Chordata

De Biquipedia
Translate icon.svg Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Cordatos
Rechistro fosil: Dende o Cambrico dica l'actualidat
Latimeria
Latimeria chalumnae
Dominio: Eukarya
Reino: Animalia
Subreino: Eumetazoa
Indefinito: Bilateria
Superfilo: Deuterostomia
Filo: Chordata
Bateson, 1885

Os cordatos (ditos scientificament Chordata, d'o latín chorda = cuerda, cordón) son un tipo morfolochico, considerau en zoolochía, d'animals que presentan a lo menos en beluna d'as suyas fases de desarrollo una estructura dita notocorda u cuerda dorsal.

Os cordatos, dende o punto de vista evolutivo, son un grupo d'animals muit important, porque ye o grupo que as suyas especies plegan t'a más gran diversidat de nichos ecolochicos, y son as que han amostrau una capacidat más gran d'adaptación ta ambients más diferents, sobretot, en tierra firme, anque muchas especies son tamién de tot aquaticas u amfibias. Entre os cordatos destaca a suya capacidat d'autorregulación y organización interna, y a posibilidat de puyar y mantenir a temperatura corporal en bells grupos (mamiferos y muxons prencipalment). Ixes y atros factors van fer más gran a suya complexidat y van meter, en o suyo momento, a la suya desposición una capacidat unica ta controlar as suyas reaccions metabolicas y a perfección d'un sistema niervoso más complexo.

Caracteristicas chenerals d'os cordatos[editar | modificar o codigo]

Esquema basico d'un cefalocordau, como ideyalización d'a forma más simple d'os cordaus. 1) Ganglio cerebral (precursor de l'encefalo d'os organismos superiors) 2)Notocorda. 3) Cordón niervoso dorsal (precursor d'ao miollo espinal). 4) Coda. 5) Ano. 6) Canal alimentaria. 7) Sistema circulatorio. 8) Poro abdominal. 9) Lacuna suprafarinchia. 10) Fendillas branquials. 11) Farinche. 12) Lacuna bucal. 13) Barbulas. 14) Cavidat bucal. 15) gonadas (Ovario u Testiclo). 16) Fotorreceptor (precursor d'os uellos). 17) Niérvols. 18) Plegamiento abdominal. 19) Esbozo hepatico (precursor d'o figado y d'a mielsa).

Clasificación d'os cordaus[editar | modificar o codigo]

Branchiostoma lanceolata, un cefalocordau, l'eixemplo más simple que encara puet trobar-se vivo.
Gabilán (Accipiter nisus) eixemplo d'au.
Una chineta (Genetta genetta), eixemplo de mamifero.

En i hai dos subtipos: vertebraus y procordaus y dintro d'ellos muitismas atras subclases:

Clasificación actual[editar | modificar o codigo]

Como a taxonomía ye cambeando de contino a mida que s'enanta en as investigacions sobre os organismos y sobre os taxa, hue s'ha dixau d'emplegar agrupacions que se consideran artificials como yeran os Agnatos (peixes sin de bariellas) y os Gnatostomaus (peixes que sí que en teniban, actualment ficaus en un grupo de vertebraus clamaus Cephalaspidomorphi -cefalaspidomorfos-). Atro nombre que incluye a os vertebraus y tamién a atros organismos ye Craneata, que encara s'emplega actualment.

En os vertebraus d'os grupos d'as aves, mamiferos, reptils, amfibios y peixes, a cuerda dorsal només i ye present en a cría, porque dimpuesas se va sustituindo por o esquinazo.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]