Talio

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Talio
MercurioTalioPlomo
In

Tl

Nh
Información cheneral
Nombre, simbolo, numero Talio, Tl, 81
Serie quimicaMetal d'o bloque p
Grupo, periodo, bloque 136, p
Colorblanco archent
Peso atomico 204.3833 g·mol−1
Configuración electronica [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p1
Electrons por capa 2, 8, 18, 32, 18, 3
Propiedaz fisicas
Fasesolido
Densidat (a t.a.)11.85 g·cm−3
Densidat en liquido en o p.f.11.22 g·cm−3
Punto de fusión577 K
(304 °C, 579 °F)
Punto d'ebullición1746 K
(1473 °C, 2683 °F)
Entalpía de fusión4.14 kJ·mol−1
Entalpía de vaporización165 kJ·mol−1
Calor especifica(25 °C) 26.32 J·mol−1·K−1
Presión de vapor
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T/K 882 977 1097 1252 1461 1758
Propiedaz atomicas
Estructura cristalinahexagonal
Estatos d'oxidación3, 1 (oxido meyo basico)
Electronegatividat1.62 (escala de Pauling)
Enerchías d'ionización 1ª: 589.4 kJ·mol−1
2ª: 1971 kJ·mol−1
3ª: 2878 kJ·mol−1
Radio atomico170 pm
Radio covalent170±8 pm
Radio de van der Waals196 pm
Atra información
Ordenación magneticadiamagnetico[1]
Resistividat electrica(20 °C) 0.18 µΩ·m
Conductividat termal(300 K) 46.1 W·m−1·K−1
Dilatación(25 °C) 29.9 µm·m−1·K−1
Velocidat d'o sonito(20 °C) 818 m/s
Modulo d'elasticidat8 GPa
Mod. elast. transversal2.8 GPa
Modulo de compresión43 GPa
Coeficient de Poisson0.45
Dureza Mohs1.2
Dureza Brinell26.4 MPa
Numero CAS7440-28-0
Isotopos mas estables
iso AN Vida MD ED (MeV) PD
203Tl 29.524% 203Tl ye estable con 122 neutrons
204Tl sin 119 Ms
(3.78 a)
β 0.764 204Pb
ε 0.347 204Hg
205Tl 70.476% 205Tl ye estable con 124 neutrons

O talio ye un elemento quimico d'a tabla periodica de simbolo Tl y numero atomico ye 81. Iste metal griso y maleable se pareixe a l'estanyo pero se descolora cuan s'exposa a l'aire. O talio ye extremadament toxico y s'usa en raticidas y insecticidas, pero dende que se piensa que probablement produce cáncer, o suyo uso s'ha limitato muito u mesmo s'ha eliminato en muitos países. Tamién ye usato en detectors d'infrarroyos. Tamién ha estato usato en bels asasinatos.

Caracteristicas notables[editar | modificar o codigo]

1 g de talio

Iste metal ye muit tovo y maleable y se puet tallar mesmo con un cuitiello. Cuan s'exposa a l'aire, primero tien un brillo metalico pero a escape se torna d'una color grisa azulenca que remera a o plomo (ixo s'evita conservando-lo en petrolio). Una pesata capa d'oxido se forma en a superficie d'o metal en deixar-lo en contacto con l'aire. En presencia d'augua, o talio forma o hidroxido de talio.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre o talio.