Mustela erminea

De Biquipedia
Translate icon.svg Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.
Mustela erminea
Mustela erminea.jpg
Erminio (Mustela erminea).
Denominacions populars
Erminio, arminio [1], albano, minchoso, paniquesa blanca, rata paniquesa blanca [2]
Estato de conservación
Status iucn2.3 LC.svg
Seguro (IUCN)
Clasificación scientifica
Animalia
Chordata
Mammalia
Carnivora
Mustelidae
Mustela
M. erminea
Descripción
Mustela erminea
Linnaeus, 1758
Distribución cheografica
Leefgebied hermelijn.jpg
Distribución d'o erminio.

L'arminio u erminio (Mustela erminea (L., 1758)) ye una especie de mamifero carnivoro de mida chiqueta, miembro d'a familia Mustelidae, que tiene una gran distribución en Europa central y septentrional y no falta so que en os tres quartos meridionals d'a Peninsula Iberica, en Italia y a Peninsula Balcanica. En Aragón no se'l puede trobar si que en o Pireneu. Se tracta d'un d'os carnivoros más chicotz d'o mundo, no superando-lo en Europa si que a suya parient a paniquesa.

Fan d'entre 15 y 22 cm de lonchitut corporal, con a coda que gosa fer arredol d'un tercio d'a lonchitut d'o cuerpo, arribando en un total de 27–30 cm de lonchitut total en os exemplars més grandizos. O peso varía d'entre 100 y 300 gr, y os masclos son os més pesatos. A caracteristica més envistable d'istes animals ye a forma de cambear a color d'o cuerpo que tienen, de marrón alto en o lumo y dica as patas que tienen en os meses de buen orache, pasan a una color totalment blanca (treito d'a punta d'a coda , que se guarda negra tot l'anyo) en hibierno.

O pelache hibernal ye la causa que se'ls haiga cazatos a traviés d'a historia, sobretot ta elaborar con a suma d'á saber'ls pellizos prendas de pelletería ta l'alta nobleza y as familias reyals. En o texto aragonés "Letra intimada" i dicen:

[...] e assi mateix me dio con la dita espada un grand birrel de vibre, é alto forrado de erminios: é aqueste por esguart é honor del officio que tenia.

Tamién en un texto que parla d'o protocolo de coronación d'os reis d'Aragón encargato per Pero IV en 1353, se i troban referencias:

[...] e sobre aquesta saya viéstase una vestidura, la qual es nombrada garnacha, la qual sia feyta de vellut vermello e de trapo d'oro a senya reyal e sobre aquesta live e abríguesse un mantell, el qual sía feyto de trapo d'oro e de vellut vermello feyto a senyal reyal de suso dito forrado de pieles de erminios. E después de aquesto cálcese calças vermellas de escarlata e no lieve çapatos [...]

Imáchens[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza 2004. ISBN 978-84-89862-35-7
  2. (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]