| Bavaro
|
Alemán
|
Aragonés
|
Orichen
|
| Maouda, Moada, Moda, Menda, Mondog, Manda; cimbrio: Meentakh
|
Montag
|
Lunes/Luns
|
O suyo orichen ye l'alto alemán antigo manatag, una traducción dreita d'o latín dies lunae, a la suya vegada provenient d'o griego heméra selenes. O suyo significau ye o "día d'a luna" (en bavaro Toch von Mou).
|
| Iada, Ertig, Irda, Erchtog, Eischta, Iaschdog, Erchta; cimbrio: Èrtakh
|
Dienstag
|
Martes/Marz
|
A forma propia d'o bavaro Er(ch)tag, a traviés de l'alto alemán medieval ergetac u ertac, iste de l'antigo bavaro erintag, a traviés d'o gotico areinsdags y iste d'o griego antigo áreos hemera (literalment o "día d'o dios griego Ares").
|
| Dejsda, Deanschtog, Deansdog
|
Ista palabra tien o suyo orichen en o baixo alemán medieval. O suyo significau proviene de Tyr (en bavaro Thingsus), o dios chermanico d'a guerra, equivalent a o dios romano Marte y o dios griego Ares. Atra forma ta nombrar a iste dios ye Tiwas, d'on proviene o nombre alamanico d'o día Ziisdag (y atras formas), con orichen en l'alto alemán antigo ziostag.
|
| Mörda, Mörada, Mörchta
|
Ye a forma derivada de l'antigo bavaro sudoccidental.
|
| Afdamondog, Achtamada
|
Oft ye a palabra de l'antigo bavaro ta dimpués (en bavaro nouch). En alto alemán antigo ista palabra ye after, ye decir define a o "día de dimpués d'o lunes".
|
| Miewa, Midda, Middog, Micha, Midicha, Mirtwoch, Migga, Midwoch, Mickn; cimbrio: Mittoch
|
Mittwoch
|
Miércols/Mierques
|
Seguntes o calandario chudeocristiano iste ye o día que se troba en mel "meyo d'a semana" (en bavaro Mittn vo da Wocha). L'orichen ye o latín medieval media hebdomas, provenient d'o griego y pasando a l'alto alemán medieval mittewoche. L'antiga forma que feba referencia a o día d'o dios mercurio tien equivalencia en o dios chermanico Wōdanaz (en bavaro Wodan, en luengas escandinavas Odín) d'on deriva por eixemplo l'anglés Wednesday. En bavaro existe una doble forma "Midwoch" (literalment "meya semana") y "Midda" (literalment "meyo día").
|
| Pfinsda, Pfinzta, Pfinstig, Finsdog; cimbrio: Fiistakh
|
Donnerstag
|
Chueves/Chueus/Chous
|
A forma propia d'o bavaro Pfinztag provien de l'alto alemán medieval pfinztac y iste d'o griego pempte heméra con o significau d'o cinqueno día. Plega a o bavaro a traviés d'o idioma gotico. Una forma con orichen parellano ye a palabra austriaca Pfingsttag, que significa Pentecosta (en bavaro Pfingstn).
|
| Doaschda, Dunnaschtog, Dunnasdog, Dunnaschda;
|
De l'alto alemán antigo donarestag, d'o dios chermanico d'o trueno Thor (en bavaro Donar). Iste dios ye equivalent a o dios romano Chupiter y a o dios griego Zeus.
|
| Pferrendog, Pferda
|
Freitag
|
Viernes
|
Ye a forma propia d'o bavaro, con orichen en l'alto alemán antigo pferintag. Pferder viene d'o griego paraskeúe, que significa parar-se ta bella cosa, en iste caso seguntes a tradición cristiana ta o descanso d'o Sabbat.
|
| Freida, Freidog, Fraida; cimbrio: Vraitakh
|
De l'alto alemán antigo fri(j)atag, estando literalment o día d'a diosa chermanica Freyja (en bavaro Freya), una equivalencia a o latín tardano Veneris dies, derivau d'a diosa latina Venus; que a la vegada viene d'o griego Aphrodítes hemera, día d'a diosa griega Afrodita. As tres diosas son equivalents en as mitolochías chermanica, romana y griega respectivament.
|
| Soamsda, Somsda, Sansba, Samsdog, Saumsdog; cimbrio: Saastakh
|
Samstag
|
Sabado/Sabato/Sapte
|
De l'alto alemán antigo sambaztag, samiztag, provenient d'o latín sabbatum, a traviés d'o griego antigo sábbaton y iste provenient d'o hebreu šabbat (literalment o "día de descanso"). Se fa servir dende a cristianización d'os pueblos chermanicos.
|
| Sunnda, Sundda, Sunntog, Sunntig; cimbrio: Suntakh
|
Sonntag
|
Domingo/Dominche
|
De l'alto alemán antigo sunnuntag con orichen en o latín dies solis, a traviés d'o griego hemera helíou. O suyo significau ye o "día d'o sol" (en bavaro Toch vo da Sunna).
|
| Faida, Fardda, Faierdog, Faierdoch
|
Feiertag, Sonntag
|
Día festivo
|
Ye a denominación ta o domingo, o día festivo d'a semana, encara que tamién ta cualsiquier atro día festivo. Tamién existe a variant Festtoch (u "día de fiesta").
|
| Werdda, Werkdog, Werchdog, Werkadoch, Werchadoch
|
Werktag
|
Día laborable
|
Son os días d'a semana entre o lunes y o sabado, ye decir os días en que cal treballar (Werd/Werk/Werch significa "treballo" y Da/Dog/Doch significa "día")
|
