Ir al contenido

Calotriton asper

De Biquipedia
(Reendrezau dende Euproctus asper)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Calotriton asper

Anvista dorsal d'o Calotriton asper.
Estato de conservación

cuasi menazata
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Amphibia
Orden: Urodela
Familia: Salamandridae
Subfamilia: Pleurodelinae
Chenero: Calotriton
Especie: C. asper
Calotriton asper
Dugès, 1852
Aria de distribución
Aria de distribución de Calotriton arnoldi.

O guardafuents pirenenco (Calotriton asper (Dugès, 1852), tamién conoixito como Euproctus asper) ye una especie d'urodelo endemico d'os Pireneus, que se troba distribuito por as versants d'Espanya, Francia y Andorra, abitando-ie de maniera tipica os puestos de montanya meya y alta montanya. D'alcuerdo con a revisión taxonomica actual, l'anterior chenero Euproctus queda restrinchito a las especies de Corcega y Cerdenya, y as especies d'o Pireneu y a comarca suya se clasifican en o chenero Calotriton. D'esta traza o guardafuents pirenenco ye una d'as dos especies perteneixents a lo chenero Calotriton, estando l'altra especie Calotriton arnoldi, d'o macizo d'o Montseny.

Os adultos fan dende 10 dica 15 cm de lonchitut, estando-ne la metat aproximadament a largaria d'a coda, que ye comprimida lateralment. O lumo el tienen marrón u pardo, con piquetas fuscas, bellas vegadas con una linia amariella u verdisca que les ne recorre dende a cabeza dica la coda. O vriente el tienen amariello de regular, pero en os masclos en a epoca de reproducción se torna royisco. En comparanza con altras especies de guardafuents, a los masclos d'o Calotriton asper no les creixe garra cresta ni en a esquerna ni en a coda en a epoca reprodutora.

Se'l puede trobar en corsos d'augua, vivers, naixedors u dica en fuents y cumos (d'astí ye d'a on dimana lo nombre popular d'os «guardafuents») d'entre os 500 y os 2500 metros d'altitut. Manifiesta actividat predominadera de nueitz, remanindo poco activo de días, y anque ye bella cosa mes terrestre que no altras especies de guardafuents, se'l troba meso en l'augua de regular, esplazando-se caminando per o fundo per cuentas de nadar (cosa que no fan si que de forma ocasional). A suya metamorfosi se completa en una anyada en os puestos d'altitut mes baixa, pero puede fer-la en dos si o clima ye mes frido, como gosa pasar en l'alta montanya. Se reproducen dipositando uevos, no libran as crías vivas como sí que fan cualcunas d'as altras especies. A hibernación ye muit larga en os puestos fridos, d'entre 8 y 9 meses anyals, cosa que les permit de sobrevevir-ie millor que no as altras especies d'anfibios.

Se veiga tamién

[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]