Ir al contenido

Aegypius monachus

De Biquipedia
Aegypius monachus
Aegypius monachus
Denominacions populars
vueitre negro
Estau de conservación

Cuasi menazau (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Aves
Accipitriformes
Accipitridae
Aegypius
Aegypius monachus
Descripción
Aegypius monachus
L., 1766
Distribución cheografica

O vueitre negro[1][2] (nombre cientifico Aegypius monachus L., 1766) ye una au carnucera de l'orden Accipitriformes y a familia d'as accipitridas. Ye a sola especie en o suyo chenero y una d'as cuatre especies de vueitres que se puede trobar en Europa, en chunto con o trencauesos, l'alica blanca y o vueitre alionau.

Ye un vueitre de mida graniza, con envergaduras d'alas que gosa pasar de 250 centimetros, y se conoix a-escape por a color de plumas negra u marrón fusca por tot, y porque, a diferencia d'o suyo parient o vueitre alionau, o cuello no lo tiene pelau sino con plumas dica la toza, de forma que fa recordar a capucha d'un monche (d'an viene o suyo nombre latín: «monachus» ye «monche»).

Descripción

[editar | modificar o codigo]

O vueitre negro ye una accipitrida a-saber-qué gran, mas gran que os atros vueitres, que s'identifica fácil por a coloración d'as plumas en cheneral marrons tendendo a fusco-musco. A capeza no la tiene pelada como atros, sino que a parte sin pluma se limita a la cara y un poquet por a gorga, an que a piel espullada la tiene negra. Os uellos son tamién mas fuscos que os d'atros vueitres, con un iris negro que aparenta que tot lo uello lo en sía. O pico y as zarpas son color cenisa.

Ye mas solitario que a suya parient, o vueitre alionau, y por un regular acude ta os carnuzos solo u con a parella, no pas en banda. Cuan i plega mas tarde que os vueitres alionaus, no ye raro que o vueitre negro aprofite que ye mas gran pa enrestir-les y meter a raya a os alionaus y asinas poder minchar.

Fan o niedo en alto d'un árbol y lo tornan a aprofitar un anyo a par de l'atro. Forma parellas estables, cosa ni mica estranya entre as rapaces. Os dos pais s'ocupan de fer a cobada y d'alimentar a un solo pollet que crían cada anyada.

Presencia en Aragón

[editar | modificar o codigo]

En o mes de marzo de 2021 se confirmó a presencia de lo menos dos parellas d'istos animals en Aragón, que dimanaría de a Reserva de Caza de Boumort (provincia de Leida) y d'un eixemplar liberau en o Pirineu catalán en 2014. O 5 d'abril d'ixe anyo os Achents de Protección d'a Naturaleza d'o Gubierno d'Aragón confirmón a presencia d'un niedo ocupau por una d'as dos parellas en suelo aragonés.[3] De plantar buen piet, se tornaría la primer vez en un ciento d'anyos que os vueitres negros se reproducen en Aragón, dende que desapareixión ya fa mas d'un sieglo, y Aragón estaría alavez a tercera Comunidat Autonoma espanyola an que as cuatre especies de vueitre s'han tornau a reproducir.[3]

Anque a especie se considera en ran de «cuasi menazada» deguntes a Unión Internacional por a Conservación d'a Naturaleza (IUCN), en o Estau espanyol a suya clasificación ye «vulnerable».[3]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024 (accesible vía web).
  2. VIDALLER TRICAS, Rafel, Libro de As Matas y Os Animals; Dizionario aragonés d'espezies animals y bechetals; Ed. Val d'Onsera. Zaragoza, 2004. ISBN 978-84-8986-235-7
  3. 3,0 3,1 3,2 (es) Noticia «El buitre negro vuelve a criar en Aragón tras más de un siglo de ausencia», consultada o 5 d'abril de 2021.

Enlaces externos

[editar | modificar o codigo]