Alifonso III d'Aragón

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Alifonso III d'Aragón
Rei d'Aragón


1285 - 18 de chunio de 1291
Coronación Zaragoza, 15 d'abril de 1286
Predecesor Pero III
Succesor Pero IV

1285 - 18 de chunio de 1291
Coronación Valencia, 2 de febrero de 1286
Predecesor Pero I
Succesor Pero II
Naixencia 1265
Valencia
Muerte 18 de chunio de 1291
Barcelona
Enterreco Seu de Barcelona
Conchuche/s Alionor de Castiella y Portugal
Casa reyal Casa d'Aragón
Dinastía Barcelona
Pai Pero III
Mai Constanza de Sicilia

Alifonso III d'Aragón, dito o Liberal, o Cheneroso u o Franco (1265-1291) estió rei d'Aragón como Alifonso III, de Valencia como Alifonso I y Conde de Barcelona como Alifonso II entre 1285 y 1291, y rei de Mallorca como Alifonso I entre 1286 y 1291.

Monarca de caracter feble que en os suyas seis anyadas de reinau cedió a las desichencias d'os nobles y d'a curia romana, a conquiesta de Menorca, o Tractau de Tarascón por os conflictos derivaus por a posesión de Sicilia y os conflictos con a nobleza aragonesa estioron os aspectos mas importans d'o suyo reinau. Confirmó o fuero de Calatayú.

Antecedents familiars[editar | modificar o codigo]

Naixiu de Valencia en 1265. Fillo mayor de Pero III d'Aragón y d'a suya muller Constanza de Sicilia, filla de Manfredo I de Sicilia.

En morir su pai, heredó os territorios d'a Corona d'Aragón, mientres que o suyo chirmán Chaime II d'Aragón heredó o Reino de Sicilia.

En 1282 gubernó os reinos de su pai cuan iste marchó a la conquiesta de Sicilia, ta dimpués fer-se cargo d'o gubierno d'o reino insular. En 1285 fació parti d'a esfensa d'os condaus catalans debant de l'ataque de Felipe III de Francia.

Conquiesta de Mallorca y Ibiza[editar | modificar o codigo]

Entre 1285 y 1286 conquistó por encargo de su pai as islas d'Eivissa y de Mallorca a su tío Chaime II de Mallorca, quedando o reino de Mallorca como tributario d'o d'Aragón. De feito cuan Pero III falleció en Vilafranca del Penedès, o suyo fillo Alifonso se trobaba en Mallorca a o mando d'una expedición ta castigar a su tío Chaime II de Mallorca por l'aduya que l'heba dau a o monarca francés Felipe III en o suyo intento d'invadir Catalunya en chunio-octubre de 1285. Rematada a expedición, Alifonso III tornó enta Alicant.

Coronación[editar | modificar o codigo]

Dimpués d'arribar ta Alicant en rematar a conquiesta d'o Reino de Mallorca, marchó enta a ciudat de Valencia, a on fue churau rei o 2 de febrero de 1286. Posteriorment fue coronau rei d'Aragón en a Seu de Zaragoza o 9 d'abril de 1286 por o bispe de Uesca, ya que no se i trobaba l'arcebispe de Tarragona, que ye qui heba de coronar a os reis d'Aragón dende tiempos de Pero II, encara de feito dengún rei d'Aragón fue coronau por iste cargo eclesiastico.

Conquiesta de Menorca[editar | modificar o codigo]

Asinas pues ya como rei d'Aragón paró a expedición ta prener a isla de Menorca a l'almocharife Abû’Umar. Asinas, en as Corz celebradas en Uesca o 18 d'octubre de 1286 convocó a os suyos subditos en Salou ta dende astí partir a la conquiesta d'a isla. Menorca heba estau tradicionalment vasallo d'Aragón dende os tiempos en que Chaime I conquistó Mallorca (1231), pero o rei d'a isla fue acusau d'aliar-se con Tunisia y indreitament con Francia y de refirmar a cuantas plazas norteafricanas, antimás d'haber-se convertiu en un refuchio de piratas que entorpecían o comercio.

Estatua d'o rei Alifonso III o Liberal en a ciudat menorquina de Maó.
A suya sepoltura

O 21 de noviembre salioron as naus que facioron escala en Mallorca, a on remanioron dica dimpués de Nadal. As fuerzas -que se calcula, que facioron parti d'a expedición- contaban con bels 20.000 hombres y mas de 100 naus catalanas, aragonesas y sicilianas. Arriboron a o puerto de Maó o 5 de chinero de 1287, pero as tropas cristianas no desembarcoron dica o 17 d'o mesmo mes, día en que actualment se celebra o día de Menorca. Encara que as tropas musulmanas resistioron, habioron de replegar-sen a o castiello de Sent Agáyz (Santa Agueda) y demandar a rendición.

O 20 de chinero se sinyoron os Pactos de Sent Agáyz, por os que os habitants d'a isla pasaban a estar siervos d'o rei d'Aragón y toz os suyos bienes, fueras d'as ropas, incautaus a menos que bosaran siet doblas y meya d'oro en o plazo de seis meses. Os que no pudioron pagar fuoron vendius como esclavos en mercaus d'o norte d'Africa, como Bochía u Tripoli. A o rei Abû’Umar se le permitió albandonar a isla enta a Berbería con 200 familiars suyos, amás d'a suya biblioteca, as restas mortals de su pai Said Ibn Hakam, cincuanta espadas y atros obchectos ta o viache. A isla quedó despoblada, as suyas tierras fuoron repartidas entre a nobleza y a repoblación la facioron aragoneses, valencianos y catalans. Permaneció en Ciutadiella mientres 45 días, a on dictó as directrices ta o gubierno d'a isla y mandó construyir a Seu de Santa María dencima de l'antiga mezquita, encara que a suya construcción prencipió alto u baixo en 1300 cuan Alifonso III ya heba muerto.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

  • (es) "Sepulcros de la Casa Real de Aragón", Ricardo del Arco y Garay. Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas. Madrit, 1945. OCLC 11818414

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]


Predecesor:
Pietro III
Rei d'Aragón
1285 - 1291
Succesor:
Chaime II