Nicheria
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Republica Federal de Nicheria Federal Republic of Nigeria | |||||
| |||||
Lema nacional: Unity and Strength, Peace and Progress (Anglés; «Unidat y Fuerza, Paz y Progreso») | |||||
Himno nacional: Arise O Compatriots, Nigeria's Call Obey | |||||
Capital • Población • Coordenatas |
Abuja 174.152 (2005) 8°49′ N 7°10′ E
| ||||
Mayor ciudat | Lagos | ||||
Idiomas oficials | Anglés¹ | ||||
Forma de gubierno | Republica Federal Muhammadu Buhari Yemi Osinbajo | ||||
Independencia • Calendata |
D'o Reino Uniu 1 d'octubre de 1960 | ||||
Superficie • Total • % augua Mugas Costas |
Posición 31º 923.768 km² 1,4% 4.047 km 853 km | ||||
Población • Total • Densidat |
Posición 9º 133.881.703 (2004) 147 hab/km² | ||||
PIB (PPA) • Total (2005) • PIB per capita |
Posición 46º US$ 173.704 millons US$ 908 | ||||
Moneda | Naira (NGN )
| ||||
Chentilicio | Nicheriano, -a | ||||
Zona horaria • en Verano |
UTC+1 = | ||||
Dominio d'Internet | .ng | ||||
Codigo telefonico | +234
| ||||
Prefixo radiofonico | 5NA-5OZ
| ||||
Codigo ISO | 566 / NGA / NG | ||||
Miembro de: ONU, Commonwealth, OPEP, UA | |||||
¹ En Nigeria se fablan mas de 200 luengas, pero l'unico idioma oficial ye l'anglés. Atros importants son: yoruba, hausa, ibo, ... |
A Republica Federal de Nicheria ye un país y estau que se troba situato en l'ueste d'Africa. Nicheria ye o país mas poblato d'o continent africano. Muga a l'ueste con Benín, Chad y con Camerún a l'este, Nícher a lo norte y o golfo de Guinea a lo sud. As prencipals ciudaz encluyen a la capital Abuja, l'anterior capital Lagos (que n'estió dica 1991), Abeokuta, Ibadan, Port Harcourt, Enugu, Kano, Kaduna, Jos, y a Ciudat Beni. A suya población ye de 174.152 habitants (2005) en una superficie de 923.768 km², con una densidat de población de 147 hab/km².
Ye un país independient dende l'1 d'octubre de 1960, estando d'antis mas una colonia que feba parte de l'Imperio Britanico. Dende a suya independencia, politicament Nicheria ye una republica federal, estando l'actual president d'o país Goodluck Jonathan.
Encara que ye prou luent, as primeras civilizacions conoixitas de l'actual Nicheria teneban influencias d'as civilizacions d'a val d'o río Nilo, mas que mas de l'Antigo Echipto. Os hausas y yorubas i plegoron dimpués, creyando succesivos reinos dica que i plegoron os portugueses, adedicatos a o comercio d'esclavos con destín enta Brasil y as colonias espanyolas d'America. Dende zaguerías d'o sieglo XVIII prencipió a expansión britanica por o golfo de Nicheria, rematando por dominar de raso o territorio dica la suya independencia. Dende alavez, o escaicimiento historico mas destacato estió a Guerra de Biafra en zaguerías d'os anyos 1960. Encara que formalment ye un país democratico con sufrachio universal, os observadors foranos constatan fraudes masius en os succesivos procesos electorals. Fa parte d'as Nacions Unidas, d'a Commonwealth, d'a OPEP y d'a Unión Africana.
En ixa zaguera guerra uno d'o elementos destactos estió o petrolio, que se bi heba descubierto en primerías d'os anyos 1960, poco dimpués d'a indepedencia de Nicheria, y que hue ye uno d'os suyos principals productos d'exportación, chunto con o gas natural. Tamién se i troba una chicota industria petroquimica, mas que mas vinclata a o petrolio. Antiparte, l'agricultura y a ganadería, que d'antis mas yeran as prencipals actividaz economicas, actualment no son prous ta cubrir a demanda interna d'o país, que ye importador d'alimentos. Antiparte, a tamas d'os ingresos d'o petrolio, Nicheria ye un país prou pobre, mas que mas por a suya situación endemica de corrupción.
Historia
Prehistoria
A civilización nok estió a civilización dominant en a redolada de l'actual Nicheria dende o sieglo VI aC dica o sieglo III, ixeminando-se dimpués enta as redoladas d'Ife y d'o reino de Benin. Dende o sieglo VII dica o sieglo XI plegoron en o territorio os hausas, asentando-sen en o norte d'o país, y tamién os yorubas, que s'instaloron en o sudueste.
L'imperio Kanem (dica o sieglo XIV) y dimpués o reino Kanem-Bornu (que plegó enta o suyo maximo poderío o sieglo XVI) amán d'o laco Chad dominoron o norte de Nicheria mientres mas de 600 anyadas, prosperando gracias a la suya posición cheografica como puesto de contacto en o comercio norte-sud entre os berbers d'Africa d'o norte y os pueblos d'as selvas tropicals. En primerías d'o sieglo XIX, Usman dan Fodio unificó a mayor parti d'as rechions d'o norte d'o país metendo-las baixo o control d'un imperio islamico con capital en Sokoto.
Presencia de Portugal
O reino d'Oyo a o sudueste y o reino de Benin a u sudeste establioron sistemas politicos complexos mientres os sieglos XV, XVI y XVII. As redoladas d'Ife y Benin son tamién conoixitas por as suyas obras d'arte africano en vori, madera, bronce y cobre. En 1486 plegoron os portugueses, establindo os suyos primers contactos con o reino de Benin.
Presencia britanica
En 1553 os angleses, en o marco d'as suyas luitas con Felipe II d'Espanya, destruyoron os reinos vasallos d'os portugueses (Portugal en ixas envueltas feba parte d'os reinos de Felipe II d'Espanya), y dende o sieglo XVII dica o sieglo XIX os mercaders europeus establioron chicotas factorías comercials en os puertos d'o golfo de Guinea por o floreixent comercio d'esclavos con destín en America. Mentres o sieglo XIX cambeó progresivament o chenero d'ixe comercio, prenendo importancia a exportación de materias primas en cuentas d'o trafico de sers humans.
A situación continando estando pareixita dica que o Gubierno d'o Reino Uniu atorgó poders a la Royal Niger Company (Companyía Reyal de Nícher), que encomenzó a expansión d'o poder colonial de l'Imperio Britanico por o territorio. En 1900 os britanicos establioron cuantos protectoratos estendillatos por tot o territorio, y en 1914 o territorio de l'actual Nicheria se convertió en formalment una colonia britanica. Dimpués de rematar a Segunda Guerra Mundial prenió fuerza o nacionalismo y as presions en favor d'a independencia de Nicheria. En consecuencia, o Gubierno britanico alcordó en 1951 a concesión d'un Gubierno nicherián representativo, y dimpués d'una Constitución de traza federal en 1958.
Independencia
Nicheria plegó en a suya independencia plena l'1 d'octubre de 1960, dividendo-se o país en tres rechions federals que poseyeban una ampla autonomía interna. En 1963 s'aprebó a primera Constitución de Nicheria, que proclamaba a o país como una republica, encara que fendo parte d'a Commonwealth y que estió vichent dica o golpe d'estau de 1966.
A guerra de Biafra
O 15 de chinero de 1966 se produció un golpe d'estau organizau por militars d'ezquierda, que portó en a presidencia d'o país a o cheneral Johnson Aguiyi-Ironsi, un ibo, en derrocando a o yoruba conservador Abubakar Tafawa Balewa, que heba estau o ganador d'as eleccions de 1965. Sindembargo, Aguiyi-Ironsi fue asasinato poco dimpués en un nuevo golpe d'estau, que cambeyó de raso o panorama politico d'o país en substituyir os tres estaus orichinarios por doce, en refirmando amás os poders centrals estatals frent d'os poders d'os estaus. Amás, prencipioron represalias d'os yorobas musulmans sobre os ibos cristianos, que portoron a istos, mayoritarios en a rechión de Biafra, situata a o sudueste d'o país, a proclamar a suya independencia en 1967, independencia que no fue reconeixita por o Gubierno nicherián, prencipiando asinas a dita Guerra de Biafra, en a que o Gubierno central recebió l'aduya d'una man d'o Reino Uniu, l'antiga potencia colonial, y d'atra mas d'a Unión Sovietica.
Dimpués d'una sangrienta luita con muitismos actos de violencia contra la población civil iba, fambres y epidemias, con acusacions cheneralizatas de chenocidio divulgatas por parti d'os meyos de comunicación occidentals, os independentistas biafrenyos fuoron redotatos, fendo-se a suya rendición o 12 de chinero de 1970, tornando asinas Biafra a fer de nuevo parti de Nicheria. Biafra fue repartita entre cuantos d'os nuevos estaus de Nicheria, ta fer desaparixer o naixent nacionalismo biafrenyo. De feito, as leis posteriors de Nicheria prohiben a fundación de garra partiu politico de tipo etnico u tribal, encara que mai no s'han aplicato. Odumegwu Emeka Ojukwu, qui estió o comandant militar biafrenyo mientres a guerra, marchó enta o exilio, ta no tornar en o país dica 1982 y estar candidato presidencial en as eleccions de 2003, continando con a denuncia d'as condicions en que viven os ibos.
Gubiernos militars
A posterior historia de Nicheria ye una succesión de golpes d'estau organizatos u protagonizatos por os militars: un golpe incruento en 1975 portó a o Gubierno a Murtala Ramat Mohammed, qui prometeba retornar en un sistema democratico en o país. Sindembargo, l'asasinoron en un golpe d'estau abortato, succedindo-lo Olusegun Obasanjo. S'aprebó una nueva Constitución en 1977 con unas eleccions democraticas en 1979, eleccions que ganó Shehu Shagari.
Pero en 1983 un nuevo golpe d'estau mlitar tornó a os militars o poder, anulando-se o resultato d'as eleccions de 1993 en no cuacar-lis a os militars y decidindo que o nuevo president fuese Sani Abacha dica la suya muerte en 1998, cuan lo succedió Abdulsalami Abubakar, qui restablió a Constitución de 1977 y convocó unas eleccions que ganó Olusegun Obasanjo.
O retorno en o sistema democratico
Con Olusegun Obasanjo prencipió un periodo d'estabilidat democratica en Nicheria. En 2007 ganó as eleccions Umaru Yar'Adua, qui morió o 5 de mayo de 2010 succedindo-lo dende o 6 de mayo Goodluck Ebele Jonathan, l'actual president d'o país.
Subdivisions administrativas
Nicheria se divide en trenta y seis estaus y un Territorio d'a Capital Federal, que a la vegada se subdividen en 774 Arias de Gubierno Local (en anglés Local Government Areas u LGAs). A cantidat d'estaus, d'os que nomás bi heba tres cuan o país s'independizó, reflecta a tumultuosa historia d'o país y as dificultaz de manullar una entidat nacional tan heterochenea en toz os rans de gubierno.
Nicheria tien seis ciudaz con una población de mas d'1 millon d'habitants (dende a mas gran enta a mas chicota: Lagos, Kano, Ibadan, Kaduna, Port Harcourt, y Benin City). Lagos ye a ciudat mas gran de l'Africa subsahariana, con una población de mas de 8 millons d'habitants nomás en a suya aria urbana. A población d'as ciudaz de Nicheria con mas d'un millón d'habitants incluye a Lagos (7.937.932), Kano (3.848.885), Ibadan (3.078.400), Kaduna (1.652.844), Port Harcourt (1.320.214), Benin City (1.051.600), Maiduguri (1.044.497) y Zaria (1.018.827), encara que istas cifras gosan variar seguntes as fuents en Nicheria.[1]
Estaus:
Territorio d'a Capital Federal: Abuja
Cheografía
Nicheria se troba a l'ueste d'Africa en o Golfo de Guinea y tien una superficie total de 923.768 km²,[2] lo que lo converte en o trenteno-segundo país mas gran d'o mundo (dimpués de Tanzania). Ye comparable en grandaria a Venezuela y alto u baixo o doble de California. Comparte uns 4.047 kilometros de muga, 773 con Benín, 1.497 con Nícher, 87 con Chad, 1.690 con Camerún y tien una costa d'alto u baixo 853 km.
Clima
Nicheria tien un clima calido con escasa amplitut termica anyal. En a francha costera se troban selvas pluvials con precipitacions intensas que oscilan entre os 2.000 y os 4.000 mm anyals; l'atmosfera ye muit humida. Enta l'interior as precipitacions van disminuindo (Kaduma, 1.227 mm). En l'extremo norte, as plevias no gosan brincar d'os 600–700 mm (Katsina, 710 mm).
Ecolochía
Os biomas predominants en Nicheria son a sabana en o norte y o centro d'o país, y a selva umbrofila en o sud.
Seguntes a WWF, as prencipals ecorrechions de sabana de Nicheria son a sabana sudanesa occidental, a o norte, y o mosaico de selva y sabana de Guinea, en o centro d'o país. L'extremo nord-este ye ocupato por a sabana d'acacias d'o Sahel y, en a marguin d'o laco Chad, a sabana inundata; a ista zaguera ecorrechión i perteneixe a zona humida de Hadejia-Nguru, en o forcallo d'os ríos Hadejia y Jama'are, en o centro-norte d'o país. En o macizo de Mandara, en a muga con Camerún, se i troba o mosaico d'o macizo de Mandara.
As selvas d'o sud de Nicheria se clasifican, d'este enta ueste, en a selva d'a sierra de Camerún, en a sierra de Camerún, en a muga con iste país; selva costera d'o Cross-Sanaga y Bioko, entre o Cross y a muga con Camerún; selva de transición d'o Cross-Nícher, entre os ríos Cross y o Nícher; selva paulenca d'o delta d'o Nícher, y selva de tierras baixas de Nicheria, entre o río Nícher y a muga con Benín.
A mayor parti d'a costa de Nicheria s'encuadra adintro d'o manglar de l'Africa central, y a diversidat ecolochica d'o país se completa con os praus de montanya d'o mosaico de selva y partis d'a meseta de Jos.
Economía
Dende que en os anyos 60 se descubrió petrolio, a economía de Nicheria paso d'estar agricola y ganadera, a industrial.
Con 15.600 millons de barrils en reservas de crudo y mas de 3 millons de m³ de gas natural, ye un d'os países africanos que mas s'han desembolicato. Manimenos, a fuerte dependencia d'o petrolio y que iste se trobe en mans d'interpresas foranas, fa que existan grieus desigualdaz socials: mientres a mayoría d'os nicherians vive con menos d'un dólar a o día, existen grans fortunas creyatas con os diners d'o petrolio. A balanza de pagos nicheriana ye positiva gracias a la exportación de crudo que se conduce a traviés de gasoductos y olioductos dende l'interior dica os puertos de l'oceano Atlantico. Destaca tamién a industria petroquimica, d'automobils y as refinerias. Respective a la resta de l'actividat productiva, nomás tien bella importancia o cacau, a o que se destina o 50% d'a tierra cultivable y que va dirichito de tot a la exportación. L'agricultura y a ganaderia ocupan a o 50% d'a población pero nomás sirve ta proveer a la propia demanda interna.
Dende 2008 o gubierno da muestras de voluntat d'implementar as reformas economicas sucheritas por o Fundo Monetario Internacional, tals como modernizar o sistema bancario, reducir a inflación controlando as demandas salarials, y resolver as disputas rechionals por o control d'as ganancias d'a industria d'o petrolio.[3]
Cheografía humana y sociedat
Demografía
Nicheria ye o país mas poblato d'Africa y conta con alto u baixo una cinquena parti d'a población d'o continent. Encara que menos d'o 25% d'os nicherians viven en asentamientos urbans, como minimo bi ha 24 ciudaz con una población mas gran a 100.000 habitants. A variedat de costumbres, idiomas y tradicions provenients d'os 250 grupos etnicos que coexisten en Nicheria, le dan a o país una gran diversidat. O grupo etnico dominant en a rechión norte son os hausa-fulani, d'os que una gran mayoria son musulmans. Atros grupos etnicos importants d'ista zona son os nupe, os tiv, y os kanuri.
A etnia yoruba predomina en o sud. Mas d'a metat d'os yorubas son cristianos y cuasi un cuatreno, musulmans. A resta, mayoritariament, siguen creyencias tradicionals. O grupo predominantment cristiano igbo ye o grupo etnico mas gran d'o sudeste. A mayoría son catolicos romanos, encara que os anglicanos, pentecostals y atras denominacions evanchelicas tamién tienen importancia.
As comunidaz efik, ibibio, annang, y ijaw (os cuatre grupos etnicos mas grans d'o país) tamién conforman un segmento substancial d'a población de l'aria. Personas con diferents idiomas, por un regular se comunican en anglés, encara que o conoiximiento de dos u mas idiomas nicherians ye común. Os idiomas mas difusos son o hausa, o yoruba y o igbo. En os zaguers anyos s'han dato esporadicos choques entre grupos cristianos y musulmans, mas que mas en o norte d'o país, a on i habió presión ta introducir a lei islamica (a xaria).
Encara que Nicheria conta con una cifra d'emigrants relativament baixa, mils de personas deixan o país cada anyo, tenendo como destín prencipal a Unión Europea.
Un tema que s'ha complicato por o caos politico ha estau o programa d'a Organización Mundial d'a Salut ta erradicar a poliomielitis d'a planeta. O norte de Nicheria estió a localización d'a metat de toz os casos de poliomielitis rechistratos en anyo 2003, pero os clerigos musulmans han protestau repetidament contra a vacuna como un esfuerzo por parti d'os occidentals d'esterilizar a las ninas musulmanas. O programa nacional de vacunación fue suspendito en cuantos estaus en agosto de 2003, y a malautía cuasi se quintuplicó (119 casos en o primer cuatreno de l'anyo 2004 contra 24 casos en 2003). En mayo de 2004, se reportó que a poliomielitis s'heba propagato dende ista zona a muitas atras nacions africanas, que previament heban estau declaratas libres d'ista malautía. O 18 de mayo, o estau de Kano acceptó reprener os programas de vacunación fendo servir vacunas creyatas en Indonesia.
En l'anyo 2007 Nicheria contaba con una población de 135.000.000 habitants. A meya de fillos por muller ye de 5,45 una d'as tasas mas altas d'Africa, o que ye prebocando un creiximiento poblacional nunca visto en a historia d'o país: se calcula que a l'anyo 2050 iste país tendrá 258.100.000 d'habitants.[4]
Relichión
Nicheria ye un país con una gran variedat de relichions, con tendencia a variar rechionalment. Ista situación accentua as diferencias rechionals y etnicas y ha estau vista con frecuencia como una fuent de conflicto sectario entre a población.[5] As relichions con mas presencia en Nicheria son o islam y o cristianismo,[6] y bels poquez seguidors d'as relichions indichenas. Os conflictos actualment s'han incrementato, ocasionando diversas muertes.[7]
En base a una enquesta d'o 2003, o 50,5% yeran musulmans, o 48,2% yeran cristianos (15% protestants, o 13,7% catolicos, y o 19,6% d'atros cristianos), y os seguidors d'atras relichions yeran un 1,4%.[8] O norte ye predominantment musulmán, bi ha un gran numero de musulmans y cristianos en a francha intermedia, encluyindo o Territorio d'a Capital Federal. A o sudueste, os cristianos y os musulmans tienen una presencia parellana, as rechions d'o sud son predominantment cristianas, a l'este, os catolicos, anglicanos, y metodistas i son mayoría, con pocos creyents tradicionals, mientres que a rechión d'o delta d'o Nícher ye de mayoría cristiana.[6]
A mayoría d'os musulmans de Nicheria son sunnitas (95%), pero con un significativo numero de chiitas. Bels estaus d'o norte han encorporato a lei islamica en os suyos ordenamientos churidicos, antis seculars, creyando cierta controversia.[9] O estau de Kano ha mirato d'encorporar a xaria en a suya Constitución.[10]
Os cristianos nicherians son dividitos uniformement entre catolicos y protestants. Liderando as ilesias nicherianes, se troban a Ilesia de Nicheria, d'a branca anglicana, y a d'a Convención Baptista de Nicheria. L'aria de Yoruba contiene una alta presencia anglicana, mientres que l'aria d'Igboland ye predominantment catolica.
A traviés de Yoruba y enta l'ueste, muitas personas son seguidors d'a espritualidat Yorubo/Irunmole.
Atros grupos minoritarios relichiosos y esprituals en Nicheria son o hinduismo,[11] o chudaísmo, o bahaísmo, y o chrislam (una fe sincretica que proviene d'a fusión d'elementos d'o cristianismo y d'o islam).[12] D'atra man, Nicheria s'ha convertito en un centro africano ta o Movimiento d'o Gredal[13] y os Hare Krishnas.[14]
Cultura
Esporte
O futbol ye o esporte mas practicato en Nicheria tien una liga de futbol dita Premier League de Nicheria, tamién bi ha atros esportes muit praticatos como o basquet, o cricket, o boxeyo y l'atletismo en iste zaguero destacan en prebas de velocidat.
- En fútbol a suya competición mes important ye a Nicheria Premier League, l'equipo con mes campionatos ganatos ye o Emyimba F.C d'a ciudat d'Aba, con seis títols, toz aconseguitos en a zaguera decada. L'equipo nacional de fútbol de Nicheria, conoixito con a embotada d'as Alicas Verdes, estió campión olimpico en os Chuegos Olimpicos de Atlanta 1996 y medalla d'archent en os de Pekín 2008, tamién estió campión d'a Copa d'Africa de Fútbol de 1980 y 1994, y subcampiona en 1984, 1988, 1990 y 2004. Ha partecipato en a Copa d'o Mundo de Fútbol (FIFA Wold Cup en anglés) en as edicions de 1994, 1998, 2002, y 2010.
- En atletismo os atletas de Nicheria destacan en as prebas de velocidat y relevos. O primer atleta en destacar a nivel mundial estio Innocent Egbunike, subcampión mundial y campión africano de 400 m lisos en l'anyo 1987, amás de miembro d'o relevo que ganó una medalla de bronce en os Chuegos Olimpicos de Los Angeles 1984.[15] O relevo masculín de 4x400 metros amás d'a medalla de bronce de Los Angeles 1984, ganó una atra de bronce en Atenas 2004 y estió campión olimpico en Sydney 2000,[16] y tamién estió campión africano en 1990. O relevo 4x100 m ha ganato 2 medallas olimpicas una d'archent en Barcelona 1992 y una atra de bronce en Atenas 2004.[17] En o Campionato de Africa d'Atletismo ha ganato 9 vegatas en as 15 edicions celebratas.
Competicions esportivas
Nicheria ha organizato bels d'os escaicimientos esportivos mes important d'Africa. En l'anyo 1973 organizó en Lagos y en o 2003 en Abuja os Chuegos d'Africa (All Africa Games en anglés) y en 1989 o Campionato d'Africa d'Atletismo. Tamién ha organizato competicions importants de fútbol como a Copa Africana de Nacions en as edicions de 1980, en a que estió campiona, y en o 2000. Tamién ha organizato as edicions de 1998, 2002, y 2006 d'o Campionato Africano de fútbol femenín.
Vinclos externos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre Nicheria.
- Se veigan as imáchens de Commons sobre atlas de Nicheria.
- (en) Pachina web oficial d'o Gubierno de Nicheria.
Referencias
- ↑ Onuah, Felix (29 December 2006). "Nigeria gives census result, avoids risky details". Reuters. http://www.alertnet.org/thenews/newsdesk/L29819278.htm. Retrieved 2008-11-23.
- ↑ (en) CIA - The World Factbook.
- ↑ (en) CIA.
- ↑ (en) GeoHive - Population prospects.
- ↑ Osita AGBU; milicias etnicas y l'amenaza a la democracia en transición dimpués de Nicheria, Instituto Nordico d'Africa, 2004, p. 6.
- ↑ 6,0 6,1 (en) International Religious Freedom Report 2009 - Nicheria EUA Departamento d'Estau.
- ↑ (ca) Mig miler de víctimes mortals en els xocs religiosos a Nigèria. El Periódico.}}
- ↑ (en) Perfil demografico relichiosp - Nicheria Forum Pew (Pew Research Center).
- ↑ (en) Owobi Angrew, Tiptoeing Through A Constitutional Minefield: The Great Sharia Controversy in Nigeria, Journal Of African law, Vol 48, No 2, 2002.
- ↑ (en) "Kano Seeks Supremacy of Sharia Over Constitution", wwrn.org
- ↑ (en) "Adherents by Location", Adherents.com.
- ↑ (en) "In African, Islam and Christianity are growing - and blending", csmonitor.com, Accessed May 19, 2007.
- ↑ (en) "Grail Movement - Nigeria", grailmovementnigeria.org
- ↑ (en) "Day Hare Krishna Came to Town", wwrn.org
- ↑ (en) Nicheria en os Chuegos Olimpicos de Los Angeles 1984.
- ↑ (en) O relevo de Nicheria en a preba 4x400 metros lisos en os Chuegos Olimpicos.
- ↑ (en) O relevo de Nicheria en a preba 4x100 metros lisos en os Chuegos Olimpicos.
Estaus d'Africa |
Alcheria | Angola | Benín | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Camerún | Chad | Chibuti | Comoras | Costa de Vori | Echipto1 | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Guinea Equatorial | Kenya | Lesoto | Liberia | Libia | Madagascar | Malawi | Mali | Marruecos | Mauricio | Mauritania | Mozambique | Namibia | Nícher | Nicheria | Republica Centroafricana | Republica d'o Congo | Republica Democratica d'o Congo | Ruanda | Sahara Occidental2 | Sant Tomé y Prencipe | Senegal | Seychelles | Sierra Leone | Somalia | Somalilandia2 | Sudafrica | Sudán | Sudán d'o Sud | Tanzania | Togo | Tunicia | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
Dependencias: Ascensión | Canarias | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Pantelleria | Reunión | Santa Helena | Socotra | Tristán da Cunha |
1 Parcialment en Asia. 2 Parcialment reconoixito u en disputa |