Plutón (astronomía)

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre a planeta nana dita Plutón situada en o sistema solar. Ta atros usos se veiga Plutón.
Plutón ⯓

Plutón
Caracteristicas orbitals
Radio meyo: 5,91352·109 km
Distancia
ta ta o Sol:
29-49 UA
Perihelio: 29.658 AU
Afelio: 49.305 AU
Excentricidat: 0,24880766
Periodo orbital: 248.00 anyadas
Periodo orbital
(sideral):
248a 197d 5,5h
Periodo orbital
(sinodico):
366,73 diyas
Inclinación: 17,14175°
Velocidat orbital meya: 4749 m/s
Satelites: 3 conoixitos
Caracteristicas fisicas
Diametro equatorial: 2.302 km
Diametro meyo: 1,188.3±1.6 km
Superficie: 17.000.000 km²
Masa: 1,29×1022 kg
Densidat meya: 2050 g/cm³
Gravedat superficial: 0.620 m/s²
Velocidat d'escape: 1.212 km/s
Periodo de rotación: 6d 9h 17,6m
Inclinación axial: 119,61°
Albedo: 0.49 - 0.66
Temperatura superficial:
 • Minima: 33 K
 • Maxima: 55 K
 • Meyana: 44 K (−229 °C)
Caracteristicas atmosfericas
Presión: 1.0 kPa
Nitrocheno 90%
Metano 10%

(134340) Plutón (simbolos: ⯓,[1] ♇[2]) ye una planeta nana d'o sistema solar. Tien un diametro de 2302 km y suya orbita tien un radio entre 4.300.000.000 y 7.300.000.000 km (29-49 UA). O suyo nombre procede d'o dios romano Plutón (Hades en a mitolochía griega).

Cheolochía[editar | modificar o codigo]

As planas d'a superficie de Plutón son composadas por mas d'o 98 por ciento de chelo de nitrocheno, con trazas de metano y monoxido de carbonio. O nitrocheno y o monoxido de carbonio son mas abundants en a cara alexada de Caront (arredol de 180 ° de longaria), mientres que o metano ye mas abundant amán d'os 300 ° este. As suyas montanyas son feitas d'augua chelada.[3]

Atmosfera[editar | modificar o codigo]

Plutón poseye una atmosfera extremadament tenue, formada por nitrocheno, metano y monoxido de carbonio, que se conchela y colapsa sobre a suya superficie a medida que a planeta s'aluenya d'o Sol.

Satelites[editar | modificar o codigo]

O suyo prencipal satelite ye Caront. Atros satelites son Nicte, Hidra, Kerberos y Styx

Exploración[editar | modificar o codigo]

A nau espacial New Horizons realizó un sobrevuelo de Plutón o 14 de chulio de 2015, convertindo-se en a primera y, dica a calendata, a sola nau espacial en fer-lo. Entre o suyo breu sobrevuelo, New Horizons realizó medicions y observacions detalladas de Plutón y as suyas lunas.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". https://www.jpl.nasa.gov/infographics/what-is-a-dwarf-planet. Retrieved 2022-01-19. 
  2. (2004) John Lewis, Physics and chemistry of the solar system, Elsevier.
  3. (en) "Floating Mountains on Pluto—You Can't Make This Stuff Up" en NationalGeographic.com

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Biquizionario
Biquizionario
O Biquizionario tien una dentrada sobre o simbolo astronomico de Plutón..


O Sistema
Solar
Planetas · Nanas Sol · Mercurio · Venus · Tierra · Marte · Ceres · Chupiter · Saturno · Urano · Neptuno · Orcus · Plutón · Haumea · Quaoar · Makemake · Gonggong · Eris · Sedna