Ir al contenido

Sudán d'o Sud

De Biquipedia
Republica de Sudán d'o Sud
Republic of South Sudan
Bandera de Sudán d'o Sud Escudo de Sudán d'o Sud
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Justice, Liberty, Prosperity
(anglés; Chusticia, Libertat, Progreso)
Himno nacional:
Situación de Sudán d'o Sud
Situación de Sudán d'o Sud
Capital Juba
Mayor ciudat
Idiomas oficials Anglés
Forma de gubierno
President
Vicepresident
Republica
Salva Kiir Mayardit
Riek Machar
Fundación
• Autonomía
• Independencia

9 de chulio de 2005
9 de chulio de 2011
Superficie
 • Total
Posición 45º
619.745 km²
Población
 • Total
Posición º
8.260.490 (2008)
PIB (PPA)
 • Total ([[]])
 • PIB per capita
Posición º

Moneda Libra sudanesa (SDG)
Chentilicio Sudsudanés/a
Zona horaria UTC+3
Dominio d'Internet
Codigo telefonico +
Prefixo radiofonico
Codigo ISO
Miembro de: UA, ONU

Sudán d'o Sud, (oficialment, en anglés, Republic of South Sudan) ye un estau sobirán[1] ubicato en o centro d'Africa, con capital en a ciudat de Juba. Sudán d'o Sud muga con Sudán por o norte; Etiopía por l'este; Kenya, Uganda y a Republica Democratica d'o Congo por o sud; y a Republica Centroafricana por l'ueste.

O gubierno sudanés permitió l'autonomía d'a rechión por l'amplo Alcuerdo de Paz sinyato o 9 de chinero de 2005 en Naivasha (Kenya) con l'Exercito de Liberación d'o Pueblo Sudanés establito por John Garang, mirando de rematar a Segunda Guerra Civil Sudanesa. O 9 de chinero de 2011 se i celebró un referendum ta decidir sobre a suya deseparación de Sudán. O resultato estió d'un 99% a favor d'a independencia, por lo que o 9 de chulio de 2011 s'establió o nuevo estau, 6 anyos dimpués de l'Alcuerdo de Paz.[1]

Cheografía

[editar | modificar o codigo]
Transporte por o Nilo en Sudán d'o Sud

As barreras cheograficas protechioron o sud de Sudán de l'abance d'o norte, de predominio islamico, fendo que se conservase l'herencio cultural, tradicions y estructuras politicas d'o sud.

Sudán d'o Sud incluye a gran rechión pantanosa Sudd formata por o Nilo Blanco, localment dito Bahr el Jebel. O suyo clima, a diferencia d'o norte de Sudán que ye tropical arido u semiarido, ye tropical humedo u subhumedo. Por eixemplo, Yambio, a capital d'Equatoria occidental y a o costato d'o Zaire tien una pluviometría anyal de 1.142 litros con una estación humeda que dura nueu meses.[2]

S'estima que Sudán d'o Sud tien una población d'uns 8 millons d'habitants,[3] pero como no bi ha habito censos dende fa decadas iste dato no ye guaire fiable. A economía ye basicament rural y d'agricultura de subsistencia. A partir de 2005 a economía prencipia una transición enta un mayor desembolique en zonas urbanas. Os mals en a economía d'as guerras han estau muit importants.

Se'n sabe poco d'a historia de Sudán d'o Sud dica que quedó baixo o gubierno d'Echipto en a decada de 1820. Seguntes as tradicions orals as etnias niloticas dinka, nuer, shilluk, y atras habrían dentrato a o país un poquet antis d'o sieglo X. Mientres o periodo d'o sieglo XV a o XIX as emigracions rivals, mas que mas provenients d'a zona de Bahr el Ghazal, levoron a istos pueblos a o suyo puesto actual. A étnia no-nilotica azande, que dentró en o país en o sieglo XVI y fació o estau mas amplo d'a zona, se troba en os districtos de Maridi, Yambio y Tambura districtos en a fraixa de selva pluvial tropical a l'este d'Equatoria y Bahr el Ghazal. En o sieglo XVIII plegó a étnia avungara y a escape s'imposoron a os azande. O poder d'os avungara continó sin cambeos dica a plegata d'os britanics en zaguerías d'o sieglo XIX.[4]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. 1,0 1,1 (ca) El Sudan del Sud vota 'sí' a la independència en un 99%. Avui. 30/01/2011
  2. https://web.archive.org/web/20101228173918/http://www.1uptravel.com/geography/sudan.html
  3. "Background Note: Sudan" U.S. Department of State November 9, 2010 Retrieved December 8, 2010
  4. Metz, Helen Chapin, ed. Sudan: A Country Study. The Turkiyah, 1821-85 Washington: GPO for the Library of Congress, 1991.

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]


Estaus d'Africa
Alcheria | Angola | Benín | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Camerún | Chad | Chibuti | Comoras | Costa de Vori | Echipto1 | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Guinea Equatorial | Kenya | Lesoto | Liberia | Libia | Madagascar | Malawi | Mali | Marruecos | Mauricio | Mauritania | Mozambique | Namibia | Nícher | Nicheria | Republica Centroafricana | Republica d'o Congo | Republica Democratica d'o Congo | Ruanda | Sahara Occidental2 | Sant Tomé y Prencipe | Senegal | Seychelles | Sierra Leone | Somalia | Somalilandia2 | Sudafrica | Sudán | Sudán d'o Sud | Tanzania | Togo | Tunicia | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Dependencias: Ascensión | Canarias | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Pantelleria | Reunión | Santa Helena | Socotra | Tristán da Cunha
1 Parcialment en Asia. 2 Parcialment reconoixito u en disputa