Baixo Aragón (comarca)
- Iste articlo tracta sobre a comarca oficial d'o Baixo Aragón. Ta atros emplegos se veiga Baixo Aragón (desambigación).
Baixo Aragón Baix Aragó Bajo Aragón | ||
Comarca d'Aragón | ||
| ||
Capital •Municipios |
Alcanyiz 20 | |
Entidat •País •Provincia |
Comarca Aragón Teruel | |
Superficie •Total |
1.304,2 km² | |
Población •Total •Densidat |
(2020) 28.695 hab. 22 hab./km² | |
Chentilicio | Baixoaragonés/a[1] | |
Mapa de situación en Aragón | ||
bajoaragon.es |
O Baixo Aragón (en catalán Baix Aragó, en castellano Bajo Aragón) ye una comarca aragonesa situada en a provincia de Teruel. Muga a lo norte con Baixo Aragón-Casp, a l'ueste con Baixo Martín y Andorra-Sierra d'Arcos, a lo sud con Castellón y Mayestrato y a l'este con o Matarranya. S'ha apropiato d'o nombre tradicional de Baixo Aragón, que antes d'a comarcalización d'Aragón teneba l'aria formata por esta y atras comarcas buegants.
A suya economía se basa en a industria y os cautivos d'olivera y fruitals, destacando os prescos.
En bels lugars d'a comarca se charra catalán. Bels lugars se troban dentro d'a Rota d'o tambor y o bombo.
Historia
[editar | modificar o codigo]Alifonso II lo Casto cedió muitos d'os lugars d'esta comarca a la orden de Calatrava. En a repoblación intervinioron catalans, y por ixo se charra catalán en o sector sud-este: Auguaviva, Belmont de Sant Chusé, La Canyada de Beric, La Codonyera, La Chinebrosa, La Torre de Viliella y La Cerollera, y os apellitos catalans son muit frecuents en Alcanyiz.
Territorio y población
[editar | modificar o codigo](km²) |
d'o total |
(2007) |
d'o total |
(hab/km²) |
(metros) |
ta/dende Alcanyiz (km) |
||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Auguaviva | 42,15 | 3,23 | 703 | 2,39 | 16,68 | 549 | 42,10 | |
Alcanyiz | 472,12 | 36,20 | 15.587 | 53,09 | 33,01 | 381 | -- | Pui Moreno, Val Muel. |
Alcorisa | 121,20 | 9,29 | 3.650 | 12,43 | 30,12 | 632 | 34,00 | |
Belmont de Sant Chusé | 33,96 | 2,60 | 142 | 0,48 | 4,18 | 661 | 31,10 | |
Berche | 42,64 | 3,27 | 260 | 0,89 | 6,10 | 718 | 40,20 | |
Calanda | 112,25 | 8,61 | 3.737 | 12,73 | 33,29 | 466 | 18,90 | |
La Canyada de Beric | 10,86 | 0,83 | 108 | 0,37 | 9,94 | 738 | 25,40 | |
Castelserás | 31,52 | 2,42 | 839 | 2,86 | 26,62 | 350 | 9,60 | |
La Cerollera | 33,75 | 2,59 | 124 | 0,42 | 3,67 | 840 | 32,80 | |
La Codonyera | 20,97 | 1,61 | 361 | 1,23 | 17,22 | 499 | 16,40 | |
Foz-Calanda | 38,16 | 2,93 | 289 | 0,98 | 7,57 | 496 | 24,60 | |
La Chinebrosa | 80,10 | 6,14 | 239 | 0,81 | 2,98 | 702 | 29,00 | |
Mas de las Matas | 29,99 | 2,30 | 1.462 | 4,98 | 48,75 | 496 | 37,80 | |
La Mata de los Olmos | 23,73 | 1,82 | 264 | 0,90 | 11,13 | 905 | 48,10 | |
Los Olmos | 43,54 | 3,34 | 142 | 0,48 | 3,26 | 868 | 44,70 | |
Las Parras de Castellot | 42,13 | 3,23 | 76 | 0,26 | 1,80 | 697 | 51,50 | Saganta. |
Seno | 17,85 | 1,37 | 45 | 0,15 | 2,52 | 792 | 49,70 | |
Torrociella d'Alcanyiz | 26,72 | 2,05 | 450 | 1,53 | 16,84 | 446 | 13,20 | |
La Torre de Viliella | 33,50 | 2,57 | 194 | 0,66 | 5,79 | 611 | 19,50 | |
Val d'Algorfa | 47,06 | 3,61 | 686 | 2,34 | 14,58 | 510 | 14,50 | |
Total | 1.304,20 | 29.358 |
Se veiga tamién
[editar | modificar o codigo]Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
Vinclos externos
[editar | modificar o codigo]