Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
A especie fa parte d'o cheneroRubus, común con as barzas, con as que lochicament se troba muit emparentada. As caracteristicas morfolochicas d'a chordonera recordan a la suya parient a barza, pero no gosa manifestar un desarrollo tan important como ixaltra, en formando verdugos mas finez y creixendo mas a ran de tierra. Como a resta d'especies de Rubus, as chordoneras tamién se reproducen vechetativament y creyan formacions de muitos individuos chuntos, que reciben o nombre de chordonals.
O chordón se describe como un matullo de fulla caduca provisto d'un talloperenne curto y soterranio (u rizoma) a on que se forman anyalment una serie de canyas u percullos. A chordonera mide entre 1 y 2 metros d'altaria[2] y presenta tallos lenyosos redondiatos y con brancas provistas de punchas finas y rectas poco resistents. As fuellas son pinnatas, con 3, 5 u 7 foliolos verdes en l'anverso y blanquinyosos y pilosos por o reverso. Os foliolos son toz sésils u cuasi, fueras d'o que se troba en l'extremo, que tien peciolo.[2]
As flors son blancas, hermafroditas y auto-fértils en a mayoría d'as variedaz. A corola ye formata por 5 petalos poco vistosos y o caliz ye persistent y formato por 5 sepalos.
Presenta numerosos estambres libres y tiene cualques ovarios, pero nomás un ovulo fértil, de traza que cada ovario orichinará una drupa chiquinina.
O fruito ye un conchunto de diversas drupas (polidrupa) dito chordón, de color royo no brillant y peludet, que madura de verano u d'agüerro.
O chordón ye muit pareixido d'a mora d'a barza, pero se'n diferencia porque conserva a suya color roya en a matureza, mientres que as moras d'as barzas se tornan negras en o suyo estato maturo.
S'ha caracterizato por un numero considerable d'antocianinas, entre as cuals s'ha de destacar cianidin-3-soforosido, cianidin-3-(2(G)-glucosilrutinosido), cianidin-3-sambubiosido, cianidin-3-rutinosido y cianidin-3-xilosilrutinosido.
Amás d'estar comestible, d'o fruito se'n obtiene un xarope muit perfumato, colorants y modificadors d'a sabor.
Tradicionalment as fuellas s'han utilizato com a relaxant uterino, como estimulant y en infusión, ta o tractamiento de diarreras y atros trastornos gastro-intestinals.
S'ha emplegato tamién en ista forma ta amillorar os simptomas d'os costipatos y en Europa tamién ta facilitar os partos.
Os clasicos cuberdonsbelgas son un lamín que gosa aromatizar-se tipicament con chordons
O chordón vive mas que mas en marguins de tierra de camins, comas en as selvas y terrenos rocosos.[3] En climas atlanticos tenderá a creixer en zonas baixas mientres que en climas calidos lo ferá en zonas mas altas.
O chordón ye un fruito comestible sobrebueno, una mica mas aceto que a fraga, pero con un taste propio muit caracteristico y intenso. Se fa servir a sobén en pastelería.
Ye o ingredient prencipal d'una d'as mermeladas mas populars.