Idioma veneciano

De Biquipedia
(Reendrezau dende Idioma venecián)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Veneciano
Vèneto
Atras denominacions:
Parlau en: Italia, Croacia y Eslovenia
Rechión: Mar Hadriana
Etnia: {{{pueblo}}}
Parladors: 2.200.000
Posición: {{{clasificación}}} (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica: Luengas indoeuropeas

 Italica
  Romance
   Galoitalica (?)
   Italo-dalmata (?)
    Veneciano

Estatus oficial
Oficial en: No ye oficial
Luenga propia de: {{{propia}}}
Reconoixiu en: Veneto
Regulau por: Sin de regulación
Codigos
ISO 639-1 {{{iso1}}}
ISO 639-2 roa ("Romances, atras")
ISO 639-3 vec
SIL vec
Idioma veneciano

O veneciano[1] u veneto[1] ye una luenga romance charrata por dos millons de personas en a rechión d'o Veneto, de Friuli-Venecia Chulia y de Trentino (Italia), y por una cantidat pareixita en arias mugants d'Istria (sobre tot a Istria Eslovena), arias antigament baixo influencia d'a Republica de Venecia (en localidaz costeras de Dalmacia, Croacia, en Kotor, Montenegro y en Tulcea, Dobrucha rumana) y arias que han recibito emigración noritaliana recient como Brasil y Mexico.

Deriva d'o latín vulgar charrato en a rechión, muito influito por l'antigo venetico como substrato lingüistico.

En as localidaz costeras de Dalmacia l'idioma veneto y l'idioma croata substituyoron a l'idioma dalmata, pero os cambios de población que siguioron a la Segunda Guerra Mundial facioron que a mayor part d'a población de luenga veneta u italiana fuese forachitata d'a Republica Democratica Federal de Yugoslavia, por o que a presencia d'o veneto en Dalmacia y en cuasi tota a costa antigament yugoslava ye residual. En a Istria Eslovena, a on que os movimientos de población fuoron diferents por prolongar-se o litichio territorial con a creyación d'o Territorio libre de Trieste quedoron mes parlants d'o veneto y o italiano, manimenos l'idioma veneto no ye oficial, i habendo cooficialidat d'o italiano y o esloveno. Tanto en Italia como en fuera d'Italia o italiano oficial va substituyindo a l'idioma veneto.

Parolas italianas d'orichen veneciano[editar | modificar o codigo]

L'idioma italiano prene d'o veneciano Ballottaggio (de ballottino), Arsenale (y o veneciano de l'arabe dar as-sina'ah "o puesto d'a construcción", Baita, Broglio, cantiere, ciao (d'o veneto s-ciavo, "esclavo", "a tu servicio"), Ditta, Gazzetta, Guetto (d'o verbo getar, "fundir"), Giocattolo (d'o veneto zugàtolo), Gondola, Lido, Imbloglio, Laguna ("albufera"), Lazzaretto, Pantalone, Regata y Montenegro. Como puet veyer-se o italiano ha transmeso a las atras luengas romances belunas d'estas parolas.

Referencias[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Wikipedia
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puetz vesitar-la y contribuir en Wikipedia en veneciano.


Luengas romances
Aragonés | Arrumano | Astur-leyonés | Castellano | Catalán | Corso incluindo o gallurés | Chudeocastellano | Dalmata | Francés incluindo o diasistema d'as luengas d'oïl con o Borgonyón, Campanyés, Franco-Contés, Galó, Lorenés, Normando (Guernesiés, Jèrriais y Anglo-normando), Petavín-Santonchés, Picardo y Valón | Francoprovenzal | Friulán | Gallego | Istriot | Istrorrumano | Italiano | Ladino | Ligur | Lombardo | Meglenorrumano | Napolitán | Occitán incluindo o gascón y l'aranés | Piemontés | Portugués | Rumanche | Rumano | Sardo incluindo o sasarés | Siciliano | Veneciano