Ir al contenido

Olea europaea

De Biquipedia
(Reendrezau dende Olea europea)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Olivera

tranco d' Olea europaea
Dominio: Eukaryota
Reino: Plantae
División: Magnoliophyta
Clase: Magnoliopsida
Orden: Lamiales
Familia: Oleaceae
Chenero: Olea
Especie: O.europaea
Olea europaea

Olea europaea u olivera[1] ye una especie d'árbol d'a familia d'as Oleaceae que se cautiva dende antigo en l'aria mediterrania por l'aceite u olio que se troba en o suyo fruito, a oliva, que amás ye comestible.

A riqueza de muitas arias d'o Sistema Iberico y d'o Semontano Iberico en a Edat Meya se basó en o cautivo de zafrán y olivera.(i fa falta una fuent) En os primers tiempos d'a Espanya franquista a narancha y l'aceite d'oliva yeran unas d'as pocas exportacions d'o país que i aportaban divisas.(i fa falta una fuent) Enantes d'as grans chelatas d'os anyos 1950 a olivera yera o cautivo prencipal d'o semontano baixoaragonés, como actualment encara esdevién en a provincia de Chaén.(i fa falta una fuent)

L'agrotipo d'a forma cautivata encara existe en a Baixa Cinca y toda la rechión mediterrania septentrional (Catalunya, Occitania, norte d'Italia);(i fa falta una fuent) ye a dita "olivera borde" (Olea europaea L. spp. sylvestris), acebuche en castellano y ullastre en catalán. Ye de mida redueita, con brancas opuestas, anglosas y las d'abaixo con punchas, fuellas chicotas, y fruitos mes chicoz que as olivas, con poca polpa y no comestiles.

Terminolochía baixoaragonesa relacionata con a olivera

[editar | modificar o codigo]

Ditos y mazadas

[editar | modificar o codigo]
  • «as oliveras con faramalla no las veigas guaire»
  • «as oliveras que en agosto se sazonan en octubre fan corona»[2]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (an)/(ca)/(es) Cartel d'a flora (PDF: 13.9 Mb) d'a pachina web "Aragón Natural" d'o Gubierno d'Aragón
  2. (es) Pedro Arnal Cavero: Refranes, Dichos, Mazadas... En El Somontano Y Montaña Oscense, Prames, 2013, ISBN 978-8483213957, p.155

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]