Panthera tigris

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
«Tigre» rendreza enta iste articlo. Pa atros emplegos d'a parola tigre se veiga Tigre (desambigación).
Panthera tigris
Masclo de tigre de Bengala (P. tigris tigris).
Denominacions populars
Tigre
Estau de conservación

En periglo (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Vertebrata
Mammalia
Carnivora
Feliformia
Felidae
Pantherinae
Panthera
Panthera tigris
Descripción
Panthera tigris
LINNAEUS, 1758
Distribución cheografica
Distribución d'o tigre.
Narancha = En l'anyo 1900.
Royo = En 1990.

O tigre (d'o latín <TIGRIS. Cientificament Panthera tigris (L. 1758)) ye un mamifero carnivoro d'a familia Felidae, sufamilia Pantherinae y chenero Panthera. En chunto con o suyo parient amanau o lión (Panthera leo), que adube midas semellants, ye una d'as dos especies de felidos mas grans.

Como as atras especies de panterins, ye un animal carnivoro y depredador. O tigre ye un animal solitario y en esencia forestal, exclusivo d'as selvas d'Asia, en as que chuga o papel de depredador culminal en o ecosistema. En tot l'aria de distribución d'a especie se contan dica 6 subespecies. Todas as suyas poblacions son en periglo d'extinción.

Fendo diferencia con atros miembros d'o chenero Panthera, o tigre tiene as tacas atavicas, que toz os felidos lievan en os chens, fusionadas tot fendo rayas verticals, en o que ye un d'os debuixos mas caracteristicos y reconoixibles d'a Naturaleza.

Zoonimia[editar | modificar o codigo]

O zoonimo tigre ye documentau en as traduccions medievals a l'aragonés. En o "Libro d'el Trasoro" parlan d'os tigres con epigrafe propio:

Tigre es vna bestia que mas naxe enla partida de yritanya.
e sabet que leones jazen el masclo conla fenbra asi como lobo cerual o camellos e elefantes e vnjcornjs e tigres e engendran cinco fillos a la primera partura...

En a versión aragonesa de "Breviarium ab Urbe condita" se comenta l'abundancia de tigres en l'antiga Hircania:

et a enues orient el mont caspio dela part de mediodia armenia de trasmontana albania de occident armenia et en aq<ue>sta silua hircania abitan muchos tigres....

O zoonimo tigre ye un persismo que ha plegau a l'aragonés a traviés d'o griego y o latín. En persa antigo a parola tigra significaba "esmolau" y "agudo"; s'interpreta que deriva d'a radiz indoeuropea *steig-, con pareixiu significau.[1]

Descripción[editar | modificar o codigo]

A mida d'os tigres y belatras caracteristicas cambean d'una subespecie a una atra. En estau salvache, os tigres masclos tienen un peso que va dende 90 dica 306 Kg y una lonchitut d'entre 190 y 330 cm, en a cual s'incluye a coda[2][3][4] que fa entre 60 y 110 cm. L'altaria en a cruz d'o lomo ye d'entre 61 y 122 cm.[4] De medias, as fembras (as cuals tienen una mida prou mas menuda) fan entre 65 y 167 Kg y mesuran entre 177 y 225 cm de lonchitut total.[4] Actualment a subespecie mas chica ye o tigre de Malaisia y a mas graniza o tigre de Bengala.[4]

A mayoría de tigres tienen una coloración marrón-royisca u pardo-amarellisca, con a zona mas ventral (a tripa, as barbas y gorga, o papo y as tarrias) blancas u blanquinyosas. As rayas varían de color, dende marrón dica negra.

O numero y patrón d'as rayas ye una caracteristica exclusiva de cada individo, y no n'i hai dos iguals, por o que puede emplegar-se pa identificar-los. A densidat y l'amplura d'istas rayas sí que tiende a estar propia d'a subespecie y población: por eixemplo, as poblacions mas meridionals (Malaisia, Indonesia) tienden a tener mas rayas y mas finetas, mientres que o tigre de Siberia as tiene menos numerosas pero mas amplas.

Subespecies[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Edward A.Roberts: Diccionario etimológico indoeuropeo de la lengua española. Alianza Editorial, 2001. pp 170-171.
  2. (en) Sundarbans tigers are the smallest in the world
  3. (en) Khan, M.K.M. (1986). Tigers in Malaysia. The Journal of Wildlife and Parks V: 1–23
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 (en) Mazák, V. (1981). «Panthera tigris». Mammalian Species 152 (152): 1-8. doi:10.2307/3504004.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]