Sistema de nomenclatura binominal

De Biquipedia
(Reendrezau dende Nomenclatura binominal)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Carl von Linné estió lo primer d'emplegar o sistema de nomenclatura binominal.

En biolochía, o sistema de nomenclatura binominal (tamién a ormino dita erroniament «binomial», anque este termino en as luengas latinas no s'ha d'emplegar difuera de ta referir-se a los binomios matematicos) u nomenclatura binaria ye un convenio stándard emplegau ta denominar especies. Como a palabra binominal sochiere, o nombre cientifico d'as especies ye una combinacion de dos palabras ("nombres") en latín: o nombre chenerico que indica o chenero y un epiteto u nombre especifico que designa a especie. A unión d'os dos vocables ye o nombre d'a especie.

O nombre chenerico puede estar perfectament compartiu por dos especies chirmanas (Homo sapiens y Homo neanderthalensis son especies d'o mesmo chenero) pero a cosa que designa propiament a especie ye a combinación d'as dos parolas (asinas, o nombre d'a especie humana ye «Homo sapiens», no pas «sapiens»).

O nombre chenerico ha de levar siempre a primera letra en mayuscula, mientres que o epiteto especifico no la i ha de levar. Esta norma incluye a obligación de resaltar o nombre, o que se fa en manuscritos y textos mecanografiatos subrayando-lo, y en textos imprentatos por meyo d'a cursiva. Por eixemplo: Homo sapiens, encara que tamién podría fer-se subrayato: Homo sapiens, encara que no ye tan frecuent.

O nombre d'o chenero puede alcorzar-se emplegando a letra inicial se este concuerda con o zaguer chenero nombrato con a mesma inicial a dintro d'a mesma pachina y siempre que no pueda menar ta confusions. En bels casos a versión alcorzata ye común, como en o caso d'a bacteria Escherichia coli, que gosa escribir-se como E. coli en a literatura medica y d'atros grupos profesionals allenos a la biolochía.

A nomenclatura binominal ye a forma mas especifica ta denominar as especies, pero ye nomás uno d'os cuantos stándards d'a nomenclatura biolochica, que s'ocupa tamién d'a denominación formal en latín d'os taxons de categoría superior.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]