Sudán d'o Sud

De Biquipedia


Republica de Sudán d'o Sud
Republic of South Sudan
Bandera de Sudán d'o Sud Escudo de Sudán d'o Sud
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Justice, Liberty, Prosperity
(anglés; Chusticia, Libertat, Progreso)
Himno nacional:
Situación de Sudán d'o Sud
Situación de Sudán d'o Sud
Capital Juba
Mayor ciudat
Idiomas oficials Anglés
Forma de gubierno
President
Vicepresident
Republica
Salva Kiir Mayardit
Riek Machar
Fundación
• Autonomía
• Independencia

9 de chulio de 2005
9 de chulio de 2011
Superficie
 • Total
Posición 45º
619.745 km²
Población
 • Total
Posición º
8.260.490 (2008)
PIB (PPA)
 • Total ([[]])
 • PIB per capita
Posición º

Moneda Libra sudanesa (SDG)
Chentilicio Sudsudanés/a
Zona horaria UTC+3
Dominio d'Internet
Codigo telefonico +
Prefixo radiofonico
Codigo ISO
Miembro de: UA, ONU

Sudán d'o Sud, (oficialment, en anglés, Republic of South Sudan) ye un estato sobirán[1] ubicato en o centro d'Africa, con capital en a ciudat de Juba. Sudán d'o Sud muga con Sudán por o norte; Etiopía por l'este; Kenya, Uganda y a Republica Democratica d'o Congo por o sud; y a Republica Centroafricana por l'ueste.

O gubierno sudanés permitió l'autonomía d'a rechión por l'amplo Alcuerdo de Paz sinyato o 9 de chinero de 2005 en Naivasha (Kenya) con l'Exercito de Liberación d'o Pueblo Sudanés establito por John Garang, mirando de rematar a Segunda Guerra Civil Sudanesa. O 9 de chinero de 2011 se i celebró un referendum ta decidir sobre a suya deseparación de Sudán. O resultato estió d'un 99% a favor d'a independencia, por lo que o 9 de chulio de 2011 s'establió o nuevo estato, 6 anyos dimpués de l'Alcuerdo de Paz.[1]

Cheografía[editar | modificar o codigo]

Transporte por o Nilo en Sudán d'o Sud

As barreras cheograficas protechioron o sud de Sudán de l'abance d'o norte, de predominio islamico, fendo que se conservase l'herencio cultural, tradicions y estructuras politicas d'o sud.

Sudán d'o Sud incluye a gran rechión pantanosa Sudd formata por o Nilo Blanco, localment dito Bahr el Jebel. O suyo clima, a diferencia d'o norte de Sudán que ye tropical arido u semiarido, ye tropical humedo u subhumedo. Por eixemplo, Yambio, a capital d'Equatoria occidental y a o costato d'o Zaire tien una pluviometría anyal de 1.142 litros con una estación humeda que dura nueu meses.[2]

S'estima que Sudán d'o Sud tien una población d'uns 8 millons d'habitants,[3] pero como no bi ha habito censos dende fa decadas iste dato no ye guaire fiable. A economía ye basicament rural y d'agricultura de subsistencia. A partir de 2005 a economía prencipia una transición enta un mayor desembolique en zonas urbanas. Os mals en a economía d'as guerras han estato muit importants.

Historia[editar | modificar o codigo]

Se'n sabe poco d'a historia de Sudán d'o Sud dica que quedó baixo o gubierno d'Echipto en a decada de 1820. Seguntes as tradicions orals as etnias niloticas dinka, nuer, shilluk, y atras habrían dentrato a o país un poquet antis d'o sieglo X. Mientres o periodo d'o sieglo XV a o XIX as emigracions rivals, mas que mas provenients d'a zona de Bahr el Ghazal, levoron a istos pueblos a o suyo puesto actual. A étnia no-nilotica azande, que dentró en o país en o sieglo XVI y fació o estato mas amplo d'a zona, se troba en os districtos de Maridi, Yambio y Tambura districtos en a fraixa de selva pluvial tropical a l'este d'Equatoria y Bahr el Ghazal. En o sieglo XVIII plegó a étnia avungara y a escape s'imposoron a os azande. O poder d'os avungara continó sin cambeos dica a plegata d'os britanics en zaguerías d'o sieglo XIX.[4]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 (ca) El Sudan del Sud vota 'sí' a la independència en un 99%. Avui. 30/01/2011
  2. http://www.1uptravel.com/geography/sudan.html
  3. "Background Note: Sudan" U.S. Department of State November 9, 2010 Retrieved December 8, 2010
  4. Metz, Helen Chapin, ed. Sudan: A Country Study. The Turkiyah, 1821-85 Washington: GPO for the Library of Congress, 1991.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]


Estatos d'Africa
Alcheria | Angola | Benín | Botsuana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Camerún | Chad | Chibuti | Comoras | Costa de Vori | Echipto1 | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabón | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea-Bissau | Guinea Equatorial | Kenya | Lesoto | Liberia | Libia | Madagascar | Malawi | Mali | Marruecos | Mauricio | Mauritania | Mozambique | Namibia | Nícher | Nicheria | Republica Centroafricana | Republica d'o Congo | Republica Democratica d'o Congo | Ruanda | Sahara Occidental2 | Sant Tomé y Prencipe | Senegal | Seychelles | Sierra Leone | Somalia | Somalilandia2 | Sudafrica | Sudán | Sudán d'o Sud | Tanzania | Togo | Tunicia | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Dependencias: Ascensión | Canarias | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Pantelleria | Reunión | Santa Helena | Socotra | Tristán da Cunha
1 Parcialment en Asia. 2 Parcialment reconoixito u en disputa