Chamaica

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Chamaica
Jamaica
Bandera de Chamaica Escudo de Chamaica
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Out of Many, One People
(en anglés: «De muitas, una chent»)
Himno nacional: Jamaica, Land We Love
(en anglés: «Chamaica, a tierra que aimamos»)
Situación de Chamaica
Situación de Chamaica
Capital
 • Población
 • Coordenatas
Kingston[1]
600.000 (est.)
25° 17°59′ N 76°48′ W

Mayor ciudat Kingston
Idiomas oficials Anglés
Forma de gubierno Monarquía
Carlos III
Sir Patrick Allen
Andrew Holness
Independencia
 • Fecha
d'o Reino Uniu
6 d'agosto de 1962
Superficie
 • Total
 • % augua
Mugas
Costas
Posición 158º
10.991 km²
1,5%
0 km
1.022 km
Población
 • Total
 • Densidat
Posición 134º
2.735.520 (chulio de 2005 est.)
248,9 hab/km²
PIB (PPA)
 • Total (2017)
 • PIB per capita
Posición 132º
USD 26.446 millons
USD 9.297
Moneda Dólar chamaicano (JMD)
Chentilicio Chamaicano/a[2]
Zona horaria
 • en Verano
UTC -5
=
Dominio d'Internet .jm
Codigo telefonico ++ 1809
Prefixo radiofonico 6YA-6YZ
Codigo ISO 388 / JAM / JM
Miembro de: ONU, OEA, Commonwealth

Chamaica ye una isla y país d'as Grans Antillas, de 240 km de largaria y un maximo de 80 km d'amplaria, situato en o mar Caribe. Se troba a una distancia de 630 km d'o continent centroamericano, a 150 km a o sud de Cuba y a 180 km a l'ueste d'a isla de La Española, en a que son Haití y a Republica Dominicana.

O país tien una población de 2.735.520 habitants (estimación de chulio de 2005) en una superficie de 10.991 km², con una densidat de población de 248,9 hab/km².

Independient d'o Reino Uniu dende o 6 d'agosto de 1962 (dica allora yera una colonia britanica), fa parte de l'Organización d'as Nacions Unidas, l'Organización d'os Estatos Americanos y a Commonwealth, y a suya capital ye a ciudat de Kingston, con una población d'arredol de 600.000 habitants. A suya moneda ye o dólar chamaicano.

Organización politico-administrativa[editar | modificar o codigo]

Chamaica ye dividida en 14 parroquias, que s'agrupan en tres condaus historicos que no tienen relevancia administrativa.[3]

As parroquias de Chamaica.
Parroquia Capital Aria
km2
Población
Censo de 2011[4]
Condau de Cornwall
1 Hanover Lucea 450.4 69,533
2 Saint Elizabeth Black River 1,212.4 150,205
3 Saint James Montego Bay 594.9 183,811
4 Trelawny Falmouth 874.6 75,164
5 Westmoreland Savanna-la-Mar 807.0 144,103
Condau de Middlesex
6 Clarendon May Pen 1,169.3 245,103
7 Manchester Mandeville 830.1 189,797
8 Saint Ann Saint Ann's Bay 1,212.6 172,362
9 Saint Catherine Spanish Town 1,192.4 516,218
10 Saint Mary Port Maria 610.5 113,615
Condau de Surrey
11 Parroquia de Kingston Kingston 21.8 89,057
12 Portland Port Antonio 814.0 81,744
13 Saint Andrew Half Way Tree 430.7 573,369
14 Saint Thomas Morant Bay 742.8 93,902
Total 10,991.0 2,697,983

Esporte[editar | modificar o codigo]

Os esportes mas practicaus en Chamaica son l'atletismo, o criquet y o fútbol.

L'atletismo chamaicano destaca por tener una d'as millors escuelas de prebas de velocidat d'o mundo, tradición que prencipió en os Chuegos Olimpicos de 1948 con Arthur Wint y Herbert Mckenleyy y consolidau posteriorment con Donald Quarrie, Lennox Miller y as mullers Merlene Ottey, Grace Jackson, Juliet Cuthbert, Beverly McDonald, Merlene Frazer, Sandie Richards, Kerron Stewart y Lorraine Fenton, o suyo maximo esponent ye Usain Bolt, encara que ye retirau tién os records d'o mundo de 100, 200 y 4x100 metros lisos y con cuantos premios y cursas ganadas mientres a suya vida esportiva. Tamién destacan en l'actualidat Yohan Blake, Asafa Powell, Nesta Carter, Michael Franter y as mullers Shelly-Ann Fraser-Pryce, Veronica Campbell-Brown, Sheri-Ann Brooks y Sherone Simpson entre d'atras y atros.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (de) Das aktuelle Buch der Allgemeinbildung. 550.000 Daten und Fakten. 10.000 Einzelthemen, Bertelsmann Lexikon Institut, 2003, ISBN 3-577-13530-1, p. 612 - 675
  2. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
  3. (en) Bryan, Patrick , Black, Clinton V. , Buisseret, David J. and Ferguson, James A.. "Jamaica". Encyclopedia Britannica, 11 Jan. 2024, https://www.britannica.com/place/Jamaica
  4. (en) Population Usually Resident in Jamaica, by Parish: 2011 en a pachina web de l'Instituto estadistico de Chamaica


Estaus d'America d'o Norte
Antigua y Barbuda | Bahamas | Barbados | Belize | Canadá | Chamaica | Costa Rica | Cuba | Dominica | Republica Dominicana | El Salvador | Estaus Unius | Grenada | Guatemala | Haití | Honduras | Mexico | Nicaragua | Panamá | Sant Cristofo y Nieus | Santa Lucia | Sant Vicent y as Granadinas | Trinidad y Tobago
Dependencias: Anguila | Aruba | Bermudas | Islas Virchens Britanicas | Islas Caimán | Clipperton | Curaçao | Gronlandia | Guadalupe | Martinica | Montserrat | Isla Navassa | Puerto Rico | Saint-Barthélemy | Saint-Martin | Saint-Pierre y Miquelon | Sint Maarten | Islas Turcas y Caicos | Islas Virchens d'os Estaus Unius