Soricidae

De Biquipedia
Soricidae
Blarina carolinensisPCSL20933B.jpg
Blarina carolinensis, un morganyo de Nordamerica.
Denominacions populars
Soricidos
Clasificación scientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Mammalia
Subclase:
Theria
Infraclase:
Placentalia
Soricomorpha
Soricidae
Descripción
Soricidae
FISCHER de WALDHEIM, 1817

Os soricidos (scientificament, en latín, Soricidae (Fischer de Waldheim, 1817)) son una familia de mamiferos placentarios adintro d'a orden Soricomorpha. Arredol de 300 especies pertenecen a ista familia a traviés de 23 cheneros.[1]

Tienen un aspecto que puede recordar a un zorz, pero no tienen cosa que veyer con os radedors. A familia incluye os animals que en aragonés se conoix como musaranyas y morganyos. Son animals de dieta insectivora.

Descripción[editar | modificar o codigo]

Son mamiferos de mida muit chica; a especie más gran conoixida ye Suncus murinus que habita en Asia y gosa arribar a os 15 centimetros de largaria. A más chiquinina ye Suncus etruscus, d'Europa, con dende 3,5 dica 5 cm y 1,8 dica 3 gr de peso, que podría estar a especie de mamifero más chica.[2] A mayoría d'especies no arriba ni a fer a mida d'un ratón.[1]

O mueso ye largo y rematau en punta, y os uellos muit chicorrons y curtos de vista. O pelo, preto y fino, puet estar repelent a l'augua en bellas especies, o que ye beneficioso por l'habitat humedo a on que viven.

Tienen a capeza graniza en comparanza con o cuerpo. O cranio no tiene arcos zigomaticos, con a mandibula muit caracteristica, que se le une por medio de dos procesos condiloides.[1] A formula dentaria caracteristica ye 3/1-2, 1/0-1, 1-3/1, 3/3 = 26-32, con os primers incisivos superiors, curtos, con una corona principal y una segunda más discreta que fa pensar más d'una vegada en un segundo dient.[1] Os incisivos inferiors son largos y con una sola corona, recordando prou a os d'un radedor.

A diferencia d'os radedors, os soricidos esviellan os dients quan encara son en l'utero de su mai y no les creixen os dients contino, y en naixer con os dients definitivos y sin que ixes creixcan en a vida, se piensa que s'eslucian dica gastar-los y os animals más viellos podrían morir sulsius por no poder ni minchar.[1]

Metabolismo[editar | modificar o codigo]

Os soricidos son conoixius por o metabolismo rapidismo que tienen.[1] Qualques especies pueden gastar 3,22 centimetros cubicos d'oxicheno por hora,[2] o que se muestra en una actividat quasi perén, día y nueit, y a necesidat de minchar quasi contino. Bellas especies pueden minchar 3 vegadas o suyo peso corporal en insectos, limacos, cucos y atros invertebraus cada día.[1]

Etimolochía[editar | modificar o codigo]

O nombre Soricidae deriva de Sorex, -icis[1] parola latina que designaba as musaranyas pero tamién os zorz más chiquilins (bella cosa como «ratonet», «ratolichón») y que ye a radiz de parolas como o francés souris[3] u l'italiano sorcio[4][5] (ratón). Soricis + oidés significa «con a forma d'o ratón».[1]

O chenero Sorex ye antimás un d'os más numerosos en especies adintro d'a familia.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 (en) Soricidae en Animal Diversity Web, consultada o 28 d'agosto de 2018.
  2. 2,0 2,1 (en) Suncus etruscus, consultada o 29 d'agosto de 2018.
  3. (fr) Gaffiot, F. Dictionnaire illustré Latin-Français. Hachette, 1934. OCLC 319740495
  4. (it) Sorcio en Dizionario di Italiano, consultau o 28 d'agosto de 2018.
  5. (it) Sorcio en Grande Dizionario Italiano, consultau o 28 d'agosto de 2018.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]