Macizo de Camachibosa
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Macizo de Camachibosa Massif du Vignemale | |
---|---|
Cheografía | |
Cordelera | Pireneu axial |
Sector | {{{sector}}} |
{{{tpran}}} | {{{ran}}} |
Maxima altaria | 3.298 m, Punda de Camachibosa |
Cimas importants | |
Largaria | |
Amplaria | |
Superficie | |
Vértiz cheodesico | |
Subsistemas | {{{subsistemas}}} |
Administración | |
Estau | |
País | Sobrarbe, Aragón Altos Pireneus, Occitania. |
{{{tpdivisión}}} | {{{división}}} |
Cheolochía | |
Edat | Devonián |
Materials | |
Tipo | {{{tipo}}} |
O macizo de Camachibosa (en francés massif du Vignemale) ye o cuarto macizo mas alto d'os Pireneus y remata en a punda de Camachibosa (3.298 m)[1].
Situau en a muga entre Aragón y Francia, ye amás, por l'amplaria d'os suyos glaciars, o segundo macizo glacial mas important d'o Pireneu dimpués d'o macizo de la Maladeta.
Etimolochía
Seguntes William Dennis Elcock[2] o nombre d'ista montanya significaría literalment "garra chibosa". A parola cama < "GAMBA" ye todavía emplegada en aragonés, no pa referir-se a la 'garra', sino como o nombre d'una parti de l'aladro.
Topografía
A versant occitana d'o macizo ye situada en o departamento d'os Altos Pireneus, entre Cautarès y Gavarnía, districto d'Argelèrs de Gasòst en o Parque Nacional d'os Pireneus. A versant aragonesa, en o sud, s'incluye en a Reserva d'a Biosfera d'Ordesa-Camachibosa[3], en o municipio de Torla-Ordesa.
O macizo de Camachibosa comprende ueito picos de mas de 3.000 m d'altaria que rodian o glaciar d'Osso:
- marguin ezquierda d'o glaciar, d'ueste enta este:
- a punda de ro Clot de ra Fuent (3.289 m),
- a punda de Camachibosa u Comachibosa (3.298 m),
- o pitón Carré (3.197 m),
- a punta Chausenque (3.204 m),
- a Petita Vinhamala (3.032 m) ;
- marguin dreita d'o glaciar, d'ueste enta este:
- a punda de ro Cerbillonar (3.247 m),
- a punda de ra Blanquera (3.235 m),
- o pico de Montferrato (3.219 m) ;
- os picos de Tapón, en a crencha sudeste de Montferrato, son unius a o macizo de Camachibosa. Ista crencha domina o cul de Montferrato, a on encara bi ha un chicot glaciar sobre as grans parez de calsinera que se funden en a val d'Osso:
- a punda de Tapón Gran (3.151 m),
- o cabieto de ra Labaza (3.128 m),
- o punda de Tapón Chicot (2.923 m).
Cheolochía
A estructura d'o macizo ye particuliar, con o glaciar d'Osso sensiblement horizontal y rodiau por una corona de cimas d'altarias superiors a os 3.000 m. Iste glaciar encara tien, enta l'este y a val d'Osso, una corta luenga glaciar, y ye a sola d'os Pireneus en poseyer una. A o norte, as parez calcarias prou endrezadas se devantan de 600 a 900 m sobre o glaciar deras Oletas de Gauba. Ye igualment sobre ista cota a on se troba o cuello de Gaube, d'orichen glacial. Istas parez contienen chicoz glaciars segundarios como os de Petita Vinhamala, dominau por una cascada de seracs d'o glaciar deras Oletas y, a o norueste d'a punda de Camachibosa, o chicot glaciar de ro Clot de ra Fuent. A o sudueste, en a versant aragonesa, as cinglas d'entre 1.000 y 1.200 m d'altaria, y a o sud, pueyos y vals dominan l'alta val de l'Ara.
Referencias
- ↑ (fr) Luis Alejos, Pyrénées guide des 3000 m, Éd. Sua, Bilbao, 2003, ISBN 84-8216-147-4.
- ↑ (es) Toponimia del valle de Tena. W.D. Elcock
- ↑ (en) Unesco: Man and the Biosphere Programme.
Macizos, sierras y sarratos d'o Pireneu axial | |||||
---|---|---|---|---|---|
|