Venus (planeta)

De Biquipedia
(Reendrezau dende Benus (planeta))
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Venus ♀
Imachen de Venus.
Caracteristicas orbitals
Distancia
ta o Sol:
0,72333199 UA
Excentricidat: 0,00677323
Periodo orbital
(sideral):
224,701 días
Periodo orbital
(sinodico):
583,92 días
Inclinación: 2,64°
Velocidat orbital meya: 35,0214 km/s
Satelites: 0
Caracteristicas fisicas
Diametro equatorial: 12.103,6 km
Superficie: 4,60 × 108 km²
Masa: 4,86924 kg
Densidat meya: 5,24 g/cm³
Gravedat superficial: 8,87 m/s²
Velocidat d'escape: 10,36 km/s
Periodo de rotación: -243,0187 días (movimiento retrogrado)
Inclinación axial:
Albedo: 0,65
Temperatura superficial:
 • Minima: 228 K
 • Maxima: 773 K
 • Meyana: 737 K
Caracteristicas atmosfericas
Presión: 9321,9 kPa
Dioxido de carbonio 96%
Nitrocheno 3%
Dioxido d'ixufre 0,015%
Vapor d'Augua 0,002%
Monoxido de carbonio 0,0017%
Helio 0,0012%
Neón 0,0007%
Augua 3,4%
Sulfuro de carbonio cantidaz chicotas
Cloruro d'hidrocheno cantidaz chicotas
Fluoruro d'hidrocheno cantidaz chicotas
Iste articlo tracta sobre a planeta Venus. Ta atros emplegos se veiga Venus.

Venus ye a segunda planeta d'o sistema solar prene o suyo nombre de Venus, diosa romana de l'aimor. Ye una planeta de tipo terrestre y suya grandaria ye pareixita a la d'a Tierra.

Cuan Venus ye mes brilant ye vistero mientres o día. Como ye mas a man d'o sol se vei cuan se fa de nueit no guaire luent d'a dirección ta on se pone lo sol y cuan amanixe no guaire luent d'a dirección ta on sale lo sol. Por ixo, en o Viello Sobrarbe li dicen Estrelón de l'Alba.

A suya orbita tien 108.208.930 km de radio (0,72333199 UA) y tarda 224,701 días en completar-la.

O suyo diametro ye de 12.103,6 km.

Clima[editar | modificar o codigo]

Venus tien una atmosfera extremadament densa composada por un 96,5% de dioxido de carbonio, un 3,5% de nitrocheno y trazas d'atros gases, incluiu o dioxido d'ixufre. A masa d'a suya atmosfera ye 93 vegadas a d'a Tierra, mientres que a presión en a suya superficie ye aproximadament 92 vegadas d'a Tierra, una presión equivalent a la cuala se troba a una profundidat de cuasi 1 km baixo os oceans d'a Tierra. A densidat en a suya superficie ye de 65 kg / m3, u 50 vegadas mas densa que l'atmosfera d'a Tierra a 293 K (20 °C) a o livel d'o mar.

L'atmosfera chenera asinas l'efecto hibernadero mas fuerte en o Sistema Solar, creyando temperaturas superficials d'a lo menos 735 K (462 °C). Isto fa que a superficie de Venus sía mas calient que a de Mercurio, que tien una temperatura superficial minima de 53 K (-220 °C) y una temperatura superficial maxima de 700 K (427 °C), tot y que Venus ye cuasi o dople d'a distancia de Mercurio a lo Sol y, por tanto, recibe solament o 25% d'a irradiación solar de Mercurio. Ista temperatura ye mas alta que a utilizada pa l'esterilización.

Caracteristicas superficials[editar | modificar o codigo]

Cheolochía[editar | modificar o codigo]

Venus tien dos sasos prencipals a modo de continents, elevando-se sobre una vasta plana. O saso norte se diz Ishtar Terra y contiene a mayor montanya de Venus (aproximadament dos kilometros mas alta que o mont Everest), clamada Maxwell Amontes en a honor de James Clerk Maxwell. Ishtar Terra tien a grandaria aproximada d'Australia. En l'hemisferio sud se troba Aphrodite Terra, mayor que l'anterior y con una grandaria equivalent a America d'o Sud. Entre istos sasos existen cualques depresions d'o terreno, que incluyen Atalanta Planitia, Guinevere Planitia y Lavinia Planitia.

Aproximadament o 90% d'a superficie de Venus pareixe consistir en un basalto recientment solidificau (en termins cheolochicos) con muit pocos craters de meteoritos. As formacions mas antigas presents en Venus no pareixen tener mas de 800 millons d'anyadas, estando a mayor parti d'o suelo considerablement mas choven (no mas de beluns cientos de millons d'anyadas en a suya mayor parti), o cual suchiere que Venus sufrió una catatombe que afectó a suya superficie no fa muito tiempo en o pasau cheolochico.

Seguntes una convención d'a Unión Astronomica Internacional, todas as formacions en Venus tienen nombres femenins, con a excepción de Alpha Regio y Beta Regio, as estructuras descubiertas por primera vegada dende a Tierra en 1963, y os Monts Maxwell.

Craters[editar | modificar o codigo]

A densa atmosfera de Venus provoca que os meteoritos se desintegren bruscament en a suya baixada, encara que os mas grans pueden plegar a la superficie, orichinando un crater si tienen suficient enerchía cinetica. A causa d'isto, no pueden formar-se craters d'impauto mas chicoz de 3,2 kilometros de diametro. Dica a calendata, s'han descubierto 963 craters d'impauto en Venus. Ixo ye a lo menos o dople d'o que s'ha contrimostrau en a superficie terrestre.

Os nueu craters mas grans de Venus[1]
Nombre Diametro Coordenatas
Mead 270 km 12,5° N;  057,2° E
Isabella 175 km 29,8° S;  204,2° E
Meitner 149 km 55,6° S;  321,6° E
Klenova 141 km 78,1° N;  104,5° E
Baker 109 km 62,5° N;  040,3° E
Stanton 107 km 23,3° S;  199,3° E
Cleopatra 105 km 65,8° N;  007,1° E
Rosa Bonheur 104 km 09,7° N;  288,8° E
Cochran 100 km 51,9° N;  143,4° E

Vulcans[editar | modificar o codigo]

Con 8 km d'altaria, Maat Mons ye o vulcán mas altero de Venus.

Os vulcans son a lo menos tan numerosos en Venus como que en a Tierra. I hai campos enters de vulcans con cientos de chicoz tucas. O numero de chicotas elevacions volcanicas supera con creixes as 50.000. I hai a lo menos 167 vulcans con una base d'a lo menos 100 km de diametro.

Vida en Venus[editar | modificar o codigo]

Con temperaturas superficials extremas que aconsiguen cuasi os 735 K (462 °C y una presión atmosferica 90 vegadas mayor d'a Tierra, as condicions en Venus fan que a vida basada en l'augua, como que la conoixemos, sía poco prebable en a superficie d'a planeta. Manimenos, cualques cientificos han especulau que podrían existir microorganismos extremofilos en as capas superiors acetas y templadas de l'atmosfera de Venus. En setiembre de 2020, se publicó una investigación que informó a presencia de fosfina en l'atmosfera d'a planeta, una posible sinyatura biolochica. Manimenos, s'han arrullau dubdas sobre istas observacions.

Exploración[editar | modificar o codigo]

A causa d'a suya proximidat a la Tierra, Venus ha estau un obchectivo prencipal pa la exploración interplanetaria. Estió a primera planeta dillá d'a Tierra visitau por una nau espacial (Mariner 2 en 1962).[2] A primera sonda espacial en aterrizar con exito estió a Venera 7 en 1970. As densas boiras de Venus fan imposible a observación d'a suya superficie en luz visible, y os primers mapas detallaus no amaneixioron dica a plegada de l'orbitador Magellan en 1991. S'han proposau plans pa rovers u misions mas complexas, pero se veyen obstaculizaus por as condicions hostils en a de superficie Venus.

Lista de sondas exploradoras de Venus
Nombre Calendata de lanzamiento País Comentarios
Mariner 2 27 d'agosto de 1962 Estaus Unius
Venera 4 12 de chunio de 1967 Unión Sovietica
Mariner 5 14 de chunio de 1967 Estaus Unius
Venera 5 5 de chinero de 1969 Unión Sovietica
Venera 6 10 de chinero de 1969 Unión Sovietica
Venera 7 17 d'agosto de 1970 Unión Sovietica
Venera 8 27 de marzo de 1972 Unión Sovietica
Mariner 10 3 de noviembre de 1973 Estaus Unius
Venera 9 8 de chunio de 1975 Unión Sovietica
Venera 10 14 de chunio de 1975 Unión Sovietica
Venera 11 Unión Sovietica
Venera 12 Unión Sovietica
Pioneer Venus 1 Estaus Unius
Pioneer Venus 2 Estaus Unius
Venera 13 Unión Sovietica
Venera 14 Unión Sovietica
Venera 15 Unión Sovietica
Venera 16 Unión Sovietica
Vega 1 Unión Sovietica
Vega 2 Unión Sovietica
Venus Express ESA
Akatsuki 20 de mayo de 2010 Chapón
BepiColombo 20 d'otubre de 2018 ESA

Venus en a cultura[editar | modificar o codigo]

Venus ye una caracteristica prencipal d'o ciel nocturno, por o que ha teniu una importancia notable en a mitolochía, l'astrolochía y a ficción a lo largo d'a historia y en diferents culturas.

Por unatra parte, a impenetrable capa de boiras venusianas dio motivo a os escritors de ciencia ficción pa especular sobre as condicions en a suya superficie; tanto mas cuan as primeras observacions amostroron que no solament yera semellant en grandaria a la Tierra, sino que poseyeba una atmosfera substancial. Mas amán d'o Sol que d'a Tierra, a planeta se describiba con frecuencia como que mas calida, pero encara habitable pa os humans, como que por eixemplo as novelas Os astronautas de Stanisław Lem y Os ocians de Venus de Isaac Asimov. O chenero aconsiguió o suyo apocheu entre os decenios de 1930 y 1950, en un momento en que a ciencia heba revelau cualques aspectos de Venus, pero encara no a dura realidat d'as condicions d'a suya superficie. Os trobos d'as primeras misions a Venus amostroron que a realidat yera pro diferent y metioron fin a iste chenero en particular. A medida que abanzaba o conoixencia cientifico de Venus, os autors de ciencia ficción intentoron mantener o ritmo con os intentos d'os humans de terraformar Venus.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (en) "Venus craters" en Gazetteer of Planetary Nomenclature
  2. (en) "Venus" en a pachina web d'a NASA

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Biquizionario
Biquizionario
O Biquizionario tien una dentrada sobre o simbolo de Venus..


O Sistema
Solar
Planetas · Nanas Sol · Mercurio · Venus · Tierra · Marte · Ceres · Chupiter · Saturno · Urano · Neptuno · Orcus · Plutón · Haumea · Quaoar · Makemake · Gonggong · Eris · Sedna