Occitán aranés
(Reendrezato dende Aranés)
Ir a la navegación
Ir a la búsqueda
Aranés | |
---|---|
Localización cheografica | |
Estato | {{{país}}} |
País | {{{país}}} |
Rechión | {{{rechión}}} |
Parlato en | ![]() |
Lugars principals | |
Estatus | |
Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
Charradors | 2.765 |
Oficial en | ![]() |
Reconoixito en | {{{reconoixito}}} |
Regulato por | Conselh Generau d'Aran |
Vitalidat | |
Escritors principals | |
Rasgos dialectals | |
Clasificación lingüistica | |
Indoeuropea | |
Codigos | |
ISO 639-1 | oc (occitán) |
ISO 639-2 | oci (occitán) |
ISO 639-3 | oci |
SIL | oci |
L'aranés ye una variedat de l'occitán, d'o dialecto gascón. Ye a luenga propia d'a Val d'Arán (era Val d'Aran). Ye luenga oficial en toda a Comunidat Autonoma de Catalunya chunto con o castellán y o catalán dende l'aplicación d'o nuevo estatuto d'autonomía o 9 d'agosto de 2006. En a Val ye a luenga d'amostranza en as escuelas dende 1984.
O 90% d'os araneses la entienden y un 65% la pueden parlar, anque se troba en una clara situación de minorización en relación a lo castellán.
Prenuncia[editar | editar código]
- o, u: se prenuncia a "u" de l'aragonés y castellán, Arró.
- ò: con accento grau se prenuncia "o" ubierta, como en catalán, Vilamòs.
- u, ú: se prenuncia como a "u" del francés: Salardú. En posición d'o diftongo, se prenuncia como a "u" de l'aragonés y o castellán, mau.
- è: con accento grau se prenuncia "e" ubierta como en catalán u francés: Aubèrt.
- lh: se prenuncia como a "ll" de l'aragonés y castellán: Vielha.
- nh: se prenuncia como a "ny" de l'aragonés y catalán u a "gn" en francés y italiano: Unha.
- sh, ish: se prenuncia como en aragonés a "x" y en francés a "ch": peish.
- th: se prenuncia siempre como una "t".
- h: ye muda, pero en bells lugars se prenuncia aspirata: hum.
- n: ye muda en os plurals de parabras que tienen "n" final en singular: camins.
Dialectos de l'occitán | ||
---|---|---|
Auvernés | Gascón (Aranés, Biarnés, Cispirenenco) | Lemosín | Lenguadocián | Provenzal (Shuadit, Nizardo, Mentonasco) | Vivaro-alpín |
Luengas romances | ||
---|---|---|
Aragonés | Arrumán | Astur-leyonés | Castellán | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chodigoespanyol | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumán | Italián | Ladín | Ligur | Lombard | Meglenorrumán | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanch | Rumán | Sardo incluindo o sasarés | Secilián | Venecián |