Vipera aspis
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Vipera aspis | ||||||||||||||||||||
 Vipera aspis . | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| Vipera aspis | ||||||||||||||||||||
| Linné, 1758 | ||||||||||||||||||||
 Distribución d'a Vipera aspis | ||||||||||||||||||||
Vipera aspis ye una especie de gripia u escurzón distribuita por Europa Occidental y que se troba en os Pireneus, Prepireneu, a part alta d'a val d'Ebro y o norueste d'o Sistema Iberico. Perteneixe a o chenero Vipera, familia Viperidae, suborden Serpentes, orden Squamata y clase Reptilia. Ye a mas verenosa d'as tres gripias ibericas.
Se diferencia d'atras gripias en a forma d'o morro, con o cabo prominent, adrezando-se liucherament ent'alto y dos u tres escatas apicals.
Denominacions vernaclas[editar | modificar o codigo]
Denominacions vernaclas no exclusivas en aragonés son gripia y escurzón. Gripia ye a evolución d'a palabra latina Vipera d'alcuerdo con a fonetica aragonesa (VIPERA > VIPRA > VRIPA > gripia, como en gramito), u escurzón, mes propia d'as parlas aragonesas orientals (Sobrarbe, Ribagorza), y de l'aragonés residual d'o Baixo Aragón, Mayestrato y Gúdar-Chabalambre, y cognato d'o catalán escurçó, que se diz en o catalán nordoccidental d'as comarcas orientals d'Aragón.
Se fa mención d'a gripia como vipra en o "Libro d'el Trasoro" y li dedican un capítol.
Subespecies[editar | modificar o codigo]
- V. aspis aspis, present en gran parti de Francia, os Pirineus, o sud d'a Selva Negra en Alemanya, o nord d'Italia y l'oeste de Suiza.
- V. aspis atra, en Suiza.
- V. aspis francisciredi, centro d'Italia.
- V. aspis hugyi, Italia meridional.
- V. aspis zinnikeri, present en Gascunya, Andorra y en o Pirineu central espanyol.
Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]
Vinclos externos[editar | modificar o codigo]
Se veigan as imachens de Commons sobre Vipera aspis.
Wikispecies tiene un articlo sobre Vipera aspis.
