Ir al contenido

Articlo definiu

De Biquipedia
(Reendrezau dende Articlo definito)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

L'articlo definiu u articlo determinau ye una subcategoría gramatical con función de determinar un nombre que ya se conoix. Formalment va debant d'o sustantivo, con o que concuerda en chenero y numero.

L'articlo definiu en muitas luengas neolatinas provién d'o pronombre demostrativo ille, illa, illud. Bi ha articlos definius derivaus de ipse, ipsa en bellas luengas y dialectos d'as costas d'a Mediterrania occidental.

L'articlo definiu en aragonés

[editar | modificar o codigo]
l'Articlo prencipal d'este apartau ye articlo definiu en aragonés.

En aragonés actual a forma mayoritaria ye o, os, a, as, que se deriva d'as formas lo, los, la, las trobadas en atras luengas neorromanicas y que encara son cutianas en bellas variedaz de l'aragonés como o cheso, l'aragüesino y o navalés u que se puet sentir coexistindo con o paradigma mayoritario en bellas parzanas d'a Chacetania, Semontanos u Sobrarbe.

L'articlo definiu en catalán

[editar | modificar o codigo]
l'Articlo prencipal d'este apartau ye articlo definiu en catalán.

En catalán ye normativo l'articlo el, els, la, les cheneralizau dende os nuclios urbans de Barcelona y Valencia. Este sistema se deriva de lo, los, la, les de lo mesmo tipo que en atras luengas neorromanicas e que encara se troba en catalán nordoccidental. En catalán oriental ye present atro paradigma clamau articlo salau común con o sardo e bella variedat occitana e que se deriva d'o latín ipse, ipsa, pero que ha retaculau en a Edat Meya debant d'a espansión d'os derivaus de illum, illa.

L'articlo definiu en occitán

[editar | modificar o codigo]
l'Articlo prencipal d'este alpartau ye articlo definiu en occitán.

Tamién presenta formas derivadas de lo, los, la, las y presenta unas variants dialectals que tienen paralelismos con o francés, o catalán e l'aragonés.

L'articlo definiu en rumano

[editar | modificar o codigo]
Ta más detalles, veyer l'articlo articlo definiu en rumanoveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

L'articlo definiu en o rumano se presenta como enclitico dimpués d'o sustantivo, coincidindo con l'articlo definiu as atras luengas romances orientals, con l'albanés (considerau d'orichen daco por beluns), con as luengas eslavas d'o sudeste (bulgaro y macedonyo) y con as luengas escandinavas, contrastando con o que esdevién en as mes gran part d'as luengas romances.

Eixemplos:

pom - pomul (árbol fruital - l'árbol fruital);
frate - fratele (chirmán - o chirmán);
tată - tatăl (pai - o pai).
loc - locul (puesto - o puesto);
casă - casa (casa - a casa);
floare - floarea (flor - a flor);
cutie - cutia (caixa- a caixa);
stea - steaua (estrela - a estrela)

Bibliografía

[editar | modificar o codigo]


Os articlos definius en aragonés y atras romances
en aragonés | en astur-leyonés | en castellano | en catalán | en francés | en galaicoportugués | en italiano | en occitán | en rumano