'anyo 1946 dica 1976 ininterrumpidament.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Isla de Man.
• (en) Guía d'a Isla de Man.

• Datos: Q9676
• Multimedia: Isle of Man / Q9676