Diferencia entre revisiones de «Aragonés ansotano»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m Bot: Arreglos menores y otros
Linia 34: Linia 34:


== Lexico ==
== Lexico ==
A parola ''monín'', ''monina'' ye diminutivo de ''mono'' y significa ''polito'', ''fermoso'' <ref> [[Alwin Kuhn|KUHN, Alwin]], ''[[Der hocharagonesische Dialekt|El Dialecto Altoaragonés]]'' (traducción de l'orichinal de 1935); Xordica Editorial. Zaragoza, [[2008]]. ISBN 978-84-96457-41-6 </ref>, y coincide con o vocativo que se fa servir en o [[Baixo Martín]] coexistindo con ''manyo'', sobre tot en l'afirmación ''si monín''.
A parola ''monín'', ''monina'' ye diminutivo de ''mono'' y significa ''polito'', ''fermoso'',<ref> [[Alwin Kuhn|KUHN, Alwin]], ''[[Der hocharagonesische Dialekt|El Dialecto Altoaragonés]]'' (traducción de l'orichinal de 1935); Xordica Editorial. Zaragoza, [[2008]]. ISBN 978-84-96457-41-6 </ref> y coincide con o vocativo que se fa servir en o [[Baixo Martín]] coexistindo con ''manyo'', sobre tot en l'afirmación ''si monín''.


== Referencias ==
== Referencias ==
{{listaref}}
{{listaref}}


== Vinclos externos ==
== Enrastres externos ==
{{Wiktionary|ansotano|l'Ansotano}}
{{Wiktionary|ansotano|l'Ansotano}}
*[http://www.charrandotb.com/bisualizazion.php?tit=Programa%2017%20-%20Archibo%20Audiobisual%20de%20l´Aragonés%20(Ansó)&link=http://www.youtube.com/v/2BYwh0-ztP0 CharrandoTB.com - ''Grabazión sopre l'ansotano de l'Archibo Audiobisual de l'Aragonés''].
*[http://www.charrandotb.com/bisualizazion.php?tit=Programa%2017%20-%20Archibo%20Audiobisual%20de%20l´Aragonés%20(Ansó)&link=http://www.youtube.com/v/2BYwh0-ztP0 CharrandoTB.com - ''Grabazión sopre l'ansotano de l'Archibo Audiobisual de l'Aragonés''].

Versión d'o 16:05 9 chi 2012

Plantilla:Variedatz aragonesas

L'ansotano ye a forma de l'aragonés que se charra en a val d'Ansó enclusos os municipios d'Ansó, Biniés y Fago.

Fonetica

A -r final no se pronuncia en Ansó pero sí en Fago.

Se mantién a -d- intervocalica en casos que no son guaire comuns en aragonés occidental: odir ("oyir", "sentir").

Morfolochia

O sistema d'articlos més común y millor documentato en ansotano ye o de l'aragonés cheneral o, os, a, as, sindembargo fa poco que se i ha documentato o emplego d'o sistema más antigo lo, los, la, las, como en cheso en determinatos contextos:

  • fendo lo fatuo
  • le'n diremos a la ermana

O verbo haber como impersonal en (b)i ha, (b)i heba de l'aragonés cheneral ya sustituito por estar:

  • bi está agua
  • bi estaba agua

Existe una desinencia personal de primera persona -i en los pasatos imperfectos d'indicativo, pasatos imperfectos de subchuntivo y condicionals:

  • yo febai.
  • yo tenebai.

Ye a sola variedat de l'aragonés actual que conserva esta caracteristica, (se crei que o chistabín febe, tenebe en ye una evolución, AI > e), pero o más notable ye que lo trobamos en o castellán de sustrato aragonés d'Embún, Salvatierra d'Esca, Longars, Uncastiello, Luesia y Malpica d'Arba y en o castellán d'o noreste navarro (arredol d'Eslava) s'emplegaba también (teníai), por ixo poderba estar una caracteristica d'o romance navarro meyeval, perdito de tot.

Lexico

A parola monín, monina ye diminutivo de mono y significa polito, fermoso,[1] y coincide con o vocativo que se fa servir en o Baixo Martín coexistindo con manyo, sobre tot en l'afirmación si monín.

Referencias

  1. KUHN, Alwin, El Dialecto Altoaragonés (traducción de l'orichinal de 1935); Xordica Editorial. Zaragoza, 2008. ISBN 978-84-96457-41-6

Enrastres externos

Biquizionario
Biquizionario
O Biquizionario tien una dentrada sobre l'Ansotano.


Variedatz occidentals de l'aragonés
Aisino | Ansotano | Aragüesino | Chaqués | Cheso


Dialectos de l'aragonés
Aragonés occidental | Aragonés central (centro-occidental y centro-oriental) | Aragonés oriental | Aragonés meridional
Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia.