Vilás

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Vilás
Despoblau medieval d'Aragón
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
 • Municipio
Despoblau medieval
 Aragón
 Uesca
Alto Galligo
Samianigo
Partiu chudicial Chaca
Población
 • Total

0 hab.
Altaria
 • Meyana

1.060 m.
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau

Chaca
Samianigo
Coordenadas
Vilás ubicada en Aragón
Vilás
Vilás
Vilás en Aragón

Vilás yera un lugar medieval situau en l'actual municipio de Samianigo, en a comarca de l'Alto Galligo. Se trobaría en bel puesto entre Abiniella y Castiello de Guarga.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

O suyo orichen se troba en o latín VILLA y d'aquí Villares > Villars > Villas > Vilas.[1]

Historia[editar | modificar o codigo]

Bi ha un documento d'o monesterio de Sant Andreu de Fanlo anterior a 1035 (doc. 5) a on l'abat Sancho merca a Ceta, as suyas fillas y o suyo fillo, Lope Inyigones, una tierra en Vilás por un pre de doce cafices de trigo y ueito "galletas" de mosto. En atro documento (doc. 6) tamién anterior a iste anyo una vegada mas l'abat de Fanlo merca un atra tierra a la mesma muller y fillos, describindo a suya situación dencima d'o camín que s'endrezaba ta o puent y debaixo d'o camín d'a sierra de Sant Antonio:

(...) super illa via qui vadit ad illo ponte et subtus illa via qui vadit per illa serra de sancti Antonii in ipsu; et dicen ad illa terra prenominata Illo Otum (...)

En atros dos documentos (docs. 7-8) se recenta a venda d'una vinya y cualques fincas por parti de Lope Inyigones de Vilás a o monesterio de Fanlo. En 1036, Bradilo concede a iste mesmo monesterio o suyo herencio en Vilás y atras propiedaz (doc. 21). Banzo, l'abat de Fanlo, tamién mercó a Íñigo Dacón un campo en Vilás y un mulo por cient sueldos, trenta cafíces de trigo y diez sueldos de cazmi, estando testigos d'a crompa os habitants de Vilás, Abiniella y Buesa.

Estando Ximeno Vita abat en os cenobios de Fanlo, Lobarre y Ciresa s'incrementoron as propiedaz d'o priorato de Sant Andreu con crompas y cesions de tierras en a villa de Vilás, como a de 1083, con o testamento de Sancho de Vilás (doc. 74).

Antis de 1094 se mercan a donya Infante tierras en Vilás (doc. 89). Dimpués entre os anyos 1094 y 1118, donya Toda de Vilás venderá a Fanlo una faixa de tierra y cuantas fincas. Amás ista mesma muller apareixe entregando a o monesterio de Fanlo lo que heba de dar a o priorato Toda d'Oriol (doc. 98) y atra vegada entre 1098 y 1118 concede un campo a la limosnería de Fanlo (doc. 99). Fortún, abat de Mont Aragón cede propiedaz situadas en Santa María de Vilás a Galín Ximenones.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Geografía medieval de Serrablo. José Miguel Navarro López. Colección «A Lazena de yaya», 15. ISBN 84-8127-104-7