Ir al contenido

Paisache Protechiu d'as Foces de Fago y Biniés

De Biquipedia
Foces de Fago y Biniés

Foz de Biniés
Datos chenerals
Tipo Paisache Protechiu
Establiu 2010
Superficie 1.440 ha
Situación
Situación Chacetania, Uesca
Latitut
Lonchitut
Mapa

O Paisache Protechiu d'as Foces de Fago y Biniés ye un paisache protechiu d'Aragón que se troba situau en a comarca d'a Chacetania, en a provincia de Uesca, entre os termins municipals d'Ansó, a Canal de Berdún y Val d'Echo. Ye un espacio protechiu dende 2010, estando alavez o espacio protechiu mas recient en Aragón.

A suya superficie total ye de 1.440 hectarias que se dividen entre a foz de Fago, formada por o barranco Tartiste, con 1.158 ha y a foz de Biniés, formada por o río Veral, con 1.282 ha.

Cheolochía

[editar | modificar o codigo]
Río Veral.

Cheolochicament l'aria on son as foces forma una unidat morfoestructural d'o flysch, situada a o sud d'as sierras prepirenencas interiors y que baixa dende os 2.000–2.100 m d'altaria en o Perineu dica a canal de Berdún, a 800–1.000 m. En o Flysch d'esta zona destaca a unidat litostratifrafica dita "Grupo Echo". O paisache, formau por piedra panal y sallagons, ye debuixau por tozals y tucas redondiadas.

Os tramos on o río Veral ha esgarrapau o substracto cheolochico formando foces corresponden a tramos que trescruzan os materials duros, solubles y permeables de calsinera, materials que no han permeso de fer-se val mas ampla como a que bi ha en os tramos por on o río trescruza os sallagons. Debiu a o proceso de karstificación en muitos puntos l'augua forata a calsinera formando asinas cuevas y foraus como a "cueva d'o Palomar" y o "forau d'os Gavachos".

En istos ríos se troban truitas.

As especies animals son a-saber-las en ista zona. Entre as aus se pueden destacar o vueitre (Gyps fulvus), o trencauesos (Gypaetus barbatus), l'agarraparez (Tichodroma muraria) u o falcet de tripa blanca (Apus melba), todas ellas especies asociadas a las zonas de cinglos. En as zonas acuaticas trobamos tamién a torda d'augua (Cinclus cinclus) y o enganyapastors grisamariello (Motacilla cinerea).

Entre os peixes presents en os ríos y barrancos cal destacar siet especies: a truita común (Salmo trutta fario), o barbo común (Barbus graellsii), o barbo cudirroyo (Barbus hasii), a madrilla (Chondrostoma toxostoma y Chondrostoma arcasii), o piscardo (Phoxinus phoxinus) y o lobo d'arriu (Barbatula barbatula).

Entre os anfibios y reptils, destacan a salamanquesa (Tarentola mauritanica), o furtarropas (Psammodromus algirus), a culebra d'esculapio (Elaphe longissima), o zapo común (Bufo bufo) y a granota verda (Rana perezi).

Ye amás una d'as zonas d'Aragón a on encara ye posible de trobar onsos (Ursus arctos), que i pueden plegar dende a part alta d'a val d'Echo.

O chinebro royo (Juniperus oxycedrus), un d'os arbustos que i creixe.

Por estar una zona de transición entre os climas atlantico y mediterranio son a-saber-las as especies vechetals que se i pueden trobar.

As zonas de menor altaria constituyen un ecosistema mesomediterranio a on se troban os carrascals, con arbustos como os buixos y atras especies como o lantierno (Rhamnus alaternus), Phillyrea media, o terebinto (Pistacia terebinthus), o chinebro royo (Juniperus oxycedrus), a hierba garbancera (Colutea arborescens) y a hierba topera (Euphorbia characias).

Os fondons d'as foces constituyen enclaus con microclimas mas fredos a on apareixen eixemplars de lecina (Quercus ilex), oliveta (Phillyrea angustifolia), Lonicera implexa y Ephedra nebrodensis.

Atras especies que se troban en iste entorno son o pin royo (Pinus sylvestris), procedent de repoblacions que se i han feito.

En as riberas d'os ríos y barrancos se puede trobar a salenquera (Salix eleagnos subsp. Angustifolia) y sarga fina (Salix purpurea) que d'hibierno dan color a la zona.

Atras feguras de protección

[editar | modificar o codigo]

Referencias

[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]


Espacios naturals protechius d'Aragón
Esplugas de Cristal de Molins | Foces de Fago y Biniés | Glaciars Pirenencos | Lacuna de Gallocanta | Lacuna de Sarinyena | Lomaza de Belchit | Mallos de Riglos, Agüero y Penya Rueba | Moncayo | Naixedero d'o río Pitarc | Ordesa-Comachibosa | Ordesa y as Tres Serols | Organos de Montoro | Pinars de Rodeno | Posets-Maladeta | Puent de Fontseca | Saladas de Chiprana | Sant Chuan d'a Penya | Sierra y Foces de Guara | Sierra de Santo Domingo | Sotos y Galachos d'Ebro | El Val | Vals Occidentals