Ir al contenido

Coelodonta antiquitatis

De Biquipedia
(Reendrezau dende Rinoceront lanut)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Coelodonta antiquitatis

Coelodonta antiquitatis
Estato de conservación

Especie fósil.
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Mammalia
Orden: Perissodactyla
Familia: Rhinocerontidae
Chenero: Coelodonta
Especie: C. antiquitatis
Coelodonta antiquitatis
Blumenbach, 1799

O rinoceront lanuto (Coelodonta antiquitatis (Blumenbach, 1799)) estió una especie animal d'a familia Rhinocerontidae que habitaba en as estepas fridas y secas d'Eurasia cuan as glaciacions de Riss y Würm.

Descripción

[editar | modificar o codigo]

A largaria d'a cabeza y cuerpo yera de bels 4 m, l'altaria en a cruz yera de 1,85 a lo menos. O peso se calcula en 2 toneladas. O cuerno anterior superaba os 130 cm, y se piensa que podeba fer-lo servir pa esgarrapar en a nieu y mirar de minchar.

Viviba en estepas fridas y secas meridionals d'Eurasia cuan que o Würm, con presencia de graminias, composadas (en especial, especies d'o chenero Artemisa) y tamién arboletc d'os cheneros Salix y Alnus.

Distribución

[editar | modificar o codigo]

Amaneix en o Pleistoceno inferior de China, y arriba en Europa a primers d'a glaciación de Riss (zaguerías d'o Pleistoceno meyo), correspondendo a una cronosubespecie mes alta (C. a. praecursor). Cuan a glaciación de Würm teneba una distribución muito ampla, dende a Peninsula Iberica y Escocia dica Corea. A la fin d'o Würm, entre os 13.000 y os 10000 anyos BP desapareix d'a mayor parte d'Europa, tendendo a restrinchir-se enta Siberia y a lo norte d'o paralelo 69º en os Urals articos entre os 15.000 y 10.000 anyos BP. Os zaguers rinoceronts lanutos conoixius vivioron en l'Altai dica fa bels 10.000 anyos BP.

En os Pireneus yera abundant sobretot en a vesant norte, y no yera present a l'este d'Ariège. Localidaz d'a vesant norte a on ye citau son Pape y Rivière en las Landas, Olha I, Izturitze, Haristoy, Gaztarria, Habarra y Junquà en os Pireneus Atlanticos; Aurensan, Gerde y Nestier en os Altos Pireneus; Montmaurin, Infernet y Harpons en l'Alta Garona; y Roc Traucat, Mano, Malarnaud, Hèches, Portel, Mas d'Azil, Tute de Camayot y Lherm en Ariège. En a vesant sud yera mes escaso, no s'ha trobau a l'este d'Andorra, pero sorprendentment se n'han trobau fósils en Arenys de Mar (Barcelona) y en Olopte (Chirona). En a parte interior d'o País Basco ye present en o Würm antigo (chacimientos de Gatzarria y Olha), pero igual como o Mamut lanut s'estendilla por o resto d'a costa cantabrica en o Würm III. Amaneix en chacimientos de Guipuzcua (Lezetxiki), Navarra (Coscobillo, Leguintxiki). O zaguer rinoceront lanuto conoixiu d'os Pireneus provién d'Izturitze, como tamién o zaguer mamut lanuto, con 14.500-13.000 anyos BP.

Bibliografía

[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]