Mónegue
| Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Prencipau de Mónegue Principauté de Monaco Principatu de Múnegu Principat de Mónegue | |||||
| |||||
| Lema nacional: "Deo Juvante" (Latín; "Con l'aduya de Dios") | |||||
| Himno nacional: Hymne Monégasque | |||||
| Capital • Población |
Mónegue 35.000 (2007) | ||||
| Mayor ciudat | Mónegue | ||||
| Idiomas oficials | Monegasco y francés | ||||
| Forma de gubierno Prencipe
Ministro d'Estau |
Monarquía constitucional Alberto II Christophe Mirmand | ||||
| Independencia | 8 de chinero de 1297 | ||||
| Superficie • Total • % augua Mugas |
Posición 246º 1,95 km² 0% 4,4 km | ||||
| Población • Total (2008) • Densidat |
Posición 188º 32.409 16.620 hab/km² | ||||
| PIB (PPA) • Total (2008) • PIB per capita |
Posición 117º US$ 870 millons US$ 27.000 | ||||
| Moneda | Euro (€ EUR)1 | ||||
| Chentilicio | Monegasco/a[1] | ||||
| Zona horaria • en Verano |
UTC+1 UTC+2 | ||||
| Dominio d'Internet | .mc | ||||
| Codigo telefonico | +377
| ||||
| Prefixo radiofonico | 3AA-3AZ
| ||||
| Codigo ISO | 492 / MCO / MC | ||||
| Miembro de: OIF, ONU, OSCE | |||||
| 1 Antis de 1999, o franco francés. | |||||
O Prencipau de Mónegue (en ligur monegasco Múnegu, en occitán Mónegue, /ˈmunege/, en francés y oficialment Monaco), ye o segundo estau mas chicot d'o mundo y o mas densament poblato. Tamién ye una ciudat. Ye localizato en Occitania sobre a Mar Mediterrania, en a Costa Azul, y forma un enclau que muga con o estau francés.
Organización administrativa
[editar | modificar o codigo]- Ta mas información se veiga l'articlo prencipal sobre Organización territorial de Mónegue


Mónegue ye o prencipau mas chicot d'Europa asinas como tamién o segundo estau independient mas chicot d'o mundo, por dezaga d'o Vaticano. O estau ye formato por una sola municipalidat (en francés commune). No bi ha distinción cheografica entre o estau y a Ciudat de Mónegue, manimenos as responsabilidaz d'o Gubierno (ran estatal) y as d'a Municipalidat (ran municipal) son diferents. D'alcuerdo a la constitución de 1911, o prencipau se subdividiría en tres municipalidaz:
- Mónegue (Ciudat de Mónegue), a ciudad viella en un tozal rocoso enamplando-se por a Mediterrania, conoixito como a Roca de Mónegue, u simplament A Roca, a on se troba o palacio.
- Montcarles, a prencipal aria residencial y hotelera con o Casino de Montcarles en l'este y nord-este.
- La Condamina, a sección nord-ueste d'a que fa parti l'aria portuaria.
As tres municipalidaz fuoron fusionatas en 1954 (dimpués de cuantas acusacions que deciban que o Gubierno yera actuando d'alcuerdo con o lema «Divide y vencerás»), manimenos tornoron a deseparar-se dimpués, encara que ista vegata con a categoría de barrios:
- Fòntvièlha, fue creyato como o 4 barrio, una aria construyita en Tierras ganatas a la mar (en a decada de 1970)
- Moneghetti, se convirtió en o cinqueno districto de Mónegue, creyato a partir d'una parte de La Condamina.
- Larvotto, segregato de Montcarles, estando o seiseno districto.
- La Rossa e Sant Roman, poseyendo Le Ténao, se convirtió en o seteno districto de Mónegue, creyato tamién a partir de Montcarles.
Dimpués, se creyoron os 3 zaguers barrios:
- Sant Miquel, segregata de Montcarles.
- La Còla, segregata de La Condamine.
- Las Reveras, nuevo districto monegasco, segregato de La Condamine. En iste districto se localiza o Chardín Exotico.
Un barrio adicional fue planyeato en nuevas tierras obtenitas a la mar, que serían rematatas ta o 2014. O prencipe Alberto II anunció en o suyo discurso de cabo d'anyo en 2009 que istos plans han quedato en suspenso debito a la situación economica actual.
Actualment, o prencipau ye dividito en 10 barrios (con os suyos respectives numeros oficials: a Le Portier, o barrio proposato, le fue asignato o numero 11.
| Nr | Barrio | Aria (m²) |
Área (hectáreas) |
Población (Censo de 2000) |
Densidat km2 |
Manzanas (îlots) | Puntos d'intrés |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Antiga municipalidat de Mónegue | |||||||
| 05 | Ciudat de Mónegue | 184.750 | 18,47 | 1.034 | 5.597 | 19 | A Ciudat Viella con o palacio |
| Antiga municipalidat de Montcarles | |||||||
| 01 | Montcarles/Li Espelugas (Bd. Des Moulins-Av. de la Madone) | 281.461 | 28,14 | 3.034 | 10.779 | 20 | L'aria d'o casino y os hotels |
| 02 | La Rossa e Sant Roman (Annonciade-Château Périgord) | 105.215 | 10,52 | 3.223 | 30.633 | 15 | Incluye, en o norte, Le Ténao |
| 03 | Larvotto e Molins Bas (Larvotto-Bd Psse Grace) | 328.479 | 32,84 | 5.443 | 16.570 | 15 | Aria de placha de l'este |
| 10 | Sant Miquel (Psse Charlotte-Park Palace) | 142.223 | 14,22 | 3.807 | 26.768 | 24 | Aria central residencial |
| Antiga municipalidat de La Condamine | |||||||
| 04 | La Condamina | 237.283 | 23,72 | 3.847 | 16.213 | 27 | L'aria portuaria, en o nord-ueste |
| 07 | La Còla (Plati-Pasteur-Bd Charles III) | 188.073 | 18,80 | 2.822 | 15.005 | 15 | En a muga ueste con Cap d'Ail |
| 08 | Las Reveras (Hector Otto-Honoré Labande) | 75.747 | 7,57 | 2.515 | 33.203 | 11 | Contiene o Chardín Exotico |
| 09 | Moneghetti/Baloard de Belgica (Bd Rainier III-Bd de Belgique | 107.056 | 10,70 | 3.003 | 28.051 | 18 | |
| Nuevas tierras ganatas a la mar | |||||||
| 06 | Fòntvièlha | 324.157 | 32,41 | 3.292 | 10.156 | 9 | Prencipiato en 1971 |
| 11 | Le Portier | 275.0001) | 27,50 | - | - | - | Plans suspenditos por o Prencipe Alberto en 2009 |
| Mónegue | 1.974.444 | 197 | 32.020 | 16.217 | 173 | ||
| 1) Area no incluyita en o total, ye nomás proposata | |||||||
Por motivos estatisticos, os barrios de Mónegue son dividitos en 173 manzanas (îlots), comparables con os bloques censals en Estaus Unius.
Esporte
[editar | modificar o codigo]Instalacions esportivas
[editar | modificar o codigo]Per las reducidas dimensions d'o país no existen grans infrastructuras esportivas exceptuando lo Estadio Luis II, tamién i hai un chicot espacio dedicau a la natación conoixiu como Estadio Nautico Rainiero III.
Competicions esportivas
[editar | modificar o codigo]En Mónegue destaca a organización de tres competicions esportivas que tienen relevancia mundial o Rally de Montecarlo, o Gran Premio de Mónegue de Formula 1 y o Masters de Montecarlo, en istos d'os zaguers destaca que amás de competir los millors esportistas d'estes esportes, son escayecimientos socials en o cual personas importants como interpresarios, esportistas, modelos y chent de l'alta sociedat mundial acuden a estes eventos.
Chuegos Olimpicos
[editar | modificar o codigo]Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024 (accesible vía web).
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]
Se veigan as imáchens de Commons sobre Mónegue.- Sitio web oficial de Turismo.
- (fr) Sitio web oficial en francés.
- (en) Sitio web oficial en anglés.
| Estaus d'Europa |
| Abkhasia3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia2 | Austria | Azerbaichán1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán1 | Croacia | Cheorchia1 | Chipre2 | Chipre d'o Norte2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya1 | Estonia | Finlandia | Francia1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia1 | Kosovo3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria3 | Turquía1 | Ucraína | Vaticano |
| Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard |
| 1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. 2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. 3 Parcialment reconoixiu. |
