Tosos

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tosos
Municipio d'Aragón
Escudo d'armas
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
Municipio
 Aragón
 Zaragoza
Campo de Carinyena
Partiu chudicial Zaragoza
Superficie 68,6 km²
Población
 • Total

163 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

585 m.
Distancia
 • 50 km

enta Zaragoza
Alcalde José Luis Ansón Gómez
Codigo postal 50154
Parroquial
 • Archidiocesi
 • Arcipestrau

Zaragoza
Carinyena-Muel
Ríos Uerba
Coordenadas
Tosos ubicada en Aragón
Tosos
Tosos
Tosos en Aragón
Web oficial

Tosos ye un municipio aragonés de la provincia de Zaragoza, situato en la comarca de lo Campo de Carinyena y partiu chudicial de Zaragoza.

La suya población ye de 246 habitants (2008), en una superficie de 68,6 km², con una densidat de 3,59 hab/km².

Cheografía[editar | modificar o codigo]

Ye situato chunto à La Uerba, auguas entabaixo de lo Entibo de las Torcas, a 585 metros d'altaria dencima de lo livel d'a mar y a una distancia de 50 km de Zaragoza, la capital de la suya provincia.

En lo cabalto de lo mesmo lugar de Tosos bi ha un parache con unas penyas d'almendrón de lo terciario.[1]

Historia[editar | modificar o codigo]

L'orichen de lo nuclio de Tosos ye l'antigo Alcanyicello, huei en ruinas. Tamién bi ha repuis de lo que podió estar lo castiello d'Alcanit de la Uerba u Alcanyiz de la Uerba.

Las mugas de Tosos con las localidaz d'Ailés, Longars, Fuent de Todos y Villanueva de la Uerba s'establioron en 1240.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

A Penya Chiquita

Lo toponimo Tosos puet interpretar-se a partir de las penyas que bi ha en lo suyo cabalto, (Penya Chiquita, Penya Tajada, Penya d'el Garbanzo y Penya Domingo Marín) con almendrón duro en la part superior y que s'amanan vagament a lo que en bels puestos s'entiende por tozal en aragonés y teso en castellano. Por atra part en lo Campo de Borcha existen las parolas tuso ("piedra gran"), y tusazo ("pedrada"),[2] relacionadas etimolochicament con lo toponimo Tosos y talment con l'aragonés "Tozal".

Bi ha bel microtoponimo con component en aragonés: Alitonero, Las Algeciras, Artigazo, El Artigazo Bajo, Badinas, Vaguada de Vicén, Balsa Jambres, La Balseta, Balsete Sampietro, Barranco de Las Fontanillas, Barranco de Las Canales, Barranco de Pontarrón, Escalcivos, Las Fontanillas, Gabardosa, Carravillanueva, Carralastorcas, Carralongares, Carrapaniza, Monte Valderrobres, Noguera, Peña del Royo, El Plano, Las Planas, Planilla y Zafranal, pero destacando los navallos: Navallo (y Barranco d'el Navallo), Navallo Blanco, Navallo El Cabezo, Navallo La Cantera, Navallo La Caseta, Navallo el ermitaño, Navallo de los Galos, Navallo El Gorrión, Navallo Lobera, Navallo El Lobo, Navallo Mulas, Navallo Ortiz, Navallo Los Pablicos y Navallo Zate.

Demografía[editar | modificar o codigo]

Evolución demografica
1362 f 1495 f 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- - 345 710 682 884 937 819 865

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
827 891 981 801 888 592 472 297 250

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - 211 - 206 203 200 192 194

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
210 217 221 215 239 246 - - -

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- 162 - - - - - - -

 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Administración[editar | modificar o codigo]

Reparto de concellers[editar | modificar o codigo]

Eleccions municipals
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011
Partido de los Socialistas de Aragón 4
Partido Aragonés 1
Total 5

Alcaldes[editar | modificar o codigo]

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
19791983
19831987
19871991
19911995
19951999
19992003
20032007
20072011
20112015 José Luis Ansón Gómez Partido de los Socialistas de Aragón
20152019
20192023
20232027 Luis Miguel Garcia Simon [3] PSOE

Puestos d'intrés[editar | modificar o codigo]

Fiestas[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Eduardo Viñuales Cobos: Red Natural de Aragón. Campo de Cariñena nº 25, 2008. pp 146-147
  2. (es) Juan Antonio Frago Gracia: Toponimia del Campo de Borja, Institución Fernando el Católico, 1980, pachina 186
  3. (es) Consulta el listado de alcaldes que han sido proclamados en Aragón en Heraldo de Aragón

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]


Lugars de lo municipio de Tosos
Poblaus: Tosos
Despoblaus: Alcanyicello | Cabezo Blanco | Portolés | Santa Barbara | Las Torcas