Potencia

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O termin potencia (d'o latín potentĭa: "poder, fuerza") puet referir-se, en ista enciclopedia a:

En filosofía y teolochía[editar | modificar o codigo]

  • a la potencia, a propiedat que, seguntes Aristótil, tienen os sers (dende o punto d'anvista metafisico) de recibir os accidents que causan a transformación d'a substancia.

Lo que os sers son en l'actualidad (ser en acto) no agota tot aquello en que potencialment pueden convertir-se. Asinas, una simient de manzana encara no ye una manzanera en acto pero sí que'n ye en potencia.

A potencia aristotelica esplica o movimiento como o paso d'o ser en potencia a o ser en acto: l'actualización d'as potencialidaz de cada ser. Como cada ser en potencia amenista d'un ser en acto pa estar moviu, Aristótil concluye que be d'existir un ser sin garra potencialidat que siga puro acto y pueda actuar como prencipio d'o movimiento, un primer motor inmóbil. Tomás d'Aquino utilizará iste argumento en a primera d'as suyas cinco vías pa contrimostrar que ixe primer motor inmóbil ye Dios.

En fisica[editar | modificar o codigo]

  • a la potencia, a cantidat de treballo realizau por unidat de tiempo;
  • a la potencia electrica, a cantidat d'enerchía electrica u treballo que se transporta u que se consume en una determinada unidat de tiempo;
  • en óptica, a la potencia, o inverso d'a distancia focal d'una lente u espiello;
  • a la potencia acustica, a cantidat d'enerchía por unidat de tiempo emitida por una fuent determinada en forma d'ondas sonoras;
  • a la etapa de potencia, un amplificador d'audio;
  • a la potencia de Planck, a unidat de mida de potencia.

En quimica y farmacia[editar | modificar o codigo]

  • a la potencia d'un farmaco, a mida d'a concentración necesaria pa una respuesta X; a mayor potencia, menor concentración; ye, por tanto una relación inversa; a concentración pende de cuantos factors, entre éls l'afinidat por o suyo receptor, unión a proteínas plasmaticas, etcetera.

En as ciencias d'a vida y a salut[editar | modificar o codigo]

  • a la potencia celular, a capacidat d'una celula pa diferenciar-se en atros tipos celulars;
  • a la potencia sexual, a capacidat d'o varón d'experimentar y mantener una erección.

En matematicas[editar | modificar o codigo]

  • a la potencia, o producto que resulta de multiplicar una cantidat u esprisión por sí mesma una u mas vegadas;
  • a la potencia d'un conchunto, o conchunto definiu a partir d'as propiedaz d'o producto cartesiano;
  • a o conchunto potencia, o conchunto formau por toz os subconchuntos posibles d'un conchunto dau;
  • a la potencia d'un punto, o resultau que relaciona as largarias de segmentos de rectas que pasan por un punto dau y tallan a una circumferencia fixa;
  • a la potencia d'una preba, a probabilidat estatistica de refusar a hipotesi nula, estando cierta a hipotesi alternativa;
  • a la equipotencia, a equinumerosidat.

En politica y relacions internacionals[editar | modificar o codigo]

Por condición[editar | modificar o codigo]

Por grandaria[editar | modificar o codigo]

Por escala d'influyencia[editar | modificar o codigo]

  • a una potencia rechional, a tien a suya capacidat d'influyencia amugada a un entorno cheopolitico rechional;
  • a una potencia mundial, a que tiene una capacidat d'influyencia a livel mundial.

En esporte[editar | modificar o codigo]

En toponimia[editar | modificar o codigo]


Icono de desambigación
Icono de desambigación
Ista ye una pachina de desambigación
Ixo ye, una pachina que enumera articlos diferents con o mesmo títol y aduya a endrezar-se enta lo más adequato.
Si i yes plegato traviés de bell vinclo interno erronio, por favor torna ta correchir-lo y fer que o vinclo s'endrece ta la pachina que calga.