Islas Feroe

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Islas Feroe
Føroyar
Færøerne
Rechión autonoma de Dinamarca
Escudo d'as  Islas Feroe
Bandera Escudo
Lema: Nunca a Patría no será a Muerte
Himno: Tú alfagra land mítt
Entidat
 • País
 • Estato
Rechión autonoma
Dinamarca
Dinamarca
Capital Tórshavn
Ciudat mas poblada Tórshavn
Idioma oficial feroés y danés
Establimiento
-Establita

1948
Superficie
 • Total
 • Augua
 • Mugas
Pos. 183
1 399.0 km²
0.5%
0 km
Gubierno
 • Rey
 • Alto Comisionato
 • Primer ministro
Monarquía
Frederico X de Dinamarca
Dan M. Knudsen
Aksel V. Johannesen
Población
 • Total (1960)
 • Densidat

34 266 hab.
35 hab/km²
Zona horaria UTC
'Identificadors
 •
Internet
 • '

.fo
Codigo ISO
Prefixo telefonico +298
Moneda Corona feroesa[1]

Miembro de: Dinamarca, FAO, Consello Nordico (asociato).

As islas Feroe (Føroyar, literalment "islas de corders" en feroés, Færøerne en danés) son un grupo d'islas de l'Atlantico Norte situatas a meyo camín d'as costas d'Islandia, Escocia y Noruega. Perteneixen a o reino Dinamarca, d'o que recibioron autonomía en 1948.

Cheografía fisica[editar | modificar o codigo]

O territorio feroés ye muit montanyoso con cinglas.

L'archipielago feroés consta de 18 islas d'orichen volcanico, d'as cuals 17 son habitadas. O suyo territorio ye predominantment montanyoso, con cinglas que sirven d'habitat a mils d'aus marinas. Ye dominau per praus y manca de selvas. O puesto mas alto ye a tuca Slættaratindur, a 882 m sobre o livel d'a mar, en Eysturoy.

Clima[editar | modificar o codigo]

Lo clima ye fredo, encara que moderau per a corrient d'o Golfo si se considera a suya latitut. Asinas, en Tórshavn no s'observan meyas mensuals negativas, oscilando entre os 0,3 °C de chinero y os 11,1 °C d'agosto, con una meya anyal de 6,7 °C. A amplitut termica ye pus muit reducida, con veranos suaus y hibiernos fredos. Con respective a las precipitacions, s'arriman a los 1400 mm a l'anyo, con un minimo relativo en primavera-verano. Lo ciel ye en cheneral nublo, con presencia habitual de boira, en ocasions muit densa. L'aire cerenyo ye tamién frecuent.

Historia[editar | modificar o codigo]

L'archipielago estió colonizau en o sieglo X per emigrants nordicos, encara que se tienen endicios d'asentamientos previos de población d'orichen celta. Formó parti d'a corona noruega y a partir d'o sieglo XVI o territorio estió gubernau dende Copenaguen.

Dende 1948, as Islas Feroe tienen un primer ministro y un parlamento propios y ninvian dos representants a lo parlamento danés.

Organización politico-administrativa[editar | modificar o codigo]

Rechions d'as Islas Feroe.
Tinganes ye a seu d'o gubierno d'as Islas Feroe en Tórshavn, a suya capital.

As Islas Feroe son partidas en 29 municipios y seis rechions clamadas sýsla (sýslur en plural).

Rechion (sýsla) Capital Población Area en km² Habitants/km²
1. Eysturoy Fuglafjørður 11 000 286 38,46
2. Sandoy Sandur 1 500 125 12,00
3. Streymoy Tórshavn 22 500 392 57,39
4. Suðuroy Tvøroyri 5 000 167 29,94
5. Norðoyar Klaksvík 6 000 241 24,89
6. Vágar Miðvágur 3 000 188 15,95
Total Tórshavn 48 500 1 396 34,64

Economia[editar | modificar o codigo]

I hai suficients recursos hidricos, pero en cheneral o solero ye pobre y os recursos naturals radius. A economía depende mas que mas d'a pesca y a suya industria derivada. Manimenos, a sociedat feroesa conta con un estau de buenestar y un indiz de desembolique pro elevau.

Cheografía humana y sociedat[editar | modificar o codigo]

Etnografía[editar | modificar o codigo]

Una colla de feroeses con o suyo trache tipico.

D'arredol de 52.000 habitants que tienen as islas, un 89,9 % de son orichinarios d'as islas, un 8,1 % son ciudadans naixius en atras posesions d'a corona danesa (Dinamarca, Gronlandia). D'entre os extranchers, que en 2003 provenían de 77 estaus diferents, os mas abundants son os islandeses (0,4 %) seguius d'os noruegos y os poloneses (0,2 % toz dos).

Estudios cheneticos han determinau que o 80 % d'a población masculina poseye chens escandinavos (noruegos) y l'atro 20 % britanicos.[2] En o caso d'as mullers os datos s'invierten, estando o 90 % d'ascendencia celta y o 10 % d'ascendencia vikinga.

Luenga[editar | modificar o codigo]

O feroés (Føroyskt) ye una luenga chermanica que ye charrau per unas 48 000 personas en as islas Feroe y per unas 12 000 en Dinamarca. Ye una d'as dos luengas norrenas insulars (l'atra ye l'idioma islandés). Tienen o suyo orichen en l'antigo norreno que se charraba en a peninsula escandinava mientres o tiempo d'os vikingos. Encara que a forma escrita tien muitas similituz con l'islandés, a prenuncia as diferencia significativament. Os fabladors d'a luenga feroesa tienen facilidat pa entender y sobre tot pa leyer l'islandés sin necesidat d'estudiar-lo.

Gastronomía[editar | modificar o codigo]

A Tvøst og spik ye una birolla tipica d'as Islas Feroe feita con carne de ballena.

A gastronomía tradicional se basa en a carne de cordero y o peix. Belunas birollas populars son o skerpikjøt (carne ixugada a l'aire mientres mas d'un anyo), o garnatálg (un embuchau d'asaduras) u lo seyðahøvd (cabezas d'uella), pero tamién s'elaboran atros productos con carne, menudencias y graixa d' uella, como per eixemplo salchichas, morciellas y sopa.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Paritaria con a corona danesa
  2. (en) The origin of the isolated population of the Faroe Islands investigated using Y chromosomal markers, Tove H. Jorgensen, Henriette N. Buttenschön, August G. Wang, Thomas D. Als, Anders D. Børglum and Henrik Ewald1, 8 April 2004.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]


Estaus d'Europa
Abkhasia3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia2 | Artsakh3 | Austria | Azerbaichán1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán1 | Croacia | Cheorchia1 | Chipre2 | Chipre d'o Norte2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya1 | Estonia | Finlandia | Francia1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia1 | Kosovo3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria3 | Turquía1 | Ucraína | Vaticano
Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard
1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. 2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. 3 Parcialment reconoixiu. 4 No reconoixito