Alauda arvensis

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alauda arvensis
Aloda común (Alauda arvensis)
Denominacions populars
Aloda [1], alodia, alondra, alosa, calandra serrana, peira, terrereta [2]
Estau de conservación

Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Aves
Passeriformes
Alaudidae
Alauda
A. arvensis
Descripción
Alauda arvensis
LINNAEUS, 1758
Distribución cheografica
Verde = De perén. Amariello = Estacional. Narancha = Introducida.

L'aloda común (cientificament Alauda arvensis (L., 1758)) ye una especie d'au paseriforme d'a familia Alaudidae tipica d'espacios ubiertos, patros, campos agricolas y estepas, común en Europa y Asia.

Ye famosa por fer os niedos en tierra, entre a hierba, o que facilita la recolección d'es uevos pa consumo humano (actividat desaconsellable porque ye muit confrontada con a conservación d'a especie).

Descripción[editar | modificar o codigo]

L'aloda ye un paixaro propiament dito (Passeriformes) de 17 cm de largo y entre 35 y 39 gramos de peso,[3] de color y mida parellana anque menos robusto que a fembra d'o gurrión.

Tiene a color parda de tot, estando mas fusca por a parte d'alto y mas clara por debaixo, sin mallas ni tacas vistables que la faigan identificar, difuera d'as plumas laterals d'a coda, que son blancas,[3] cosa que se gosa veyer sobre tot en o volido.

Como atras especies d'a familia Alaudidae, tiene una cresta de plumas que gosa poder-se estorrufar u abaixar como le agana.[3]

Toz os adultos, tanto masclos como fembras, cantan, y no i ha guaire dimorfismo sexual externo en a especie. Manimenos, en a primavera os masclos interpretan un volido nupcial muit caracteristico, puyando y puyando mientres vuelan firme en espiral sobre o campo sin deixar de cantar contino bels minutos,[4] y dimpués a la inversa, baixando sin parar de cantar. Con isto se miran de gritar a una fembra pa escomenzar a temporada de reproducción.

Alimentación[editar | modificar o codigo]

L'aloda ye una au fundamentalment herbivora, que basa la suya dieta en grano y simients variadas, pero que tamién consume fuellas y lulos (como bayas menudas) ocasionals.

En primavera, mientres alimentan a la suya cobada,[3] as alodas adultas incrementan l'aporte d'insectos de manera important. Os polletz s'alimentan cuasi nomás d'insectos y atros invertebraus.[3]

Habitat[editar | modificar o codigo]

Canto d'una aloda común.

As alodas viven en espacios ubiertos, como patros, feners y mesmo en estepas. A diferencia d'atros paixaros, y porque viven a on que i hai pocos árbols, se gosan posar muito en tierra, y emplegan cualsiquier penya, toza u cleta que tiengan amán como fitero pa posar-se, cosirar y guardar-se contra posibles depredadors.

Tamién fan o niedo en tierra, con branquetas y hierbas, y fican os uevos en numero de 3 dica 5.[3] Son aus nidicolas, pero o feito de vivir en tierra las ha feito prestas a brincar en pocos días: os pollez maduran a-escape y a cobada entera albandona o niedo en cosa de 10 días,[4] mesmo sin volar encara fino. Os chóvens rematan por volar bien a os 20 días de vida.[3][4]

Migradera[editar | modificar o codigo]

Cualques poblacions son migraderas y atras son sedentarias. Aparte, en a Peninsula Iberica, como en buena cosa d'Europa y Asia templadas, os animals residents no se desplazan entre estacions. Manimenos, en o norte d'Eurasia y as estapas frías d'Europa de l'Este, as alodas s'agrupan en agüerro pa encetar a migración enta latituz mas calidas. Muitos d'ixes paixaros hibernan en a cuenca mediterrania (Iberia inclusive) y Orient Meyo, que tornarán a formar bandadas cuan plegue la primavera, por o que entre l'hibierno a población autoctona ye una suma d'as alodas residents y as estacionals que i son plegadas.

Imáchens[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza, 2004. ISBN 978-84-8986-235-7
  2. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 (es) Losange, Aves de España y Europa. Susaeta Ediciones. Madrid.
  4. 4,0 4,1 4,2 (es) Alondra común en Audubon, consultau o 25 de chulio de 2018.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]