Diferencia entre revisiones de «Valls»
m robot Añadido: oc:Valls |
replaced: Sin d'embargo → Sindembargo |
||
Linia 36: | Linia 36: | ||
Ista ocupazión d'o territorio s'intensificó con os [[ibers]], y més encara mientres o [[Imperio Román]], cuan a ocupazión espazial estió muit intensa. |
Ista ocupazión d'o territorio s'intensificó con os [[ibers]], y més encara mientres o [[Imperio Román]], cuan a ocupazión espazial estió muit intensa. |
||
Sindembargo, no se puet charrar propiament d'a esistenzia de Valls dica o [[siegglo XII]], cuan la [[Corona d'Aragón]] ya eba conquerito a [[comarcas de Catalunya|comarca]]. |
|||
== Economía == |
== Economía == |
||
Linia 50: | Linia 50: | ||
=== ''Calçots'' y ''calçotades'' === |
=== ''Calçots'' y ''calçotades'' === |
||
Os ''calçots'' son unas [[zebolla]]s (d'a bariedat ''Blanca Tardana de Lérida'') que se puet trobar en zonas d'as comarcas de l'[[Alto Campo]], [[Baxo Campo]], [[Tarragonés]] y [[Baxo Penedés]], y que se ''calzan'' (d'aquí o suyo nombre) con tierra sobre os suyos brotes ta que crexca en altaria, quedando un tallo blanco d'arredol de |
Os ''calçots'' son unas [[zebolla]]s (d'a bariedat ''Blanca Tardana de Lérida'') que se puet trobar en zonas d'as comarcas de l'[[Alto Campo]], [[Baxo Campo]], [[Tarragonés]] y [[Baxo Penedés]], y que se ''calzan'' (d'aquí o suyo nombre) con tierra sobre os suyos brotes ta que crexca en altaria, quedando un tallo blanco d'arredol de 20–25 cm de largaria. |
||
A suya temporada de cautibo ye a finals d'[[ibierno]] y prenzipios de [[primabera]], y se preparan a la brasa, sobre un fuego y brasa de [[sarmiento]]s de [[biña]], cremando a parte exterior d'a zebolla y dexando o suyo interior tierno y cremoso. Ta minchar-los, s'elimina con as mans a parte cremada, s'alzan y se minchan enteros, mullatos en una [[salsa]] espezial. Ye nezesario fer serbir uns babers ta no ensuziar-se. Zaguerament, ye una autibidat [[Torismo|turistica]] en a [[comarcas de Catalunya|comarca]], con as ditas ''[[calçotades]]''. |
A suya temporada de cautibo ye a finals d'[[ibierno]] y prenzipios de [[primabera]], y se preparan a la brasa, sobre un fuego y brasa de [[sarmiento]]s de [[biña]], cremando a parte exterior d'a zebolla y dexando o suyo interior tierno y cremoso. Ta minchar-los, s'elimina con as mans a parte cremada, s'alzan y se minchan enteros, mullatos en una [[salsa]] espezial. Ye nezesario fer serbir uns babers ta no ensuziar-se. Zaguerament, ye una autibidat [[Torismo|turistica]] en a [[comarcas de Catalunya|comarca]], con as ditas ''[[calçotades]]''. |
||
Linia 134: | Linia 134: | ||
|- |
|- |
||
| bgcolor="#FF4500" | '''[[Partit Socialista Unificat de Catalunya|PSUC]]/[[Iniciativa per Catalunya|IC]]''' |
| bgcolor="#FF4500" | '''[[Partit Socialista Unificat de Catalunya|PSUC]]/[[Iniciativa per Catalunya|IC]]''' |
||
| bgcolor="#FF6347" align="right" | 3<ref>[[Partit Socialista Unificat de Catalunya]].</ref> |
| bgcolor="#FF6347" align="right" | 3<ref name="ReferenceA">[[Partit Socialista Unificat de Catalunya]].</ref> |
||
| bgcolor="#FF6347" align="right" | 1<ref |
| bgcolor="#FF6347" align="right" | 1<ref name="ReferenceA"/> |
||
| bgcolor="#FF6347" align="right" | - |
| bgcolor="#FF6347" align="right" | - |
||
| bgcolor="#FF6347" align="right" | - |
| bgcolor="#FF6347" align="right" | - |
Versión d'o 23:25 18 ago 2010
Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Localidat Espanya
Valls ye un municipio catalán situato en a provincia de Tarragona, capital d'a comarca d'Alto Campo y d'o partito chudicial de Valls.
A suya poblazión ye de 24.710 abitants (2008), en una superfizie de 55,28 km² con una densidat de poblazión de 447,00 hab/km².
Cheografía
Valls ye situato a 215 metros d'altaria sobre o ran d'o mar, a una distanzia de 19 km de Tarragona, a capital d'a suya provincia.
D'o suyo termin monecipal fan parte os lugars de Picamoixons, Fontscaldes y Masmolets y a urbanizazión d'El Bosc de Valls, a más d'os despoblatos de L'Espinavesa, El Palau de Reig y Olivet.
Istoria
En estar situato en un puesto de paso, en a plana, a man d'o río Francolí, o termin monecipal de Valls ya fue ocupato en a Preistoria, como muestra, entra atros, un chazimiento arqueolochico en Picamoixons.
Ista ocupazión d'o territorio s'intensificó con os ibers, y més encara mientres o Imperio Román, cuan a ocupazión espazial estió muit intensa.
Sindembargo, no se puet charrar propiament d'a esistenzia de Valls dica o siegglo XII, cuan la Corona d'Aragón ya eba conquerito a comarca.
Economía
Tradizionalment, a economía de Valls yera basata en l'agricultura, con biña, olibera, zerials, almendrera y abellanera. Autualment, destaca tamién a ganadería, en espezial l'abicultura.[1]
Demografía
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1497-1553: fuegos; 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito |
Cultura
Castellers
Os castellers, agrupatos en as ditas colles castelleres, son uno d'os siñals d'identidat de Valls y d'as comarcas amanatas (Penedés y Campo de Tarragona), y bi naxioron en o sieglo XVIII; a colla castellera más antiga conoxita ye a Colla dels Pagesos, establita en 1801 en Valls.[2] Os castellers construyen castells (castiellos, en aragonés) umans, alzatos sin aduya mecanica de dengún tipo, que gosan plegar ta os nueu u diez pisos d'altaria.
Calçots y calçotades
Os calçots son unas zebollas (d'a bariedat Blanca Tardana de Lérida) que se puet trobar en zonas d'as comarcas de l'Alto Campo, Baxo Campo, Tarragonés y Baxo Penedés, y que se calzan (d'aquí o suyo nombre) con tierra sobre os suyos brotes ta que crexca en altaria, quedando un tallo blanco d'arredol de 20–25 cm de largaria.
A suya temporada de cautibo ye a finals d'ibierno y prenzipios de primabera, y se preparan a la brasa, sobre un fuego y brasa de sarmientos de biña, cremando a parte exterior d'a zebolla y dexando o suyo interior tierno y cremoso. Ta minchar-los, s'elimina con as mans a parte cremada, s'alzan y se minchan enteros, mullatos en una salsa espezial. Ye nezesario fer serbir uns babers ta no ensuziar-se. Zaguerament, ye una autibidat turistica en a comarca, con as ditas calçotades.
O suyo orichen ye en Valls, que tien una Denominazión d'Orichen ta a protezión d'os suyos calçots. Se diz que estió un campesín u pagès de Valls, dito o Xat de Benaiges quien descubrió o prozedimiento a finals d'o sieglo XIX.
Administración
Reparto de conzellers
Partito | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 |
PSC | 6 | 9 | 9 | 10 | 8 | 7 | 8 | 7 |
CiU | 5 | 6 | 6 | 9 | 10 | 8 | 9 | 10 |
CC-UCD | 2 | - | - | - | - | - | - | - |
CUP | - | - | - | 1 | -[3] | - | 1 | 1 |
ERC | 1 | - | 2 | 1 | 2 | 5 | 2 | 2 |
PP | - | 1[4]. | - | - | - | 1 | 1 | 1 |
PSUC/IC | 3[5] | 1[5] | - | - | 1[6] | - | - | - |
Total | 17 | 17 | 17 | 21 | 21 | 21 | 21 | 21 |
Fuent: MUNICAT, en a pachina web d'a Generalitat de Catalunya.
Alcaldes
Lechislatura | Nombre | Partito politico |
---|---|---|
1979–1983 | ||
1983–1987 | ||
1987–1991 | ||
1991–1995 | ||
1995–1999 | ||
1999–2003 | ||
2003–2007 | ||
2007–2008 | Dolors Batalla i Nogués | CiU |
2008–2011 | Albert Batet Canadell | CiU |
Molimentos
- Ilesia arziprestal de San Chuan, d'estilo gotico, d'o sieglo XVI, con portalada renaxentista. A suya capiella d'o Roser tien un mosaico sobre a batalla de Lepanto
Fiestas
Localidaz achirmanatas
- Andorra la Vella (Andorra).
- Chahal (Guatemala).
- Saint-Cyr-sur-Loire (Zentro, Francia).
- Settimo Torinese (Piemont, Italia).
Enrastres externos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre Valls.
- (ca) Pachina web monecipal.
- (ca) Informazión de Valls en a web d'Alto Campo.
- (ca) Informazión en a pachina web d'a Generalitat de Catalunya.
- (ca) Informazión en a pachina web d'o Institut d'Estadística de Catalunya.
Referencias
- ↑ (ca) Valls en AltCamp.info.
- ↑ (ca) Colla Vella dels Xiquets de Valls (1801-1876).
- ↑ Se presenta coaligata con Iniciativa per Catalunya.
- ↑ Alianza Popular-Partido Democrático Popular-Unión Liberal
- ↑ 5,0 5,1 Partit Socialista Unificat de Catalunya.
- ↑ En coalizión con a Candidatura d'Unitat Popular.
Municipios d'a comarca de l'Alto Campo | |
---|---|
Aiguamúrcia | Alcover | Alió | Bràfim | Cabra del Camp | Figuerola del Camp | Els Garidells | La Masó | El Milà | Montferri | Mont-ral | Nulles | El Pla de Santa Maria | El Pont d'Armentera | Puigpelat | Querol | La Riba | Rodonyà | El Rourell | Vallmoll | Valls | Vilabella | Vila-rodona |