Val Madriz

De Biquipedia
(Reendrezau dende Bal Madrid)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Val Madriz
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Aragón
 Zaragoza
Campo de Belchit
Partiu chudicial Zaragoza
Superficie 50,60 km²
Población
 • Total

126 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

536 m.
Distancia
 • 31 km
 • 28 km

enta Zaragoza
enta Belchit
Alcalde Alfredo Lopez Arnal
Codigo postal 50138
Parroquial
 • Archidiocesi
 • Arcipestrau
 • Parroquia

Zaragoza
Belchit
Asumpción de Ntra. Sra.
Coordenadas
Val Madriz ubicada en Aragón
Val Madriz
Val Madriz
Val Madriz en Aragón
[www.valmadrid.com Web oficial]

Val Madriz (Valmadrid en castellano) ye un municipio aragonés d'a provincia de Zaragoza, en a comarca de Campo de Belchit.

A suya población ye de 128 habitants (2015), en una superficie de 50,60 km², con una densidat de 2,04 hab/km².

Cheografía[editar | modificar o codigo]

Val Madriz ye situato a 536 metros d'altaria dencima d'o livel d'a mar, a una distancia de 28 km a lo sud d'a ciudat de Zaragoza, a capital d'a suya provincia y d'Aragón.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

Dende un punto de vista arabista venirba d'un magerit u mayrit que significa castiello en arabe. Dende o punto de vista romanista l'orichen ye a partir de MATRICE. En andaluz fan servir o mozarabismo almatriche pa dicir "regallo", y en astur-leyonés madriz ye un "galacho que esgarrapa l'augua de plevia". En La Rioja bi ha un lugar dito "Madriz" que escriben Matrice en o fuero de las defesas, y Berceo en una obra sobre Sant Millán escribe:

el barrio de Verceo Madriz li yaz present y nació Sant Millán, esto sin falliment

En realidat Madriz ye una palabra aragonesa bien documentata, que podemos trobar en o "Libro del Trasoro" y por o Sarrablo bi ha un rio dito Matriz que pasa a man d'Aquilué. O toponimo Val Madriz ye en aragonés tan transparent que os escribanos aragoneses d'o texto latín "Rationes decimarum Hispaniae (1279-80): Aragón y Navarra" escribiban o toponimo de tot en latín Vallis Matricis. Ya en l'anyo 1292 s'escribiba Valmadriz. En o Fogache de 1495 s'escribiba Val Madriz. Seguntes Agustín Ubieto Arteta s'emplega en l'oficial Valmadriz dica 1543. En castellano s'escribe Valmadrid talment por analochía con a capital d'Espanya, que s'escribiba con t en os apellitos d'o fogache de 1495.

Antimás puet tener importancia en o suyo orichen o nombre d'o barranco que recorre a val, dito Barranco de La Val.

Flora y fauna[editar | modificar o codigo]

Flora[editar | modificar o codigo]

En os monts de Val Madriz se troba un amplo pinar en a que a mes d'o pin borde (Pinus halepensis) podemos trobar atras especies como o coscollo (Quercus coccifera) u o chinepro (Juniperus oxycedrus). O pinar ye encluyito en a Zona d'Especial Protección d'as Aus (ZEPA) Río Uerba y Las Planas.

Demografía[editar | modificar o codigo]

Evolución demografica
1362 f 1495 f 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- - 240 224 203 193 193 169 210

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
245 229 230 219 333 268 115 89 55

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - 63 - 62 68 67 65 64

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
101 100 92 90 96 103 102 109 106

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
111 138 141 128 - - - - -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- 110 - - - - - - -

 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Administración[editar | modificar o codigo]

Reparto de concellers[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals[1]
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011 2015
Partido Popular[2] - 5 1 1 1 1 1 1 4 4
Partido de los Socialistas de Aragón - - - 1 1 - 0 0 1 1
Partido Aragonés 5 - - 1 - 0 0 - 0 -
Total 5 5 1 3 2 1 1 1 5 5

Alcaldes[editar | modificar o codigo]

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
19791983 Orencio Rua Tello[3] Partido Aragonés
19831987
19871991 Carmelo Montanel Montanel Alianza Popular
19911995 Carmelo Montanel Montanel Partido Popular
19951999 Carmelo Montanel Montanel Partido Popular
19992003 Alfredo López Arnal Partido Popular
20032007 Alfredo López Arnal Partido Popular
20072011 Alfredo López Arnal Partido Popular
20112015 Alfredo López Arnal Partido Popular
20152019 Alfredo López Arnal Partido Popular
20192023
20232027 Alfredo López Arnal [4] PP

Molimentos[editar | modificar o codigo]

L'antigo castiello medieval perteneixeba en 1429 a la ciudat de Zaragoza. Huei nomás queda una torre rectangular chunto a la ilesia parroquial.

Espacios naturals[editar | modificar o codigo]

Figuras de protección[editar | modificar o codigo]

Fiestas[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]