1938
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Anyos: 1935 1936 1937 - 1938 - 1939 1940 1941 |
| Decenios: Anyos 1920 - Anyos 1930 - Anyos 1940 |
| Sieglos: Sieglo XIX - Sieglo XX - Sieglo XXI |
Escaicimientos
Aragón
- 8 de chinero - as tropas de l'Exercito Popular Republicano conquieren a ciudat de Teruel en a batalla de Teruel mientres d'a Guerra Civil Espanyola, con a rendición d'o coronel Domingo Rey d'Harcourt.
- 22 de febrero - en a Guerra Civil Espanyola, tropas d'os sulevatos mandatas por Juan Yagüe y José Enrique Varela reconquieren a ciudat aragonesa de Teruel.
- 3 de marzo - en Alcanyiz mientres a guerra civil espanyola s'escaició o bombardeyo d'Alcanyiz efectuau per l'aviación italiana a las órdens de l'exercito sublevau de Franco.
- 12 de marzo - En Andorra mientres a guerra civil espanyola s'escaició o primer ataque d'o Borbardeyo d'Andorra efectuau per l'aviación italiana a las órdens de l'exercito sublevau de Franco.
- 13 de marzo - En Andorra mientres a guerra civil espanyola s'escaició o segundo ataque d'o Borbardeyo d'Andorra efectuau per l'aviación italiana a las órdens de l'exercito sublevau de Franco.
- 16 de noviembre - mientres a Guerra Civil espanyola, remata a batalla de l'Ebro, con a victoria d'os sublevatos, prencipiando asinas a ofensiva de Catalunya.
- William D. Elcock defensa la suya tesi doctoral De quelques affinités phonétiques entre l'aragonais et le béarnais en París. Ye una d'as primeras obras cientificas sobre l'aragonés y tracta especialment a fonetica de l'idioma.
- Mosen José Pardo Asso publica o Nuevo diccionario etimológico aragonés (voces, frases y modismos usados en el habla de Aragón), con mas de 5000 voces que no s'heba publicau antes.
Atros países
- 21 d'agosto - matrimonio entre Humphrey Bogart y Mayo Methot.
- 31 de mayo - en a Guerra Civil Espanyola, a ciudat catalana de Granollers ye bombardiada por l'aviación italiana, con centenars de victimas civils.
- 25 de chulio - ofensiva de l'Exercito Popular Republicano en trescruzando o río Ebro, prencipiando asinas a dita batalla de l'Ebro.
- 9 de noviembre - as autoridaz nazis d'o Tercer Reich, en a nueit d'o 9 a o 10 de noviembre, organizan un pogrom contra a población chodiga d'o país, con mortaleras de mas de 100 victimas, y botigas y atras propiedaz chodigas espullatas u destruyitas, a mas de 30.000 chodigos engarcholatos en os campos de concentración. Ye a dita Kristallnacht.
Naixencias
Aragón
- - naixencia en Lecinyena (Monegros) d'o disenyador de moda aragonés Antonio Marcén Arroyos (†1998).[1]
- 25 de chulio - naixencia en Canfrán (Chacetania, Uesca) d'o politico aragonés Santiago Marraco.
- 29 de noviembre - naixencia en Zaragoza de Carlos Lapetra, futbolista aragonés.[2]
Atros países
Chinero
- 6 de chinero - naixencia en Milán (Lombardia) de l'actor y cantaire italiano Adriano Celentano.
Marzo
- 2 de marzo - naixencia en Santiago de Chile d'o politico, avogau y economista chileno Ricardo Lagos, President de Chile en 2000-2006.
- 8 de marzo - naixencia en Nueva York (Nueva York, Estaus Unius) d'o director cinematografico estausunidense Lewis Teague.[3]
- 17 de marzo - naixencia en o Transiberián en Siberia (Unión Sovietica), amán d'Irkutsk, d'o ballarín ruso d'orichen tartaro Rudolf Nureyev (†1993).
Abril
- 15 d'abril - naixencia en Túniz (Protectorau de Tunicia, hue Tunicia) de l'actriz italiana Claudia Cardinale.[4]
Chunio
- 30 de chunio - naixencia en Bilbau (Bizcaya) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico basco Pedro Olea.[5]
Chulio
- 9 de chulio - naixencia en Bridgeport (Connecticut) de l'actor estausunidense Brian Dennehy.[6]
- 15 de chulio - naixencia en Nueva York d'o director cinematografico estausunidense Larry Cohen.
- 18 de chulio - naixencia en Amsterdam (Holanda Septentrional) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico neerlandés Paul Verhoeven.[7]
- 20 de chulio - naixencia en San Francisco (California) de l'actriz estausunidense Natalie Wood (†1981).[8]
- 28 de chulio - naixencia en Lima (Perú) d'o politico peruano Alberto Fujimori, president de Perú dende 1990 dica 2000.
Setiembre
- 23 de setiembre - naixencia en Viena (Austria) de l'actriz austro-franco-alemana Romy Schneider (†2004).[9]
- 29 de setiembre - naixencia en Bergambacht (Holanda Meridional) d'o politico neerlandés Wim Kok, primer ministro d'os Países Baixos en 1994-2002.
Octubre
- 4 d'octubre - naixencia en Aarberg (cantón de Berna) d'o quimico suizo Kurt Wüthrich, Premio Nobel de Quimica en 2002.
- 22 d'octubre
- - naixencia en Londres de l'actor y director cinematografico britanico Derek Jacobi.[10]
- - naixencia en Stamford (Connecticut) de l'actor estausunidense Christopher Lloyd.[11]
- 26 d'octubre - naixencia en Nimes (Gardon, Lenguadoc-Rosellón) de l'actriz francesa Bernadette Lafont.[12]
- 28 d'octubre - naixencia en Londres d'a escritora britanica Anne Perry.
- 29 d'octubre
- - naixencia en Haifa (Mandato britanico de Palestina, hue Israel) d'o director cinematografico, guionista y productor cinematografico estausunidense Ralph Bakshi.[13]
- - naixencia en Monrovia d'a politico liberiano Ellen Johnson-Sirleaf, presidenta de Liberia dende 2006.
Aviento
- 29 d'aviento - naixencia en Yonkers (Nueva York) de l'actor estausunidense Jon Voight.[14]
- 30 d'aviento - naixencia en Siligo (Cerdenya) d'o escritor italiano Gavino Ledda.
- 31 d'aviento - naixencia en Atlantic City (Nueva Jersey) d'a cantaire y actriz estausunidense Rosalind Cash.
Defuncions
Aragón
- 25 de marzo - muere en Andorra (Andorra-Sierra d'Arcos) l'atleta aragonés Antonio Balaguer Pascual (n.1855).[15]
- 28 de mayo - muere en A Coruña (Galicia) o tenor aragonés Miguel Fleta (n.1897).
- chulio - muere en Zaragoza (comarca de Zaragoza) o cantaire aragonés de ixota aragonesa Blas Mora (n.1861).
Atros países
- 1 de marzo - muere en Gardone Riviera (Lombardía, Reino d'Italia) o escritor italiano Gabriele d'Annunzio (n.1863).
- 15 d'abril - muere en París (Isla de Francia, Francia) o poeta, escritor y periodista peruano César Vallejo (n.1892).
- 26 d'abril - muere en Freiburg im Breisgau (Baden-Wurtemberg) o filosofo alemán Edmund Husserl.
- 13 de mayo - muere en Sèvres (Altos d'o Sena, Tercera Republica Francesa, hue Francia) o fisico suizo Charles Édouard Guillaume, Premio Nobel de Fisica en 1920 (n.1861).
- 16 de chulio - muere en Roma o cardenal italiano Giulio Serafini.
- 24 d'octubre - muere en Rostock (Mecklemburgo-Pomerania Occidental) o escultor alemán Ernst Barlach (n.1870).
- 25 d'octubre - muere en Mar del Plata (provincia de Buenos Aires) a poetesa y escritora archentina Alfonsina Storni (n.1892).
- 27 d'octubre - muere en Londres o poeta britanico Lascelles Abercrombie (n.1881).[16]
- 10 de noviembre - muere en Estambul (Turquía) o militar y politico turco Mustafa Kemal Atatürk, considerato o creyador d'a Turquía muderna.
Se veiga tamién
Referencias
- ↑ (es) Antonio Marcén Arroyos en a pachina web d'a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ (es) Carlos Lapetra Coarasa.
- ↑ (en) Lewis Teague en IMDb.
- ↑ (en) Claudia Cardinale en IMDb.
- ↑ (en) Pedro Olea en IMDb.
- ↑ (en) Brian Dennehy en IMDb.
- ↑ (en) Paul Verhoeven en IMDb.
- ↑ (en) Natalie Wood en IMDb.
- ↑ (en) Romy Schneider en IMDb.
- ↑ (en) Derek Jacobi en IMDb.
- ↑ (en) Christopher Lloyd en IMDb.
- ↑ (en) Bernadette Lafont en IMDb.
- ↑ (en) Ralph Bakshi en IMDb.
- ↑ (en) Jon Voight en IMDb.
- ↑ (es) Antonio Balaguer Pascual «El Rey de Andorra» en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ (en) Lascelles Abercrombie en a Encyclopædia Britannica.