Monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas
Monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas | |
---|---|
![]() Anvista cheneral d'a frontera exterior d'o monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas. | |
Situación cheografica | |
Estau | |
País | |
' | |
Situación | ![]() |
Adreza | |
Coordenatas | |
Archidiocesi | |
Diocesi | Diocesi de Uesca |
Arcipestrau | Semontano-Sobrarbe |
Información cheneral | |
Advocación | Nuestra Sinyora d'a Gloria |
Culto | Catolico |
Orden | Exclaustrau |
Rector | |
Vicario parroquial | |
2.º Vicario parroquial | |
Mosen | |
Propietario | |
Administrador | |
Director | |
Coste | {{{coste}}} |
Visitable | |
Altaria | |
Pisos | |
Amplaria | |
Largaria | |
Superficie | |
Diametro | |
Aforo | |
Altaria s.l.m. | |
Atras | |
Alcance | |
Iluminación | |
Potencia | |
Arquitectura | |
Tipo | Monesterio |
Estilo | Romanico y gotico[ |
Función | |
Catalogación | Bien d'Intrés Cultural |
Materials | |
Construcción | |
Construcción | Sieglo XII |
Fundador | Oria de Pallars |
Inicio | |
Fin | |
Inauguración | |
Destrucción | |
Arquitecto | |
Incheniero estructural | |
Incheniero de servicios | |
Incheniero civil | |
Atros | |
Premios | |
Pachina web | |
Localización | |
O monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas ye un monesterio aragonés actualment desacralizau que se troba en o municipio de Casbas de Uesca, en a comarca d'a Plana de Uesca y provincia de Uesca. Se troba ubicau en territorio administrativament perteneixent (dende lo punto d'anvista d'a Ilesia Catolica) de l'arcipestrau de Semontano-Sobrarbe en a diocesi de Uesca y l'archidiocesi de Zaragoza, encara que en estar desacralizau realment en l'actualidat no bi ha garra pendencia elesiastica.
O monesterio se debantó a finals d'o sieglo XII (en 1173) en estilo romanico a iniciativa d'Oria de Pallars, la muller d'Arnau Mir de Pallars Chusán, conte de Pallars Chusán y Ribagorza, pendendo incialment d'a Orden de Cistels como monesterio femenín. Oria perteneixeba a lo linache de los Entenza y cuan morió su fillo lo conte Remón VI de Pallars Chusán se retiró con a suya nieta enta lo monesterio de Casbas, a on en l'anyo 1178 dictó lo suyo testamento.
Muit enviellau o conchunto mientres o sieglo XVI, o monesterio conserva la suya ilesia monastica, construyida mientres o sieglo XIII, tamién en estilo romanico.
Dica l'anyo 2004 en o monesterio encara residiba una comunidat de monchas, pero actualment o conchunto monastico ye propiedat d'a empresa Monasterio de Casbas, S.L. que en marzo de 2024 anunció plans ta debantar-ie un hotel con 42 habitacions.[1]
Una d'as abadesas d'o monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas estió Ana Abarca de Bolea, autora de poesía en aragonés semontanés y que i morió arredol de 1685. En a suya honor dende l'anyo 2022 o monesterio aculle un Centro d'Interpretación de l'Aragonés,[2]
O monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas fue declarau Molimento Nacional, figura legal hue substituyida por a de Bien d'Intrés Cultural.
Historia
[editar | modificar o codigo]O monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas ye un monesterio femenín fundau o 15 de marzo de 1173[3] por iniciativa d'Oria de Pallars, la muller d'Arnau Mir de Pallars Chusán, conte de Pallars Chusán y Ribagorza, y contando tamién con o refirme d'Esteban de Sant Martín, qui en ixas envuentas yera lo bispe de Uesca,[3] y que d'antes mas heba estau abat d'o monesterio de Poblet.[4]
O patrimonio monastico creixió con succesivas donacions, destacando-ne as ilesias y las suyas rendas de Casbas, Labata y Torres d'Alcanadre, amás d'heredadas en Peralta d'Alcofeya y bellas atras localidaz. O rei Alifonso II li concedió tamién os dreitos de sinyoría temporal y con ixo la potestat ta nombrar os alcaldes d'os lugars que en pendeban: Casbas, Labata, Sieso, Biarche, Vaso, Bandaliés, Torres d'Alcanadre y Peralta d'Alcofeya.[5]
En 1196 por a bula papal Prudentibus virginibus de Celestino III o monesterio quedó adscritó a la orden cisterciense de Sant Benedet (convertendo-se asinas en un monesterio dependient de l'abadía de Morimond), desvinclando-se asinas d'a diocesi de Uesca, en confirmando amás as suyas propiedaz. Bien luego, en 1208 se consagró la suya ilesia monastica.[4]
O periodo de maximo esplendor correspon a los sieglos XVI y XVII, cuan se i facioron cuantas ampliacions y reformas,[6] en destacando las feitas por l'abadesa Loisa de Laporta.[7]
Tanimientres, con a desamortización de Mendizábal o monesterio perdió la mayor part d'as suyas propiedaz y con a Guerra Civil espanyola s'accentuó la destrucción d'o suyo patrimonio artistico y documental.[4]
O 16 de noviembre de 1979 se declaró lo monesterio Molimento Nacional, y lo 16 de febrero de 2004 lo declaroron Bien d'Intrés Cultural. Tanimientres ixe mesmo anyo l'albandonó la comunidat de relichiosas y se vendió a una entidat privada, la Fundación Progea.
Abadesas
[editar | modificar o codigo]Abadesa | Abadiau |
---|---|
Isabel | Marzo de 1773 - chulio de 1182 |
Catalana | 1187 - 1204 |
Catarina d'Erill | 1205 - aprox. 1230 |
Sancha de Lizana | aprox. 1235 - aprox. 1240 |
Sancha Guillén | aprox. 1256 - aprox. 1259 |
Agnés de Ribas | aprox. 1259 - aprox. 1280 |
Urraca de Huerta | aprox. 1284 - aprox. 1295 |
Elvira Sánchez d'Antillón | aprox. 1295 - aprox. 1331 |
Tresa Gombalt d'Entenza | Noviembre de 1331 - 1350 |
Catarina Loys | 1502 - 1522 |
Cheronima Sangüesa | 1579 - 1580 |
Beatriz Cerdán de Escatrón y Heredia | 1606 - 1609 |
Cheronima d'Azlor | 1609 - 1615 |
Mariana Fajardo y Pérez[8] | 1624 - 1634 |
Loisa Laporta | 1652 - 1656 |
Loisa Laporta | 1660 - 1664 |
Anchela Laporta | 1668 - 1672 |
Ana Abarca de Bolea | 1672 - 1676 |
María Teresa Abarca de Bolea y Castro | 1729 - 1734 |
María Teresa Abarca de Bolea y Castro | 1737 - 1741 |
Cecilia Aguirre y Climent | 1778 - 1782 |
Descripción
[editar | modificar o codigo]Ilesia monastica
[editar | modificar o codigo]A planta d'a ilesia ye de cruz latina con tres absides semicirculars, con crucero y la suya nau central se troba cubierta con voveda de canyón sobre imposta, con os suyos correspondients arcos torals. A cupula octogonal sobre lo crucero s'atribui a l'abadesa Jerónima de Azlor.
Frontera prencipal
[editar | modificar o codigo]En a frontera sud d'o templo se troba la suya dentrada, con un timpano con crismón y enmarcando lo vuedo d'a puerta, en arco de meyo punto y abocinau, once arquivoltas.[6] As arquivoltas descansan sobre nueu pars de capitels lisos sin fust ni basa.[6]
Claustro y sala capitular
[editar | modificar o codigo]A lo claustro se i dentra a traviés d'una puerta con arco ochival, estando cubierta la puerta por un atrio sustentau sobre columnas; lo conchunto ye en estilo gotico, construyiu mientres os sieglos XIV-XV.
En a suya sala capitular, tamién construyida en estilo gotico, se i conservan as lapidas sepulcrals en alabastro de dos d'as suyas abadesas, todas dos d'o sieglo XIV:[7] Cheronima d'Azlor y Catarina de Loys.
O refitorio y la puerta de dentrada a lo primitivo palacio abacial son tamién goticos. Se i conserva tamién parte d'o sillerío d'o suyo coro, realizau en 1516 por o escultor Juan Bierto.
Muit enamplau mientres os sieglos XVII y XVIII, poseyeba tamién una muralla d'a cual en quedan vestichios a lo piet d'a suya torre de l'homenache, d'orichen medieval encara que esviellada en iste periodo en estilo barroco. Tamién a los suyos piez se i troba l'antiga garchola, vestichio d'os tiempos en que lo monesterio teneba lo poder temporal sobre bels lugars d'o suyo arredol.
Interior
[editar | modificar o codigo]Mientres a Guerra Civil espanyola lo monesterio perdió una part important d'os suyos biens muebles, incluyindo-ie l'aixovar de biens liturchicos y una pieza en fusta de Nuestra Sinyora d'a Gloria en estilo romanico d'o sieglo XIII. Tanimientres, encara se i conservan dos cuadros d'o sieglo XVI en l'altar mayor, un d'éls en representando a sant Bernal de Claraval y l'atro, una representación de Nuestra Sinyora con o Nino.
D'atra man, en o Museu Nacional d'Arte de Catalunya, en Barcelona, se i conserva un retaulo adedicau a santa Ursola, d'alto u baixo l'anyo 1300, procedet d'iste monesterio.[4]
Protección legal
[editar | modificar o codigo]O 16 de noviembre de 1979 se declaró lo monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas como Molimento Nacional, y lo 16 de febrero de 2004 lo declaroron Bien d'Intrés Cultural, poseyendo asinas a protección legal atorgada a ixa calificación.
Galería
[editar | modificar o codigo]-
Frontera d'o monesterio.
-
O claustro.
-
Imachen d'o claustro en primerías d'o sieglo XX.
-
L'interior d'o recinto monastico.
-
L'antiga garchola monastica.
-
Anvista cheneral d'a frontera d'a ilesia.
-
ilesia monastica.
-
Frontera d'a ilesia en una imachen de primerías d'o sieglo XX.
-
Detalle de l'escudo de l'abadesa Ana Abarca de Bolea.
-
Detalle de l'escudo d'Anchela Laporta.
-
Detalle de l'escudo de Cheronima d'Azlor.
-
Lapida de Catarina de Loys.
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (es) Mariano García: El monasterio de Casbas tendrá un hotel de tres estrellas y 42 habitaciones, en Heraldo de Aragón, 14 de marzo de 2024.
- ↑ (es) El Monasterio de Casbas arranca como Centro de Interpretación del Aragonés, en Heraldo de Aragón, 2 de chulio de 2022.
- ↑ 3,0 3,1 (es) Lourdes Ascaso Sarvisé: El Monasterio Cisterciense de Santa María de Casbas (1173-1350), Colección de Estudios Altoaragoneses, num. 5, Instituto de Estudios Altoaragoneses, Uesca, 1986. ISBN 84-398-6773-5 (.pdf).
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 (es) Monasterio de Santa María de Casbas, en monestirs.cat.
- ↑ (es) Damián Peñart: Cierre del monasterio de Casbas, en o Diario del Alto Aragón, 26 de mayo de 2014.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 (es) Jaime Cobreros Aguirre: Las rutas del románico en España. Volumen II: Aragón, Cataluña, Navarra, País Vasco y La Rioja, Grupo Anaya, S.A., Madrit, 2004, 1era edición, ISBN 84-9776-112-X, p202-203.
- ↑ 7,0 7,1 (es) Casbas de Huesca, en a Gran Enciclopedia Aragonesa.
- ↑ Estió la zaguera d'as abadesas perpetuas.
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]Se veigan as imáchens de Commons sobre o monesterio de Nuestra Sinyora d'a Gloria de Casbas.