Navardún
Navardún | |||
---|---|---|---|
Municipio d'Aragón | |||
| |||
Entidat • País • Provincia • Comarca |
Municipio![]() ![]() Cinco Villas | ||
Superficie | 25 km² | ||
Población • Total |
55 hab. (2001) | ||
Altaria | 526 m. | ||
Distancia • 136 km |
enta Zaragoza | ||
Codigo postal | 50686 | ||
Patrons | Virchen de l'Asumpción | ||
Parroquial • Diocesi • Parroquia |
Bispau de Chaca Navardún | ||
Coordenatas | 42°30’43’’N 1° 8’52’’U | ||
Navardún ye un municipio aragonés d'a provincia de Zaragoza, situato en a comarca d'as Cinco Villas. A población ye de 55 habitants, en una superficie de 25 km² y una densidat de población de 2,2 hab/km².
Cheografía[editar | editar código]
Ye situato en a Val d'Onsella, en a marguin dreita d'a Onsella. Comprende os lugars de Gordués y Gordún.
Historia[editar | editar código]
Ya existiba en o sieglo X. Asinas, en 991 o rei Sancho Garcés II de Navarra y a suya muller Urraca Fernández cedioron a o monesterio de Leyre as villas de Navardún y Apardués.[1] Antiparte, en o sieglo XII Navardún estió a seu d'un arciprestato que dirichiba o monesterio de Leyre.[2] D'a suya importancia en ixas envueltas, da fe o feito que Navardún esdeveniese mientres o sieglo XIII a residencia favorita d'os arcebispes de Pamplona quan por as suyas barallas con os reis de Navarra habeban d'exiliar-se.[3]A meyatos d'o sieglo XII o monesterio, por barallas internas d'os suyos monches, cedió os suyos dreitos sobre a villa, o castiello y a ilesia de Navardún a l'arcebispato de Pamplona; sindembargo, en 1299 tornoron a reclamar-los.[4]
Toponimia[editar | editar código]
S'ha quiesto relacionar-lo con a radiz gala -DUNUM, pero no ye seguro, porque en aragonés existen casos de disimilación de -RR- ta -RD- (gabardera, mardano, bardo). En a etimolochía d'este toponimo puet estar tamién a radiz prerromana nava, en trobar-se o lugar situato chustament en una nava.
O toponimo Gordués Gerhard Rohlfs lo relaciona con l'antroponimo Gordus quaternato en una inscripción de Lugdunum y con a terminación toponimica -ués present en l'Alto Aragón Occidental y Navarra Meya, probable evolución d'o sufixo aquitán -osse que ha evolucionato en vasco ta -otze.
Parla[editar | editar código]
En a primera mitat d'o sieglo XX se i emplegaban encara articlos en o, a, os, as:
- As pialetas, a truca, o barraco, o bación.
A particla pronominoadverbial en os verbos reflexivos de movimiento:
- me'n voi
O diminutivo -é, -eta coexistindo con -ico, -ica.
Y tamién palabras como farina, fierro, jambre, mesache.
Administración[editar | editar código]
Reparto de concellers[editar | editar código]
Partito | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | 2019 |
Partido Popular | - | - | - | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 |
Partido de los Socialistas de Aragón | 4 | 4 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
Partido Aragonés | - | 1 | - | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - | - |
Unión de Centro Democrático | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
Total | 5 | 5 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
Alcaldes[editar | editar código]
Lechislatura | Nombre | Partito politico |
---|---|---|
1979–1983 | Matías Landa Muriel [6] | UCD |
1983–1987 | ||
1987–1991 | ||
1991–1995 | ||
1995–1999 | ||
1999–2003 | ||
2003–2007 | ||
2007–2011 | Antonio Iralde Samitier | Partido de los Socialistas de Aragón |
2011–2015 | Carlos María Gabás | Partido Popular |
Molimentos[editar | editar código]
- Ilesia de Nuestra Sinyora de l'Asumpción, una ilesia en estilo romanico d'os sieglos XII-XIII.
Fiestas[editar | editar código]
- Sant Gregorio, 9 de mayo.
- Virchen de l'Asumpción, 15 d'agosto (patronals).
Veyer tamién[editar | editar código]
Referencias[editar | editar código]
- ↑ (es) Luis Javier Fortún Pérez de Ciriza: Leire, un señorío monástico en Navarra (siglos IX-XIX), Gubierno de Navarra, Pamplona, 1993 ISBN 84-235-1189-8 pachina 87.
- ↑ (es) Luis Javier Fortún Pérez de Ciriza: Leire, un señorío monástico en Navarra (siglos IX-XIX), Gubierno de Navarra, Pamplona, 1993 ISBN 84-235-1189-8 pachina 147.
- ↑ (es) Luis Javier Fortún Pérez de Ciriza: Leire, un señorío monástico en Navarra (siglos IX-XIX), Gubierno de Navarra, Pamplona, 1993 ISBN 84-235-1189-8 pachina 161.
- ↑ (es) Luis Javier Fortún Pérez de Ciriza: Leire, un señorío monástico en Navarra (siglos IX-XIX), Gubierno de Navarra, Pamplona, 1993 ISBN 84-235-1189-8 pachina 175.
- ↑ Archivo electoral
- ↑ (es) Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia.
Ardisa | Asín | Bagüés | Biel | Biota | Castellón de Val de Chasa | Castiliscar | Exeya d'os Caballers | Erla | O Frago | Isuerre | Layana | Lobera d'Onsella | Longars | Luesia | Luna | Marracos | Navardún | Orés | As Pedrosas | Piedratallada | Os Pintanos | Puent de Luna | Sadaba | Sierra de Luna | Sos d'o Rei Catolico | Taust | Uncastiello | Undués de Lerda | Urriés | Val Palmas |