Aragonés campés
Campés | |
---|---|
![]() Situación d'o campés | |
Localización cheografica | |
Territorios | Ribagorza |
Lugar(s) principal(s) | Campo |
Sociolochía | |
Vitalidat | Alta |
Literatura | |
Rasgos dialectals | De transición ta o catalán |
O campés ye a parla local aragonesa que se charra en Campo (Ribagorza).
Fonetica[editar | editar código]
Son muitos os casos de perda d'a -o final que no gosan trobar-se en aragonés cheneral:
- Embolic: embolico, embolique.
- Sort: suerte.
- Corp: cuerpo.
- Traball: treballo.
- Any: anyo.
- Rebós: reposte.
- Fet: feito, feto.
- Uells: uellos.
- cunills: conillos.
- Polls: pollos.
Bi ha bell caso de no diftongación d'a Ĕ curta latina, os tres primers los trobamos también en baixo-ribagorzano:
- Ben: bien.
- Tamé: tamién.
- Peus: pietz
- Terra: tierra. Terra tamién se troba en benasqués.
- Pedra: piedra.
- Tempo: tiempo.
Bi ha bell caso de no diftongación d'a Ŏ curta latina:
Se conservan más casos de diftongación debant de Yod que en baixo-ribagorzano.
- OCULU > *ollo > uell
O grupo -it- gosa estar castellanizau de fueras de en fet.
O diftongo -ie- de -iello ye castellanizau a -illo:
Morfolochía[editar | editar código]
Articlos definius: el, la, es, las
Se conserva a conchunción contimparatiba més, como en benasqués y bella zona de Sobrarbe:
- MAGIS > mais > més
Pronombres presonals de 1º y 2º presonas plurals: nusotros y vusotros.
Morfema presonal de 1º presona plural en -m: cantam,
Encara que o present d'o verbo estar tiene diftongo: el ye, tu yes, o pasau imperfecto no en tiene: el eba en cuenta de el yera.
Conclusions[editar | editar código]
Ye una transición entre o benasqués y o baixo-ribagorzano, igual que a Tierra de Campo, Congosto de Ventamillo y Turbón fan de muga entre as dos Ribagorzas, a o norte una Ribagorza Alta de vals más estreitas, monts altos, selva caducifolia y más plevia, y a o sud una Ribagorza Baixa con a Val de l'Esera más ampla y plana, monts más chicos, y clima y vechetación mediterranios.
Variedatz orientals de l'aragonés | ||
---|---|---|
Altorribagorzano (Benasqués) | Chistabín | Fovano | Meyorribagorzano (incluindo o campés) | Baixorribagorzano (incluindo o foncense, estadillano y grausino) |